Алматы «Сардар» баспа үйі



Pdf көрінісі
бет106/144
Дата01.06.2020
өлшемі1,52 Mb.
#71999
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   144
АҢЫРАҚАЙ.  Ел  ішінде  бұған  байланысты  мынадай  аңыз  бар:
«1723  жылы  қалмақтар  қазақтарды  жеңіп,  бұл  жыл  «ақтабан  шұ-
бырынды,  Алқакөл  сұлама»  атанғанымен,  кейін  қазақтар  бірігіп,  осы 
жерде  қалмақтарды  қирата  жеңген  екен, «аңыратқан»  екен,  содан 
Аңырақай  аталыпты-мыс».  Аңырақай  топонимі  түркі-монғол  тілдеріне 
ортақ  аң//оң//онг  «ашылу», «таралу»  мағыналы  түбіріне  ыр+а  (т.т. 
ет.  жұр.)  жұрнақтары  мен  түркі-монғол  тілдеріне  ортақ  -қай  (с.е.,  з.е. 
жұр.)  жұрнағы  қосылу  арқылы  жасалып, «ашық,  аңырайған»  деген 
мағынада қолданылған. Демек, қазақ тілінде бұл түбірдің жалаң күйін-
де  кездеспейтінін,  тек  сөзжасамдық  қатардағы  ортақ  семантикалық 
арқауын  байқап,  ортақ  *аң  түбірін  жорамалдай  аламыз:  аңғал,  аңғал-
саңғал,  аңқа:  аңқасы  кебу,  аңқай,  аңқы,  аңырай,  аңырақай,  «желі  көп, 
құмайт, ашық жер» т.б. [42, 126].


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   144




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет