Б. д. бұрынғы 38 000 ж. шамасы Палеолит дәуірінің соңғы фазасы, жоғарғы
кезеңінің басталуы. Ол «мәдениет» деп
аталатын құрал-саймандар даярлау
фазаларына бөлінеді.
Б. д. бұрынғы 34 000 ж. ш. Францияда Ориньяк үңгіріндегі қазбаларға
орай аталған Ориньяк мәдениеті пайда
болады. Алғашқы жартастағы суреттер
жасалады.
Б. д. бұрынғы 28 000-20 000 ж.ж. ш. Дордонь (Франция) департаментіндегі
Ла-Граветт үңгіріндегі қазбаларға орай
аталған Граветт мәдениеті кезеңі. Венера
тұлғалары осы кезеңге жатады.
Б. д. бұрынғы 16 000-10 000 ж.ж. ш. Жоғары палеолит дәуірінің соңғы фазасына
Франциядағы Ла-Мадлен археологиялық
тұрағы қазбаларына орай аталған Мадлен
мәдениеті жатады. Осы ғасыр тұсында ең бір
әсем жартас суреттері жасалған.
Б. д. бұрынғы 13 000-8 500 ж.ж. ш. Кейінгі Мұз дәуірінде мұз құрсаулары
біртіндеп шегіне бастайды.
