Иман мен амал арасындағы байланыс
Ислам мҽзһабтары арасында иман мен амалды бір ұғым ретінде, немесе
екеуінің екі бҿлек ұғым ретінде қарастырылуы мҽзһабтар арасында
пікірталастарға себеп болған. Мұғтазила, харижит жҽне шия ғалымдары амалды
иманның ажырамас бҿлігі ретінде қабылдап, амалды тҽрк еткен кісіні
мұсылман ретінде санамаған.
Мысалы харижит ғалымдарының бір бҿлігі настармен (Құран мен хадис)
бекітілген илҽһи ҽмірлердің бірін тҽрк еткен адам кҽпір болып саналады дейді.
Имам Матуриди амалдарға сену басқа, оның парыз екенін біле тұра
орындамау басқа дейді. Парыз амалды мүлдем мойындамау адамды күпірлікке
алып барады, ал мойындап тұрып оған амал етпеген адам күнҽһар мүмин.
Ислам шарттары (намаз, ораза, қажылық, зекет) иманның шарттарына
жатпайды, олар иманнан бҿлек парыз дейді.
Ҽһли сүннет ғалымдары амал мен иман екеуі екі нҽрсе болғандықтан,
жүрегінде иманы бар жҽне оны тілімен айтқан кісі мұсылман. Мұндай
жағдайда, ҽлгі кісі амалды тҽрк еткендігі үшін кҽпір болмайды, тек күнҽһар
мүмин болады деген.
Имам Матуриди де амал иманның бір бҿлігі емес. Ҿйткені Құран Кҽрімде:
«Иман еткендер және ізгі амал істегендер...» деп келетін кҿптеген аят бар.
25
Бұл жерде иман мен амал «жҽне» деген сҿз арқылы бір-бірінен бҿлектеніп тұр,-
дейді.
Имам Матуриди иманды жүректің қуаттауы ретінде қабылдағандықтан
амалды иманнан бҿлек қарастырады. Ҿйткені Аллаһ Тағала Құранда иман мен
амалды бҿлек баяндаған. Сондай-ақ, амал етпегендер айыпталса да, олар мүмин
деп сипатталған. Құранда «Еркектен немесе әйелден кім иман келтіруші
Достарыңызбен бөлісу: | 
