Аналитикалық ойлау

16. «Адам ақиқатты бас көзiмен көрмейдi, ... көзiмен көредi»,- дейді Ш. Құдайбердіұлы. Жоғарыдаға қалып қалған сөзді толтырыңыз:

17. «Тiршiлiк туралы адам арасында көптен берi айтылып келе жатқан екi түрлi жол бар. Бiрi – дене өлсе де, жан өлмейдi, жоғалмайды; өлгеннен кейiн де осы күнгi тiршiлiкке мүлде ұқсамайтын бiр түрлi тiршiлiк өмiр бар; сондықтан адамдар жалғыз ғана дүние тiршiлiгiн ойламай, сол соңғы дүние өмiрiнде де жақсы, бақытты болудың қамын ойлай бiлуi керек дейдi. Мұны ақырет дейдi, өлгеннен соңғы өмiр жолы дейдi. Ендi бiр жол – бұл əлемдегi барлық нəрсенiң бəрi өздiгiнен жаралып жатыр, оны былай деп жаратқан ие жоқ həм өлгеннен соң да тiрiлетiн жан жоқ дейдi. Менiң ойымша, осы екi жолдың қайсысы анық екенiн табу – ақылы сау адамға қатты мiндет». Ш. Құдайбердіұлы. Осы мəтінде Шəкəрім Құдайбердіұлы айтып отырған екі жаратылыс жолының ғылыми атауын атаңыз:

24. Эмпирикалық зерттеулердің əдістері: қабылдау - сезім мүшелеріне тікелей əсер ететін сыртқы заттар мен құбылыстардық тұтас бейнесі; бақылау - сыртқы дүниені алдын ала, мақсатты түрде қабылдау, яғни құбылыстарды табиғи шындықта, оларға араласпай, тікелей қабылдау, зерттеу; эксперимент - шындықты, құбылыстарды бақылауға, басқаруға болатын жағдайларда, шарттарда зерттеу; салыстыру - объектілердің ұқсастығы мен айырмашылығын аңғару, салыстыру əдісі; өлшеу - бір шаманың басқа бір шамаға қатынасын анықтау. Жоғарыда берілген мəтіннен эмпирикалық зерттеулердің əдістеріне жатпайтынын анықтаңыз:

25. «Мен ғана бармын жəне менiң түйсiктерiм. Дүние менiң түйсiктерiмнiң кешені» деген. Жоғарыдағы қағида қай философиялық бағытқа тəн. Дұрыс жауабын көрсетіңіз: