Аналитические материалы по содержанию и организации курсов по выбору

49 
10-кестенің жалғасы
1 
2 
3 
4 
2 
Химиядан 
сандық 
есептерді шығару 
(
Сатмолдина 
Ф.А. 
Н.Нұрмақов атындағы 
ДБМ 
мектеп-
интернаты, 
9-10 сыныптар
) 
Есеп шығару кезінде 
оқушының 
табиғаттың 
біртұтастығына 
көз 
жеткізіп,оның әр түрлі 
ғылым 
салаларынан 
алған 
білімін 
өзара 
ұштастыра,толығымен 
қолдануына 
мүмкіндік 
беру
Оқушыларды өз бетімен белсенді 
жұмыс істеуге үйрету; 
Оқушылардың 
білім, 
білік, 
дағдыларын 
тұрақты 
қалыптастыру; Оқытуды өмірмен 
тығыз 
байланыстыру; 
Курсты 
оқыту 
барысында 
кәсіптік 
бағдарлау мәселелерін шешу. 
3 
Химия 
пәнінен 
олимпиадаға 
және 
ғылыми жобаға 
дайындық жүргізу 
(Г.С. Жумагулова, 
Г.М. 
Кадирберлина, 
Қарағанды қаласы ДБМ 
«Дарын» мектеп – 
интернаты,
8-9 сынып)
Химия пәні бойынша 
алған 
білімдерін 
тереңдетіп, 
одан 
әрі 
білімдерін 
жетілдіруде 
күрделі 
құрылымды 
олимпиадалық есептерді 
жүйелей білу, олардың 
шығарылу 
жолдарын 
қарастыру, 
сондай-ақ 
ғылыми 
құрылымды 
үлкен 
тақырыптарды 
жүйелеп, мақсат пен 
міндеттерін айқындауға, 
зерттеу 
бөлімдеріне 
алғашқы қадам жасауға, 
күрделі 
құрылымды 
тестілермен 
жұмыс 
жасауға үйрету 
Олимпиадалық есептердің әртүрлі 
деңгейдегі 
түрлерінің 
шығару 
жолдарын ұғындыру; 
Оқушыға зерттеу жұмыстарының 
жолдарын 
ұғындыру; 
Оқушыларды өз бетінше жұмыс 
істеуге, қосымша әдебиеттермен 
жұмыс жасай білуге үйрету; 
Аталған мақсатқа жету үшін 
күрделі 
құрылымды 
олимпиадалық есептер мен тест 
тапсырмаларын шығара білуге 
үйрету;
Жаратылыстану – математика 
бағыты бойынша таңдаған пәні 
бойынша 
болашақта 
қажетті 
мәліметтер жинақтау 
4 
Жаңашыл 
технологияларды 
химия сабағында 
қолданудың тиімді 
жолдары 
(тәжірибелі – 
эксперименттік жұмыс) 
(К.С. Жумагулова, 
Қарағанды қаласы ДБМ 
«Дарын» мектеп – 
интернаты, 12-сынып)
Жаңа технологияларды 
қолдану 
арқылы 
(модульдік 
оқыту, 
кредиттік 
оқыту, 
деңгейлеп оқыту, дамыта 
және 
үйрете 
оқыту 
технологиялары) өндіріс 
және 
экологиялық 
тақырыптарға 
байланысты 
эксперименттік есептер 
шығару;
Сабақта 
құзыреттілікті 
қалыптастыруға 
бағытталған 
тапсырмаларды өз бетімен ізденіп, 
орындау;
Заман талабына сай оқушының 
танымдық үлгідегі тапсырмалар 
орындауына 
жағдай 
жасау; 
Оқушылардың 
химия 
пәні 
бойынша 
алған 
білімдерін 
практикамен ұштастыра отырып, 
одан 
әрі 
жетілдіру, 
шығар-
машылық мүмкіндіктерін шыңдау.
 
5 
Құзіреттілікті 
қалыптастыруға 
бағытталған 
сабақтарды химия 
сабағында қолданудың
 
тиімді жолдары
 
(
Жұмағұлова К.С., 
Францен Е.А., 
Қарағанды облыстық 
ДБМ «Дарын» мектеп – 
интернаты, 12 сынып
)
Оқушылардың 
шығармашылық 
мүмкіндігі мен өзіндік 
қабілеттерін 
жаратылыстану 
бағытындағы химия пәні 
бойынша 
алған 
білімдерімен жетілдіре 
отырып, оқушылардың 
құзыреттіліктерін 
қалыптастыру. 
Оқушының 
теориялық 
алған 
мәліметтерін практикада, өмірде 
пайдалана алуына жол ашу 
жаратылыстану 
– 
математика 
бағытын 
таңдаған 
пәнінен 
болашақ мамандыққа бағыттау

50 
10-кестенің жалғасы
1 
2 
3 
4 
6 
Химия әлемінде 
(
Төленова С.А. 
Қарағанды қ.№77 
ЖББМК 11-сынып
)
Химия пәнін оқытуда 
практикалық 
іс-әрекет 
арқылы 
жағымды 
мотивация 
қалыптастыру,
оқушылардың 
шығармашылық 
қабілеттерін дамыту;
Әр оқушыға өздігінен 
жеке 
білім 
беру 
траекториясын 
құруға 
мүмкіндік беру
Заттардың қасиетін зерттеу және 
бақылау 
Бақылаулардың 
нәтижелерін 
түсіндіре білу 
Гипотезаларды ұсыну 
Қажетті құралдар, химиялық және 
реактивтерді таңдай білу 
Өлшеулерді орындау 
Қорытыңды шығара білу 
Эксперимент 
нәтижелерін 
талқылап, сұхбаттасу 
7 
Экология және біз 
(
Қасымова Ш.М., 
О.Жұмабеков атындағы 
орта мектебі 
базасындағы
тірек мектебі
) 
Оқушы 
тұлғасының 
үйлесімді 
дамуына 
қажетті 
Адам 
мен 
қоршаған 
орта 
ынтымақтастығын және 
қоршаған 
ортаның 
тұтастығын 
тұрақты 
даму 
шеңберінде 
сақтайтын қағидалар мен 
өмірлік 
ұстанымдарды 
қалыптастыру.
Қоршаған ортаға зиянды және 
экологиялық қауіпсіз құрылыс 
материалдарының 
айырмашылығын білу; 
Өлшегіш құралдарды қолдану 
арқылы ауа температурасын және 
дымқылдығын өлшеу; 
отбасындағы 
әртүрлі 
қажеттіліктерге орай су шығынын 
анықтау; Суды тиімді пайдалану, 
оның ластану денгейін азайту 
және суды тазарту; Экологиялық 
акцияларға қатысу.
Талдау бойынша анықталғандай, жалпы білім беретін мектептердегі
 х
имия 
пәнінен жүргізілетін таңдау курстарын келесідей мазмұнда топтастыруға 
болады:
– күрделілігі жоғары химиялық есептерді шығарудың әдіс-тәсілдерін 
оқып-үйренуге бағытталған курстар;
– бейорганикалық химия бойынша типтік және эксперименттік есептерді 
шығарудың әдіс-тәсілдерін оқып-үйренуге бағытталған курстар;
– химия пәні бойынша практикалық және лабораториялық жұмыстарды 
орындаудың технологиясын оқып-үйренуге бағытталған курстар;
– органикалық химия бойынша есептер шығарудың әдіс-тәсілдерін оқып-
үйренуге бағытталған курстар;
– пәндік олимпиадаларға және ғылыми жобаларға дайындалуға 
бағытталған курстар;
– химияның күнделікті тұрмыста, өндірісте, ауыл шаруашылығында, 
медицинада, мұнай өнеркәсібінде қолданылуын оқып-үйренуге бағытталған 
курстар;
– химияның қоршаған ортаға және адам денсаулығына әсерін оқып-
үйренуге бағытталған курстар;
– химияның және химиялық элементтердің шығу тарихын оқып-үйренуге 
бағытталған курстар.

51 
Мұндай саналуан тақырыптарды қамтитын таңдау курстарының 
оқушылардың өзін-өзі дамытуына, болашақ мамандығына бейімделуіне, алған 
білімдеріне біліктері сай функционалдық сауатты, креативті тұлға болып 
қалыптасуына ықпал етері сөзсіз.
Республикамыздың жалпы білім беретін мектептеріндегі
 
химия пәні 
бойынша
 
таңдау курстарының тақырыптары мен мазмұны оқушылардың жас 
ерекшеліктеріне, танымдық мүмкіндіктеріне сәйкес таңдап алынған. Мәселен, 
5-7 сыныптарға арналған таңдау курстары («Жас химик», «Химия 
айналамызда») оқушылардың химия пәніне деген қызығушылығын оятып, 
дүниетанымын кеңейтуге ықпал етеді. 8-9-сыныптарда «Тұрмыстық химия» 
таңдау курсы оқушыларды күнделікті өмірде жиі қолданатын химиялық 
заттарды қолдануда қауіпсіздік ережелерін сақтауға, жаңа өмірлік дағдыларды 
меңгеруге бағыттаса, «Химия және қоршаған орта» курсы оқушыларды 
қоршаған ортада өзін дұрыс ұстауға, тірі және өлі табиғатқа гуманистік 
көзқарасқа, экологиялық сауатты қарым-қатынасқа тәрбиелейді.
«Химиялық есептерді шығару әдістері», «Химиядан күрделілігі жоғары 
есептерді шығару» курстарында күнделікті өмірге байланысты химиялық 
есептер көптеп берілген. Бұл курстар оқушыларды қиын есептерді шығарудың 
әдіс-тәсілдерін меңгеруге мүмкіндік береді, білім деңгейін жоғарылатады. 10-11 
сыныптарда өткізілетін «Бейорганикалық және органикалық қосылыстар 
химиясы» және «Органикалық химияның есептерін шығару жолдары» 
тақырыптары бейорганикалық және органикалық заттардың өзара тығыз 
байланысын түсіне білуге, органикалық есептерді күнделікті өмірмен 
байланыстыра отырып шығаруға баулиды, оқушылардың дүниетанымын, 
функционалдық сауаттылығын дамытады.
Қорытындылай келе, жалпы білім беретін мектептердегі 2014-2015 оқу 
жылына арналған таңдау курстары оқушылардың өз бетінше жан-жақты 
ізденіп, әрі шығармашылықпен жұмыс істеуін көздейді. Мұндағы берілетін 
теориялық материалдар практикамен тығыз байланыста болуы тиіс. 
Дидактикалық материалдарды таңдауда оқушылардың функционалдық 
сауаттылығын, құзіреттілігін дамытуға, күнделікті өмірмен байланыстыратын 
әртүрлі деңгейлі тапсырмаларды көбірек қолданған жөн.
«Астанатану»
таңдау курсы Қазақстанның елордасы – Астана қаласы 
және оның тарихы, тұрғындары және көрнекті орындары туралы оқу пәні. Қазір 
Астана қаласының № 1, 2, 4, 35, 38, 44, 45 тағы басқа жалпы білім беру 
мектептері «Астанатану» қолданбалы курсын жүргізеді.
Курстың мақсаты – туған қаласы, жері мен туған мәдениетін сүюге 
тәрбиелеу.
Курстың міндеттері:
– оқушылардың өзіндік тарихи ой-санасын жетілдіру, қаланың 
мәселелеріне адамгершілік, белсенділік позициясы тұрғысынан қарауға баулу, 
Астана қаласының тарихы мен қазіргі жағдайына сыйластықпан қарауға 
тәрбиелеу;
– патриотизмге, азаматтылыққа, туған қаланы сүю және мақтан ету 

52 
сезімдеріне тәрбиелеу;
– қаланың тарихы, тұрғындары, экономикасы, даму перспективалары, 
мәдени дәстүрлері білім жүйесін оқушылардың қабылдауын әдістемелік 
тұрғыдан қамтамасыз ету;
– Астана қаласының ерекшеліктері мен даму песпективаларын, қаланың 
республика және әлем тарихындағы орны мен рөлін ашып көрсету;
– қаланы бағдарлау дағдысын дамыту;
– оқушылардың өзіндік зерттеушілік жұмыс дағдысын бекіту.
Бағдарламада лекциялық дәрістермен қатар, тәжірибелік сабақтар, 
экскурсиялар және т.б. өткізу қарастырылған. Бұл курста оқушылардың жеке, 
шығармашылық, тәжірибелік жұмыстарын (Астана қаласының музейлері, 
кітапханаларында іздестіру-зерттеушілік жұмыстарды жүргізу) кеңінен 
қолдануға ерекше мән беріледі.
Курсты зерттеп білу негізгі өткен тақырыптар бойынша құрастырылған 
тапсырмалар мен сұрақтар енгізілген бақылау тестімен аяқталады. 
Оқушылардың шығармашылық тапсырмаларын орындауы және оқытылу 
кезеңінде ғылыми мәлімдемелерін ұсынуы тестіге жіберілудің міндетті шарты 
болып есептеледі.
Курс барысында оқушылардың өзіндік, шығармашылық, тәжірибелік 
жұмыстарын кең пайдалану мүмкіндігі қарастырылады (Астананың 
кітапханалары, мұражайларында іздестіру-зерттеу жұмыстарын жүргізіледі). 
Дәстүрлі мектеп курстарынан атап өтетін ерекшелігі: оқушылар Қазақстан 
Республикасы Тұңғыш Президенті Мұражайымен бірлесе жұмыс жасайды, сол 
арқылы Мұражай қорларынан алынған тәуелсіз Қазақстанның жас астанасының 
тарихы бойынша бірегей жәдігерлер мен құжаттармен танысуға мүмкіндік 
алады.
Астанатану оқушылардың бойында өз туған еліне деген мақтаныш сезімін 
және өскелең ұрпақтың азаматтық болмысын қалыптастыруға бағытталған. 
Отансүйгіштік тәрбие отбасының, туған ауылдың, қаланың, өлкенің тарихын 
таныстырумен, насихаттаумен сабақтастыра жүргізіледі. Туған өлке тарихын 
таныту белгілі елді мекеннің тарихын зерттеп жазудан, сол жерде тарихи 
өлкетану мұражайын ұйымдастырудан, оны тәрбие орнына айналдырудан 
бастау алатын баршаға аян. Сол себепті Астанатану элективті курсын оқыту 
Отантану-өлкетану ретінде оқытуға жол ашады.
Аталған курсты жүргізуде мұғалімдерге көмек ретінде «Астанатану» 
әдістемелік құралы әзірленген (авторы Жансеитова Н.). Оқушыларды тәрбиелеу 
жұмысында әдістемелік құралдың маңызы зор.

жүктеу/скачать 1,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: