Алматы қаласы білім басқармасы
жүктеу/скачать 1,3 Mb.
|
металдар-технологиясы-Дауенова-Г.О-УМКД
| 1.7.3. Түсті металдарды пісіру
Болатпен салыстырғанда мыстың жылу өткізгіштігі 6 есе жоғары. Мыс тотығындағы /Cu2O/ оттегі, пісіру жіктерінде ыссы сызықтардың пайда болуына себепші болады. Балқыған мыстағы сутегінің ерігіштігі жоғары болып, кристалдану көзінде кілт төмендейді. Пісіру ваннасының қатаю кезінде сутегінің бөлінуі газ кеуектерінің пайда болуына әкеп соғады. Қатайған металда сутегінің еріген күйіндегі қалдығы, мыстың қос тотығымен әрекеттесіп су булары қалыптасады /H2O/ Бу мыста ерімей жоғарғы қысыммен микроқуыстарда, кристалдар жігінде топтасып сызат тудырады, бұл құбылысты сутегі морттығы деп атайды. Сутегі морттығы суу процесінде қатқан металда сызаттар пайда болып, құйманың бүліңуіне әкеп соғады. Мысты доғалы пісіруде кездесетін осындай ақауларды болдырмау үшін, пісіруді қорғаушы газдарды /аргон, гелий, азот және олардың қоспалары/ қолданып, орындаған жөн. Осы бағытта сыртқы сыланған арнайы электродтарды пайдаланады. Мыс жылуды өте жақсы өткізетіндіктен, қалыңдығы 4 мм-ден жоғары дайындамаларды 300 ºС-қа дейін алдын –ала қыздырып пісіреді. Дара өндірісте және жөңдеу жұмыстарында газдың күшті жалынымен пісіреді. Қалыңдығы 50 мм-ден жоғары мыстарды электрошлакты пісірумен орындайды. 25
Қоланың қалайылы қолдан басқа түрлерін пісіру тәсілдері мен технологиясы мыс пісіру технологиясына сәйкес. Оларды көбінесе қыздырмай үлкен жылдамдықпен пісіреді, өйткені құрамындағы жеңіл балқығыш қалайы еріп кетеді. Қоланы 500 ºС-тан жоғары қыздырғанда оның тұтқырлығы төмендеп, морт күйге айналады. Пісіру жіктері сызатталмау үшін, алдын-ала 300-450ºС температура аралығында қыздыру қажет. Қосымша металл ретінде негізгі металмен құрамдас шыбықтар ал флюс қатарында калий мен натрийдің хлорлы және фторлы қосындылары қолданылады. Алюминий мен оның қорытпаларын пісірудің ерекшелігі, оның балқу температурасының /658ºС/ төмендеу екендігінде. Ол пісірілгенде берік және баяу балқитын /2050ºС/ алюминий тотығының Al2O3 жұқа қабатын түзіп, газ кеуектері мен ыссы сызаттар пайда болуына себепкер келеді. Тотық қабыршықтары балқыған металды қоршап, олардың өзара және негізгі металмен бірігуін нашарлатады. Сол қабыршықтарды болдырмай, металды пісіргенде тотық түзелмеуі үшін, арнайы флюстерді пайдаланып немесе оқшау газдар аралығында пісіру қажет. Флюстер хлорлы және фторлы тұздардың /NaCl, KCl, BaCl,CaF2/ қоспаларынан тұрады. Қосымша металл ретінде, пісірудің барлық түрінде де, негізгі металмен тектес шыбық немесе сымдар қолданылады. Соңғы жылдары флюс қабатының астында және аргон аралығында металл электродтарымен автоматты доғалы пісіру жиі қолданылуда. Алюминий және оның қорытпаларын плазмалық және электршлакты әдістермен пісіреді, олар пісірудің ұласқан әдістерімен де жақсы өңделеді. Алюминийдің жылу мен электрді өткізгіштігі жоғарылығын ескеріп оны пісргенде үлкен ток көзін пайдаланады. жүктеу/скачать 1,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|