Алматы 2022 Кіріспе бөлімі

жүктеу/скачать 37,24 Kb.

бет	1/2
Дата	24.02.2022
өлшемі	37,24 Kb.
	#133149

1 2

Байланысты:
СӨЖ-2 Қайрбек Мақсат ТЭ-355

Орындаған: Қайрбек М. Қ. ТЭ-355 Тексерген

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Электр энергия шығынын төмендетудің техникалық шаралары

Орындаған: Қайрбек М. Қ. ТЭ-355
Тексерген: Жақыпов Ә. С.

Алматы 2022

1.Кіріспе бөлімі
Өндірісте энергияны ұтымды және үнемді пайдалануды қамтамасыз ету үшін кәсіпорындарда жыл сайын электр энергиясы шығысының үлестік нормаларын орташа төмендету бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жоспарлары әзірленеді.
Бұл жоспарларда өндірістің технологиялық процестерін жетілдіру, жаңа техниканы енгізу, жұмыс істеп тұрған жабдықтардың өнімділігін арттыру, өндіріс тәсілдері мен жұмыс тәсілдерін жетілдіру, автоматтандыру есебінен электр энергиясының шығынын азайту жөніндегі нақты іс-шаралар көзделеді.
Электр энергиясын үнемдеу жөніндегі іс-шараларды әзірлеу мен жүзеге асырудың негізгі міндеті тұтынушылардың қондырғыларындағы электр энергиясының ысырабын жою немесе күрт азайту болып табылады.
электр энергиясын үнемдеу жоспарлары энергетикалық шығындарды жойылмайтын шығындарға (немесе жойылуы экономикалық тұрғыдан ақталмайтын шығындарға) және осы Техникалық жағдайларда жойылуы мүмкін және экономикалық тұрғыдан орынды шығындарға бөлу қажет.
Жойылмайтын энергетикалық шығындар — бұл электрлік (Жабдықтар мен желілерде), механикалық (станоктар мен берілістерде), құбырлардағы қысымның жоғалуы, жабдықтар мен жылу желілеріндегі жылудың жоғалуы және т. б.
Жойылуы мүмкін және экономикалық тұрғыдан мүмкін болатын электр энергиясының шығындарын бөлуге болады:
а) жабдықтар мен инженерлік желілерді қанағаттанарлықсыз пайдаланудан туындаған шығындар;
б) жабдықтың құрылымдық жетіспеушілігінен, технологиялық жұмыс режимін дұрыс таңдамаудан, инженерлік желілерді дамытудың артта қалуынан және т. б.
Электр энергиясын үнемдеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жоспарларын жасау тәртібі жабдықтар мен инженерлік желілерді қанағаттанғысыз пайдаланудан туындаған шығындарға мыналар жатады:
1. Жарықтандыру қондырғыларын ұтымсыз пайдалану.
2. Құбырлардың, жалғағыш және тиек арматурасының нашар жай-күйіне байланысты сығылған ауаның, техникалық судың, оттегінің, технологиялық сұйықтықтардың және газдардың ағуы.
3. Электр пештерінің жылу оқшаулауының нашарлығынан, балқыту пештері мен термоөңдеу пештерінің ашық терезелері арқылы сәулеленудің жоғалуынан, жылу пештерінің бос жүруінен болатын нормадан тыс жылу шығындары.
4. Технологиялық жабдықтың толық жүктелмеуі, жоспарланбаған тұрып қалуы, жабдықтың ақаулығы, агрегаттардың бос жүруіне және ұтымсыз пайдаланылуына әкелетін технологиялық бұзушылықтар, жабдықтың оңтайлы жұмыс режимін айқындайтын технологиялық карталардың болмауы, жұмыс орындарының нашар ұйымдастырылуы.

5. Электр жабдықтары мен желілеріндегі электр энергиясының нормативтен тыс ысыраптары: жоғары қуатты электр қозғалтқыштарының болуы, дәнекерлеу трансформаторларының, технологиялық жабдықтардың бос жүрісі, реактивті қуаттың болмауы немесе жеткіліксіз өтелуі, демалыс күндері желілік трансформаторлардың жұмысы және жүктеменің түнгі түсу сағаттары.

электр энергиясының шығындары жабдықтың құрылымдық кемшіліктерінен, технологиялық жұмыс режимін дұрыс таңдамаудан, инженерлік желілерді дамытудың артта қалуынан, жаңа технологиялар мен заманауи жабдықтарды пайдаланбаудан туындаған шығындарға мыналар жатады.
1. Компрессорлық қондырғыларды ұтымсыз пайдалану.
2. Электр доғалы болат балқыту және индукциялық пештерді тиімсіз пайдалану.
3. Механикалық өңдеу көлемінің ұлғаюына әкелетін дайындамалардың үлкен рұқсат етулерінің болуы, ірі бірегей станоктарда шағын габаритті бөлшектерді өңдеу, пластикалық қалыптау қоспаларының жеткіліксіз қолданылуы (дайындамалардың рұқсат етулерін күрт төмендететін), штамптарда соғу көлемінің жеткіліксіздігі, дәл құюға, суық сығуға арналған жабдықтардың болмауы және т. б.
4. Сумен жабдықтау жүйесінің жетілмегендігі.
5. Жоғары шығындармен немесе төмен өнімділікпен технологиялық және электр жабдықтарының жұмысы.
Энергия ресурстарын үнемдеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жоспарын әзірлеу кезінде энергия ресурстарының ысырабын жою және азайту жөніндегі іс-шаралар мыналарға бөлінуге тиіс::
а) қосымша шығынсыз жүзеге асырылатын ұйымдастыру іс-шаралары. Мысалы, терезе ойықтарын тазалау, жарықты қосу және ажырату кестесін сақтау, сығылған ауаның ағуын жою, астаулар, Электр пештерін толық жүктеу және т. б.;
б) кәсіпорын қаражаты немесе банк кредиті есебінен жүзеге асырылатын ағымдағы тәртіп іс-шаралары. Мысалы, жабдықтарды жөндеу және жаңғырту, электр пештерінің жылу оқшаулағышын қалпына келтіру немесе қайта жаңарту, технологиялық процестерді немесе агрегаттарды басқаруды автоматтандыруды енгізу, инженерлік желілерді қайта жаңарту (ілмекті арматураны ауыстыру, құбырлардың қималарын ұлғайту, айналымды сумен жабдықтау жүйесіне арналған салқындатқыштарды орнату және т. б.);
в) қайта құру тәртібінің іс-шаралары.
электр энергиясын үнемдеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар электр энергиясын үнемдеу жөніндегі ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар жоспарларын жасау, әзірлеу және жүзеге асыру үлкен ұйымдастырушылық мәнге ие, әрбір өндірісте өндірістік емес шығындар мен үнемдеу резервтерін жоспарлы және тиімді пайдаланудың қажетті нысандары болып табылады.

Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жоспарын құруға тек энергия қызметкерлері ғана емес, сонымен қатар цехтардың, учаскелердің басшылары, технологтар, механиктер, экономистер және алдыңғы қатарлы жұмысшылар қатысуы керек.

Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жоспары ұтымды электр тұтыну; неғұрлым жетілдірілген технологиялық процестер мен аз энергия шығынын қажет ететін жабдықтарды енгізу; кәсіпорынның электр тұтынуының барлық буындарында электр энергиясының шығындарына қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды қамтуға тиіс.
Жоспарға енгізілетін әрбір іс-шара бойынша оның экономикалық тиімділігін анықтау қажет.
Есепті кезеңде электр энергиясын пайдалану нәтижелерін және кәсіпорынға белгіленген электр энергиясын тұтынудың нақты нормаларын талдау үшін ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралардың орындалуы туралы есептерді дұрыс жасау маңызды.
Ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жоспарын құру кезінде келесі ұғымдарды ескеру қажет.
1. Электр энергиясын шартты-жылдық үнемдеу-жоспарда көзделген барлық іс-шаралар пайдаланылған жағдайда бір жыл ішінде алынуы мүмкін кнловат-сағаттардағы экономикалық тиімділік.
2. Осы тоқсанда немесе іс-шаралар енгізілген сәттен бастап өзге есепті кезеңде орындалған іс-шаралардан алынған электр энергиясын іс жүзінде үнемдеу.
3. Осы тоқсанда өткен тоқсандарда орындалған іс-шаралардан алынған энергияны үнемдеу. Егер іс-шаралар толық орындалмаса, онда тоқсандағы есептерде нақты орындалған жұмыстардың көлеміне сәйкес келетін шартты-жылдық үнемдеуді көрсету қажет.
Нақты алынған энергияны үнемдеудің дәлірек анықтамасын есептеу құралдары арқылы есептеуге болады. Қондырғы немесе цех немесе жеке агрегаттың дербес есебі болмаған жағдайда, алынған үнем іс-шараларды енгізу мерзімдеріне және нақты орындалған жұмыс көлеміне қарай есептеу бойынша анықталады.
Таза режимдік сипаттағы іс-шаралар үшін, мысалы, жабдық жұмысының оңтайлы режимін қолдау, Жабдықтың техникалық жай-күйіне жүйелі бақылауды ұйымдастыру, прогрессивті шаралар мен режимдерді қолдану, шартты-жылдық үнемдеу есепті кезеңде нақты қол жеткізілгенге сәйкес келеді. Бұл ретте электр энергиясын үнемдеуге режимдік факторлардың әрекет ету кезеңінде ғана қол жеткізіледі және кезекші жедел немесе қызмет көрсетуші персоналдың араласуы болмаған кезде тоқтатылады.
Энергияны үнемдеудің ең тиімді әдістерінің бірі табиғи және жасанды жарықтандыруды ұтымды пайдалану болып табылады. Бұл айтарлықтай қаржылық шығындарды қажет етпейді. Келесі әрекеттер қажет:
Қабырғалар мен төбелерді ашық түстермен бояңыз. Бұл беттердің шағылыстыру қабілетін арттырады, бұл бөлменің жарықтандыру деңгейінің жоғарылауына әкеледі.
Терезелерді, едендерді және қабырғаларды таза ұстаңыз. Шаң және кір бөлшектері жарықты сіңіреді, оның өтуіне, шағылуына жол бермейді.
Қыздыру шамдарын жарықдиодты немесе флуоресцентті шамдармен ауыстырыңыз.
Үй-жайларды жобалау кезінде шағылыстыратын элементтерді барынша пайдалану. Бұл шашыраңқы жарық үлесін арттыру арқылы жарықтандыру дәрежесін арттырады.
Жасанды жарықтандыру құрылғыларының тазалығын сақтау.
Ақаулы шамдарды уақтылы ауыстырыңыз.
Жоғарыда келтірілген кеңестер айқын және қарапайым болып көрінеді, бірақ жыл сайын өндірістік кәсіпорындар осы қарапайым ережелерді елемеу арқылы миллиондаған рубльді жоғалтады. Тәжірибе көрсеткендей, кәсіпорында электр энергиясын үнемдеудің осы әдістерін қолдану арқылы электр энергиясын тұтынуды 15%-ға дейін азайтуға болады.
Техникалық құралдарды қолдану арқылы үнемдеу әдістері
Энергияны тұтынуды арнайы техникалық құралдармен азайтуға болады. Оларды орнатудың айқын артықшылықтарымен іске асыру бастапқыда қаржылық инвестицияларды қажет етеді. Дегенмен, үнемдеу жалпы электр энергиясын тұтынудың 15-20% жетуі мүмкін, сондықтан бұл инвестициялар тез өтеледі. Қолдану:
Жарықтандыруды автоматты басқару жүйелері. Шамдардың жұмысы қозғалыс сенсорларымен, уақыт релесімен, қатысу сенсорларымен реттеледі.
Жиілік түрлендіргіштер негізіндегі өндірістік жабдықтың өнімділігін баптау жүйелері.
Іске қосу токтарын азайту арқылы энергия тиімділігін арттыратын жұмсақ стартер. Сондай-ақ, жабдыққа түсетін жүктеменің төмендеуі және электр қозғалтқыштарын іске қосу және тоқтату сәттерінде оның істен шығу ықтималдығының төмендеуі байқалады.
Кәсіпорында электр энергиясын үнемдеудің тиімді жолы - энергия жүйелеріне электр энергиясының автономды көздерін енгізу. Табиғи газ отынын жағу арқылы электр және жылу энергиясын өндіру үшін ЖЭС орнату ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Бұл жағдайда үнемдеуге электр энергиясының тарифтерімен салыстырғанда энергияның өзіндік құнын төмендету арқылы да, белгілі бір өндіріске арналған ЖЭС сипаттамаларын түзету арқылы да қол жеткізуге болады.
Бүгінгі күні қуатты үнемдеудің әртүрлі әдістері бар, олар тиімді болуы мүмкін немесе болмауы мүмкін. Кәсіпорындар мен ұйымдардың жұмысында жиі кездесетін және оны пайдаланудың пайдалы әсерін сақтай отырып, кейде ұлғайта отырып, пайдаланылған электр қуатының мөлшерін айтарлықтай азайтуға болатын электр энергиясын үнемдеу жолдарын қарастырыңыз.

Кәсіпорындағы энергия үнемдеу жүйелері жарықтандыру құрылғыларының жану режимін бақылауды, электрмен жабдықтау тізбектерінде қорғаныш өшіру құрылғыларын орнатуды, уақыт релесін, бар және қозғалыс датчиктерін пайдалануды, ескірген электр жабдықтарын неғұрлым жетілдірілген құрылғылармен кешенді ауыстыруды қамтуы керек. сондықтан үнемді. Кеңселерде айына ондаған кВт/сағ үнемдеуге мүмкіндік беретін компьютер мен кеңсе техникасын пайдалану ұтымды болып табылады [2].

Соңғы жылдардағы экономикалық сілкіністер заманауи бизнес пен өндірісті жаңа жағдайларға – үнемдеу шарттарына бейімделуге мәжбүрлеп отыр. Өндіріс бәсекелестік жағдайында өмір сүру үшін шығындарды азайтудың жаңа жолдарын іздеуге мәжбүр. Өндірістегі негізгі шығындардың бірі әрқашан электр энергиясы болып табылады. Электр энергиясын тікелей үнемдеудің бірнеше жолы бар - бұл энергияны аз қажет ететін жабдықты пайдалану, баламалы энергия көздерін пайдалану және т.б. арқылы шығындарды азайту. Дегенмен, энергия шығындарын азайтуға бағытталған қадамдар жасау үшін қолданыстағы қуат тұтынудың нақты бейнесі болуы керек. Осы мақсатта кәсіпорында автоматтандырылған ақпараттық-өлшеу жүйесі (АӨЖ) енгізілуде. Кәсіпорында жұмыс істейтін АИАЖ болуы энергия шығындарын азайту үшін бірқатар мүмкіндіктер ашады. Олардың кейбіреулерін қарастырайық.
Энергия ресурстарын коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған ақпараттық-өлшеу жүйесінің жүйені есеп айырысу жүйесі ретінде пайдалануға және көтерме саудада саудаға қатысуға мүмкіндік беретін электр энергиясының көтерме сауда нарығының (ЭЭҚ) талаптарына сәйкестік сертификаты болуы керек. кәсіпорын атынан да, брокер арқылы да нарық. Электр энергиясын жеткізушіден тікелей сатып алудың бұл әдісі төмен бағаны пайдалану есебінен шығындарды үнемдеуге әкеледі, кәсіпорынды энергияны сатудан тарифке енгізілген комиссиялардан босатады. Айта кету керек, AIIS KUE болуы сонымен қатар электр энергиясын жеткізушіні таңдауға мүмкіндік береді, бұл сатылымдар арасында бәсекелестік тудырады. Соңғы инстанциядағы жеткізушіге қарағанда альтернативті сату ұйымынан төмен тіркелген тарифтерді алу ықтималдығы жоғары. Шығындарды азайтудың ерекше тиімді әдісі жұмыс күні ішінде электр энергиясын тұтынуды қайта бөлу болуы мүмкін. Сарапшылар көптеген кәсіпорындардың күнделікті қуаттылық профилінің кестелері ұқсас үлгіге ие екенін біледі, бұл нарықты күн ішінде қуат бағасын өзгерту арқылы әрекет етеді.
Ұйымдар мен кәсiпорындар үшiн, сондай-ақ өндiрiсте пайдаланылатын энергия ресурстарының көлемiн азайту үшiн оларды пайдаланудан тиiстi тиiмдi нәтиже сақтай отырып, мынадай шараларды қабылдау ұсынылады:
1. Жиілік түрлендіргіштерін орнату, соның арқасында жиілікті реттеудің арқасында технологиялық жабдықтың өнімділігін бақылау мүмкін болады, бұл оның функционалдығы мен энергия тиімділігі көрсеткіштеріне оң әсер етеді.
2. Электр энергиясын есептегіштерді орнату.
3. Әрбір кәсіпорында бұйрық немесе нұсқау бойынша энергетика саласына жауапты тұлға тағайындалсын, оның міндеттеріне:
уақытылы және сапалы техникалық қызмет көрсетуді, электр жабдықтарын жоспарлы-алдын ала жөндеуді және профилактикалық сынауды орындауды қамтамасыз ету, оқшаулау және жерге тұйықтау кедергісін өлшеу;

жүктеу/скачать 37,24 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2