Сабақтың тақырыбы: Көрсеткіштік теңдеулер және оның жүйелері
Анықтама . түріндегі формуламен берілген және осы түрге келтірілген теңдеуді көрсеткіштік теңдеу деп атайды.
түрінде берілген теңдеуді қарапайым көрсеткіштік теңдеу деп атайды
КӨРСЕТКІШТІК ТЕҢДЕУДІ ШЕШУ ӘДІСТЕРІ:
КӨРСЕТКІШТІК ТЕҢДЕУЛЕР ЖҮЙЕСІН ШЕШУ
Анықтама. Құрамында көрсеткіштік теңдеуі бар теңдеулер жүйесін көрсеткіштік теңдеулер жүйесі деп атайды
Енді теңдеулер жүйесін шешуді қарастырамыз.
теңдеулер жүйесін шешейік.
Шешуі: Екінші теңдеудің екі жақ бөлігін мүшелеп 2-ге көбейтеміз: жүйенің теңдеулерін мүшелеп қосамыз. Сонда теңдігі шығады осы теңдіктен х-тің мәнін табамыз. Енді табылған х-тің мәнін берілген жүйедегі екінші теңдеуге апарып қойып у-тің мәнін табамыз.
Жауабы : (-2 ; 0)
Есептер шығару
1.ТЕҢДЕУДІҢ ЕКІ ЖАҒЫН БІРДЕЙ НЕГІЗГЕ КЕЛТІРУ:
Теорема : Егер болса, онда теңдеуінен f теңдеуін аламыз.
1.Тапсырма: Теңдеуді шеш
Жауабы:
2.ОРТАҚ КӨБЕЙТКІШТІ ЖАҚША СЫРТЫНА ШЫҒАРУ:
Бұл тәсіл бойынша ортақ көбейткіш жақша сыртына шығарылып, теңдеу қарапайым көрсеткіштік теңдеуге келтіріледі.
2.Тапсырма: Теңдеуді шеш :
Жауабы:
3.ЖАҢА АЙНЫМАЛЫ ЕҢГІЗУ:
Көрсеткіштік функцияны жаңа айнымалы арқылы белгілеп, теңдеуді шешу әдісі.
3. Тапсырма: теңдеуін шығарайық
теңдеуіндегі екенін ескерсек,
квадрат теңдеуін аламыз. жаңа айнымалысын енгізсек, теңдеуі шығады, оның түбірлері
. Ендеше . Көрсеткіштік функцияның мәндер жиыны тек оң сандар болғандықтан, теңдеуінің шешімі жоқ.
4.ТЕҢДЕУДІҢ ЕКІ ЖАҒЫН КӨРСЕТКІШТІК ФУНКЦИЯҒА БӨЛУ:
К ейбір көрсеткіштік теңдеулерде екі немесе одан да көп көрсеткіштік функциялар берілуі мүмкін.Ондай жағдайда көрсеткіштік функцияның мәні нөлге тең болмайтынын ескеріп,теңдеудің екі жақ бөлігін де көрсеткіштік функцияға мүшелеп бөле отырып, оны шешу жолы белгілі теңдеуге келтіреміз.
4 .Тапсырма:
5.ГРАФИКТІК ТӘСІЛДІ ҚОЛДАНУ:
түріндегі теңдеулер
Ал мұндай теңдеулер түбірлерінің жуық мәндерін графиктік тәсілмен табуға болады.
түзуі функциясының графигін бір ғана нүктеде қиып өтеді. Қиылысу нүктесінің абсциссасы берілген көрсеткіштік теңдеудің түбірі болады.
Тапсырма 5: 2x=6-x
Шешуі: y=6-x түзуі y=2x функциясының графиктерін сызып, олардың қиылысу нүктесінің абсциссасын табайық. Екі графиктің қиылысу нүктесінің абсциссасы x=2. Жауабы: 2
Тапсырма. Жаңа сабақты толықтай көшіріп жазыңдар. 6-7 есептерді шығарыңдар
Есеп 6. Теңдеуді шешіңдер
1) 27х=
2)
3)
4)
5)
6) 3x + 3x+1 = 12
7) 9x - 4∙3x -45=0
8) 4x + 2x+1 – 24 = 0
Есеп 7. Теңдеулер жүйесін шешіңдер:
1) ; 2) .
Достарыңызбен бөлісу: |