Алматы «Сардар» баспа үйі
жүктеу/скачать 1,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| СУЫҚ ХАБАР Сөздің түп-төркіні - парсы тілі. Парсыларда суг
тұлғалы сөздің тура мағынасы – «қайғы»‚ «мұң»‚ «қаралы». Демек‚ суық хабар тіркесіндегі сөздің бірі - парсы‚ екіншісі - араб тілінен (хаьар) ауысқан. Екі сөздің “қосындысы” - суық хабар тіркесі қазақша айтсақ‚ “қайғылы мəлімет” деген мағына береді. ТЫМАУ Тымау - дерттің аты. Қазақта Қысың тұман болсын‚ ау- руың тұмау болсын деген мəтел бар. Тұман да ауа райының күрт суыт- қан шағында түседі. Яғни‚ бұл екі сөздің (тымау‚ тұман) əу бастағы түбірі - тым‚ тұм‚ тум - ортақ деуге болады. Көне түрк тілінде тум сөзі “суық” деген мағына берген. М.Қашқари сөздігінде көне түрк тіліндегі “ағ” (а:ғ) сөзінің “өңі өзгеру”‚ “бозару”‚ ал “іг” сөзінің “кесел”‚ “сырқат” дейтін мағыналары көрсетілген [54, 171]. Тоңған кісінің немесе суықтан дертке шалдығып‚ ауырған адамның өңі бозарып жүретіні белгі. Демек‚ “тымау” сөзі көне түрк тіліндегі “тум” 154 жəне “ағ” сөздерінің бірігуі (тум-ағ)‚ яки тум жəне іг сөздерінің бірігуі (тум-іг) арқылы дүниеге келіп‚ бұл тұлғадағы сөздер (тумағ немесе туміг) суықтан пайда болған дерттің атауына айналған. Сөз соңында- ғы ғ‚ г дауыссыз дыбыстарының - “у-ға”-ға айналуы заңды құбылыс. жүктеу/скачать 1,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|