Аналитические материалы по содержанию и организации курсов по выбору
жүктеу/скачать 1,8 Mb. Pdf көрінісі
|
авторлык багдарламалар
| Ұлыбритания
мектеріндегі саралап оқыту негізінде ХХ ғасырдың 30-ы жылдарында С.Берт жасаған дәстүрлі биологизаторлық тұжырымдама жатыр. Оның көрнекті ізбасары – психолог, профессор Г. Айзенк өзінің еңбектерінде генетикалық факторлардың адамның дамуында 2/3 және одан да жоғары көрсеткішті (80%-ға дейін) құрайтынын және «жеке ерекшеліктер нақты балаға сәйкес келетін білім берудің типін анықтауда күмәнсіз маңызды рөл атқаруы керек деп жазады. Бұл ақыл-ой қабілеттеріне қатысты аксиомалық дерлік» деп тұжырымдайды. Ұлыбританияның орта мектептеріндегі білім беруді ұйымдастыру толығымен саралау қағидатында құрылған. Барлық оқушылар шамамен 11 жастан бастап біріктірілген орта мектепке қабылданады және осы мектептің шеңберінде оқушылардың қызығушылықтары мен қабілеттеріне негізделген академиялық және практикалық сипаттағы түрлі бағыттарға бөлінеді. Білім берудің саралануы орта мектептің 4-ші оқу жылында (оқушылардың жас шамасы – 14 жас) басталып, анық сипатта болады. Оқу уақытының 50 пайызы бағдарламаның негізі (өзегі) деп аталатын міндетті пәндерге бөлінеді. Қалған уақыт таңдау бойынша пәндерге берілген. Академиялық пәндер негізіне тек қана ағылшын тілі мен математика, сондай-ақ дін және дене шынықтыру кіреді. Ағылшын тілі әдебиеттің де оқытылуын қамтиды. Таңдау бойынша пәндер мектепке байланысты оқушылар көп немесе аз санын таңдауы керек блоктарға топталады. Негізінен мектептер таңдау бойынша бес міндетті пәндерді ұсынады. Мысалы, Ланкашир графтығының біріктірілген мектептерінде ағылшын тілі мен әдебиеті, математика, дін, кәсіби бейін, дене шынықтыру міндетті пәндер болып табылады. 1-блокта – физика, физика ғылымы, биология, жаратылыстану, күнделікті өмірге арналған пән; 2-блокта – география, тарих, дін, музыка, іс жүргізу, түзету курсы; 8 3-блокта – француз тілі, бейнелеу өнері, дизайн, технология, үй шаруашылығы, компьютерлер; 4-блокта – химия, тарих, драма, технология, үй шаруашылығы, түзету курсы; 5-блокта – география, бейнелеу өнері және дизайн, биология, технология, іс жүргізу, түзету курсы таңдау бойынша пәндер болып табылады. Оқушылар блоктардың әрқайсынан төрт курс, аптасына барлығы тек 20 сабақ қана болатындай таңдау жасауы керек. Әрбір блокта физика, биология, география немесе басқа пән бойынша бірнеше курстар болуы мүмкін. Кейде бұл әртүрлі курстар, болмаса бір курс бойынша оқушылардың бірнеше топтары құрылады. Оқушылардың аса талаптылары әдетте жеке пәндерді оқиды, ал қабілеті төмендері – интеграцияланған курстарды оқиды. Үлгерімі төмен оқушыларға негізінен ағылшын тілі, кейде математика бойынша түзету курстары ұсынылады. Осылайша оқушыларды пәндердің әртүрлі жиынтығы бойынша ғана емес, күрделілігі мен тереңдігі деңгейі әртүрлі курстар бойынша бөлу жүргізіледі. Блоктар төрт курстың әрқайсысынан таңдау жасап, оқушылар азды-көпті үйлестірілген оқу жоспары бойынша оқитындай түзілген, яғни таңдау бойынша пәндер жиынтығы гуманитарлық, жаратылыстану, практикалық курс пен математиканы және т.б. қамтиды. Алайда блоктардағы пәндер жиынтығының талдауы оқушының сол немесе басқа пәндерді (мысалы физиканы немесе географияны) оқудан қашып құтылуы мүмкін деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Толық орта мектептің 6-шы екі жылдық сыныбында бейіндеу өзінің шарықтау шегіне жетеді. Әрбір оқушыда гуманитарлық немесе жаратылыстану немесе аралас бағыттағы мамандану пәндерінен тұратын өзінің оқу жоспары қалыптасады. Бұл мемлекеттік, сондай-ақ жеке меншік мектептерге тән құбылыс. Жоғары біріктірілген орта мектептердегі бейіндік саралау міндетті оқыту сатысында негізгі пәндер бойынша жеткілікті жоғары дайындық қамтамасыз етіледі деген шартпен үлкен артықшылықтарға ие. Толық орта мектеп жоғарғы оқу орнына түсуге дайындық сатысы болғандықтан, тек бірнеше пәндерді артық оқу орынды болып көрінеді. Бұл таңдалған пәндерді тереңірек оқып, бағдарламаны жеңілдетуге, оқу жүктемесін азайтуға мүмкіндік береді. Ағылшын мектептеріндегі ерте жастан – 14 жастан бастап мамандану мен оқу уақытының 50%-на дейінгі терең саралау оқушылардың көпшілігіне толыққанды базалық білім алуға мүмкіндік бермейтіндей болып көрінуі мүмкін. Ағылшын білім беруінің дамуында маңызды кезең болып табылатын 1988 жылы Ұлттық оқу жоспарын енгізумен жоғары мектептерде оқу уақытының 20 пайызы жаратылыстану пәндеріне бөліне бастады. Ал оқу уақытының 75-85 пайызға дейінгі уақыты міндетті пәндерге, қалған уақыт таңдау бойынша пәндерді тереңдетіп оқуға бөлінді [5]. жүктеу/скачать 1,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|