Алматы «Сардар» баспа үйі



Pdf көрінісі
бет108/144
Дата01.06.2020
өлшемі1,52 Mb.
#71999
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   144
БАҒАНАШЫЛ.  Əуел  баста  Бағбаншылар  аталып,  айтыла  келе 
өзгеріске  ұшырап,  əрі  қысқарып,  Бағанашыл  тұлғасы  қалыптасқан 
сияқты.  Өйткені  Алатаудың  етегіндегі  бұл  кең  жазықта  ертеден-ақ  бау, 
бақша  өсірілгені,  оны  күтуші  бағбандар  көп  болғандығы  белгілі.  Сол 
себептен  де  əуелде  Бағбаншылар  аталып,  бара-бара  айтылуда  өзгеріс-
ке түсіп, Бағанашыл болып қалыптасса керек.
БАҒЫРЛАЙ.  Топоним  екі  компоненттен  тұрады:  бағыр + лай
Бағыр// бауыр сөзі туралы сөздіктерде [4; 34]: 1) заттың алдыңғы бөлігі; 
2)  қырғыз,  ноғай,  өзбек  тілдерінде – «тау  бөктері»; 3) қазақ  тілінде – 
«тау етегі»; 4) парсы тілінде бағыр – «жаны» - деп берілсе, Мурзаев Э. 


170
екінші компоненттегі лай сөзі туралы: «қорыс», «батпақ», «саз балшық», 
«балдыр» (түркімен,  тəжік); «лай», «саз», «лайлы  су» (қазақ); «ылай – 
лай», «саз» (қырғыз), - деп жазды.
БАДАМ.  Жеміс  өсімдігінің  түрі  бойынша  қойылған  атау.  Бұл  сөз 
көршілес  иран  тілдерінен  енген.  Тəжік  тілінде:  Бодом – «миндаль», 
«жаңғақ».  Жергілікті  жерде  бұл  жеміс  бадам  немесе  түкті  өрік  деп 
аталады.  Тəжік  тіліндегі  бодом  сөзі  қазақша  бадам  болып  аталуы  заң-
ды, өйткені ондағы о дыбысы – қазақ тіліндегі о жəне а дыбыстарының 
ортасындағы тіл арты дыбыс.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   144




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет