Қалыптастырушы бағалауға арналған
тапсырмалар жинағы
Дүниежүзі тарихы
5-
сынып
Құрметті мұғалім!
Аталған тапсырмалар жинағы білім беру мазмұнын жаңарту аясында мұғалімдерге
көмек құралы ретінде құрастырылды. Бұл мұғалімдердің ұжымдық жұмысының нәтижесі.
Бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар қалыптастырушы бағалауды
өткізуге, сабақты жоспарлауға, ұқсас тапсырмаларды құрастыруға және іріктеп алуға, оқу
мақсатына жетуге қатысты сындарлы кері байланыс беруге көмектесетін үлгі болып
табылады.
Жинақтың ұсынылған сипаты сізге білім алушының қажеттілігі мен мүмкіндігін
есепке ала отырып, тапсырмаларға толықтырулар мен өзгерістер енгізуіңізге, бейімдеуіңізге
мүмкіндік береді.
Қосымша материалдарды (нұсқаулықтар, таныстырылымдар, жоспарлар және т.б.),
форумдағы талқылауларды және бейне нұсқауларды сіз «Назарбаев Зияткерлік мектептері»
ДББҰ smk.edu.kz ресми сайтынан таба аласыз.
Жемісті жұмыс пен шығармашылық табыс тілейміз!
Жинақ негізгі мектеп мұғалімдеріне, әдіскерлерге, критериалды бағалау бойынша
өңірлік және мектеп үйлестірушілеріне, басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Жинақты дайындау барысында ресурстар (суреттер, мәтіндер, бейне және аудио
материалдар, т.б.) қолжетімді ресми интернет-сайттардан алынды. Жинақ коммерциялық
емес мақсатта құрастырылған.
2
Мазмұны
1-
тоқсан ............................................................................................................................................... 4
Бөлім: Терімшілер-аңшылардан бастап жер иеленушілер мен мал өсірушілерге дейін......... 4
Бөлім: Өзен алқаптары өркениеттері.......................................................................................... 11
Бөлім: Ежелгі Египет ................................................................................................................... 13
2-
тоқсан ............................................................................................................................................. 21
Бөлім: Қос дөңгелекті арбалар және империялар ..................................................................... 21
Бөлім: Ежелгі Үндістан: буддизмнің гүлденуі мен индуизмнің триумфі ............................. 31
3-
тоқсан ............................................................................................................................................. 36
Бөлім: Ежелгі Қытай .................................................................................................................... 36
Бөлім: Ежелгі Грекия ................................................................................................................... 39
Бөлім: Ежелгі Грекия мәдениеті ................................................................................................. 47
4-
тоқсан ............................................................................................................................................. 52
Бөлім: Рим империясының гүлденуі ......................................................................................... 52
Бөлім: Дәуірлер тоғысындағы Рим ............................................................................................. 60
3
1-
тоқсан
Бөлім: Терімшілер-аңшылардан бастап жер иеленушілер мен мал өсірушілерге дейін
Тақырып
Алғашқы адам қалай пайда болды
Оқу мақсаты
5.1.1.1 Түрлі теориялар негізінде адамның пайда болуын
түсіндіру
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Адамның пайда болуы туралы теорияларды
анықтайды
•
Адамның эволюциялық даму сатысын суреттер
арқылы сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Тапсырма
1.
Адамның пайда болуы туралы түрлі көзқарастарды атаңыз.
1
2
3
2.
Суретті пайдалана отырып, адамның эволюциялық даму теориясына сапаттама беріңіз.
Атауы
Сипаттамасы
1
2
3
4
5
Дескриптор:
Білім алушы
- адамның пайда болуы туралы діни көзқарасты атайды;
- адамның пайда болуы туралы ғарыштық көзқарасты атайды;
- адамның пайда болуы туралы эволюциялық теорияны атайды;
- адамның эволюциялық даму кезеңдерін атайды;
- әр кезеңдегі адамның эволюциялық дамуын сипаттайды.
4
Тақырып
Алғашқы адам қалай пайда болды
Оқу мақсаты
5.1.1.2 Адамдар тобыры, ру, қауым, тайпа секілді алғашқы
бірлестік формаларын және олардың ұқсастықтары мен
айырмашылықтарын түсіндіру
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Адамдардың алғашқы бірлестік формаларының
ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсетеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Төменде берілген адамдардың алғашқы бірлестік формаларын, олардың ұқсастықтары
мен айырмашылықтарын кестеде толтырыңыз.
Алғашқы бірлестік формаларының сипаттамалары
Адамдар тобыры
Ру
Қауым
Тайпа
Ұқсастықтары қандай?
Адамдар тобыры мен ру
Ру мен қауым
Қауым мен тайпа
Адамдар тобыры мен тайпа
Дескриптор: Білім алушы
-
адамдар тобырына сипаттама береді;
-
руға сипаттама береді;
-
қауымға сипаттама береді;
-
тайпаға сипаттама береді;
-
адамдар тобыр мен рудың ұқсастықтарын анықтайды;
-
ру мен қауымның айырмашылықтарын салыстырады;
-
қауыммен мен тайпаның ұқсастықтарын анықтайды;
-
адамдар тобыры мен тайпаның айырмашылықтарын
салыстырады.
5
Тақырып
Неліктен ежелгі адамдар Ласко үңгірінің қабырғаларына
сурет салған
Оқу мақсаты
5.2.2.1 Ежелгі адамдардың тұрмыс салтын сипаттау үшін
«алғашқы қауымдық өнер» ұғымын пайдалану
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Алғашқы қауымдық өнер ұғымын түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Төменде берілген Ласко үңгірінің қабырғаларына салынған суреттерді қолдана отырып,
алғашқы қауымдық өнер түрлерін анықтаңыз.
№
Ласко үңгірінің қабырғаларына
салынған суреттер
Алғашқы қауымдық өнері
1
2
3
Дескриптор:
Білім алушы
-
Ласко үңгірінің қабырғаларында салынған суреттер арқылы
алғашқы адамдардың өнерін/кәсібін/ шаруашылығын атайды.
6
Тақырып Неліктен ежелгі адамдар Ласко үңгірінің қабырғаларына
сурет салған
Оқу мақсаты
5.2.1.2 Тотемизм, анимизм, фетишизм, магия сияқты ежелгі
діни наным-сенімдерді білу
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Ежелгі адамдардың діни наным-сенімдерін
түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
Кестеде көрсетілген ежелгі діни наным-сенімдерге сипаттама беріңіз.
Діни наным-сенім
түрі
Сипаттама
Тотемизм
Анимизм
Фетишизм
Магия
Дескриптор:
Білім алушы
-
тотемизм наным-сеніміне сипаттама жазады;
-
анимизм наным-сеніміне сипаттама жазады;
-
фетишизм наным-сеніміне сипаттама жазады;
-
магия наным-сеніміне сипаттама жазады.
7
Тақырып Неліктен адамдар егіншілік және мал шаруашылығымен
айналыса бастады
Оқу мақсаты
5.4.1.1 Кәсіп және шаруашылық түрлерін (терімшілік,
аңшылық, балық аулау, егіншілік, мал шаруашылығы,
металл өңдеу, айырбас сауда) сипаттау
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Кәсіп және шаруашылық түрлерін (терімшілік,
аңшылық, балық аулау, егіншілік, мал
шаруашылығы, металл өңдеу, айырбас сауда)
анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Ежелгі кәсіп және шаруашылық түрлерін сипаттаңыз.
Кәсіп және
шаруашылық түрлері
Сипаттама
Терімшілік
Аңшылық
Балық аулау
Егіншілік
Мал шаруашылығы
Металл өңдеу
Айырбас саудасы
Дескриптор:
Білім алушы
-
терімшілікке сипаттама береді;
-
аңшылыққа сипаттама береді;
-
балық аулауға сипаттама береді;
-
егіншілікке сипаттама береді;
-
мал шаруашылығына сипаттама береді;
-
металл өндеу кәсібіне сипаттама береді;
-
айырбас саудаға сипаттама береді.
8
Тақырып Неліктен адамдар егіншілік және мал шаруашылығымен
айналыса бастады
Оқу мақсаты
5.4.1.2 «Неолиттік төңкеріс» ұғымын түсіндіру, оның мәнін
ашу
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
«Неолиттік төңкеріс» ұғымын түсіндіріп, оның
мәнін анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Тапсырма
"Неолит төңкерісі" ұғымына сипаттама беріп, өндіруші шаруашылыққа көшу себептерін
түсіндіріңіз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Дескриптор:
Білім алушы
-
«Неолит төңкерісі» ұғымының анықтамасын сипаттайды;
-
Өндіруші шаруашылыққа көшу себептерін түсіндіреді.
9
Тақырып Неліктен адамдар егіншілік және мал шаруашылығымен
айналыса бастады
Оқу мақсаты
5.4.2.1
Экономикалық ілгерілеуді түсіну үшін
шаруашылықтың иемденуші және өндіруші түрлерін
салыстыру
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Шаруашылықтың иемденуші және өндіруші
түрлерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын
көрстеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Шаруашылықтың иемденуші және өндіруші түрлерін Венн диаграммасы арқылы
салыстырыңыз.
Иемденуші шаруашылық Өндіруші шаруашылық
Дескриптор:
Білім алушы
-
иемденуші шаруашылық ерекшелігін атайды;
-
өндіруші шаруашылық ерекшелігін атайды;
-
иемденуші және өндіруші шаруашылықты ұқсастықтарын
анықтайды.
10
Бөлім: Өзен алқаптары өркениеттері
Тақырып Неліктен ежелгі өркениеттер өзен алқаптарында дамыды
Оқу мақсаты
5.
4.1.3 Ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін
сипаттау
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесінің өзен
алқаптарында дамуын анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
"Бес сұрақ" әдісі бойынша тапсырманы жазбаша орындаңыз.
1._____________________________________________________________________
2._____________________________________________________________________
3._____________________________________________________________________
4._____________________________________________________________________
5._____________________________________________________________________
Дескриптор:
Білім алушы
-
өркениет ұғымын анықтамасын атайды;
-
Қосөзен алқабында өркениет орталықтарынның қалыптасыуын
атайды;
-
мал шаруашылығының өзен алқабында жақсы дамуын
сипаттайды;
-
егін шаруашылығының өзен алқабында жақсы дамуын
сипаттайды;
-
Қосөзен алқабында қалалардың пайда болуын себептерін
түсіндіреді.
Қосөзен алқабында
өркениет
орталықтары қалай
дамыды?
Неліктен
өркениет деп
аталды?
Мал шаруашылығы өзен алқабында
қалай дамыды?
Егін шаруашылығы өзен алқабында
қалай дамыды?
Қосөзен бойында қалалар пайда қалай
болды?
11
Тақырып Өзен алқаптарындағы өркениеттер туралы қалай біле
аламыз
Оқу мақсаты
5.2.2.3 Ежелгі дүниенің өнеріне сипаттама беру
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Өзен алқаптарындағы ежелгі дүние өнерін
анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Берілген мәтін мен суреттерді қолдана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.
Вавилон қаласындағы зиккурат Ур қаласындағы зиккурат
Азия материгіндегі бір-бірімен жарыса аққан Евфрат пен Тигр өзендерінің Кавказ
тауларының оңтүстік сілемдерінен басталып, Парсы шығананыға құяды. Бұл екі өзенді
көбінесе Қосөзен немесе Месопотамия деп атайды.
Көне замандарда бұл аймақ батпақты, сазды болған екен. Қамыс көп өскен.
Қосөзен жерінде пайдалы қазбалар, орман, тау-тас болмады. Бұл аймақ батпақты, сазды,
бір сөзбен айтқанда, тіршілікке қолайсыз болғанымен, мұнда бірнеше дәулетті
мемлекеттер өмір сүрді.
1.
Қосөзен мемлекеттеріндегі сәулет өнеріне тән ерекшеліктерді атаңыз:
__________________________________________________________
2.
Сәулет өнері туындыларын салу үшін қандай құрылыс материалдарды қолданған?
__________________________________________________________
Дескриптор:
Білім алушы
-
Сәулет өнері ерекшеліктерін анықтайды;
-
Сәулет өнері туындылары үшін қолданған құрылыс
материалдарын анықтайды.
12
Бөлім: Ежелгі Египет
Тақырып Неліктен Египет «қара жер» деп аталған
Оқу мақсаты
5.2.4.2 Ғылымдардың (арифметика, геометрия, астрономия,
медицина) пайда болып, дамуына шаруашылық іс-әрекет
пен әлеуметтік өзгерістердің ықпалын сипаттау
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Шаруашылық түрлерінің ғылымдардың пайда
болуына әсерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Кестені толтырыңыз.
Ғылымдардың
атауы
Шаруашылық түрлерінің ғылымға әсері
Математика
Геометрия
Астрономия
Медицина
Дескриптор:
Білім алушы
-
Шаруашылық түрлерінің математика, геометрия,
астрономия, медицина ғылымдарының дамуына әсерін
атайды;
13
Тақырып Неліктен Египет «қара жер» деп аталған
Оқу мақсаты
5.4.1.3 Ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін
сипаттау
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Ежелгі Египеттің шаруашылық жүйесін
сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Суреттерге тақырып қойып, Ежелгі Египеттің шаруашылық жүйесі бойынша әңгіме
құрастырыңыз.
Дескриптор
Білім алушы
-
суреттерге тақырып қояды;
-
ежелгі Египеттің шаруашылық жүйесін сурет арқылы
анықтайды;
-
ежелгі Египеттегі егін шаруашылығын атайды.
14
Тақырып Ежелгі Египет пирамидалары қалай салынды
Оқу мақсаты
5.2.2.2 Ежелгі Египет ғибадатханалары мен пирамидаларын
сипаттау
Бағалау критерийi
Білім алушы
•
Ежелгі Египет пирамидаларының құрылысын
анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Суретке қарап "Жорамал сұрақтар" әдісі арқылы
пирамидаға сипаттама беріңіз:
1. Суретте не бейнеленген?
2.
Оны кімдер салған?
3.
Оларды қандай мақсатта салған?
4
. Оның биіктігі және көлемі қандай?
5.
Оның ішінде не бар деп ойлайсыз?
1.___________________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________________
3.___________________________________________________________________________
4.___________________________________________________________________________
5.___________________________________________________________________________
Достарыңызбен бөлісу: |