Ақпаратты кодтау
ІІІ. Кодтар тарихына шолу
жүктеу/скачать 393,5 Kb.
|
Акпаратты кодтау
- Бұл бет үшін навигация:
- Семафор Әліппесі
| ІІІ. Кодтар тарихына шолу
2.1. Кодтардың пайда болуы. Кодтар адам өмірінде ежелгі заманнан бастап криптография ретінде қолданыла бастаған. Бұл заманда гректер маңызды хабарламаны тек керекті адамдар ғана біле алсын деген мақсатпен қолданған. Тіпті, атақты грек тарихшысы Геродот ( V ғ . е. ) тек бір бағыт бойынша түсінікті, хаттар мысалдар келтірді. Грек сарбаздары спартанцтарда маңызды хабарларды құпиялылықта сақтау үшін ерекше жолмен жазатын механикалық құрылғылары болған. Ол Юлий Цезарьдың өз құпия әліпбиі деп аталған. Тарихтың келесі кезеңінде, хабарламаларды беру үшін алғашқы кодтардың бірі өнертапқыш Самуил Морзенің құрастырған телеграф кодымен байланысты, әлемге белгілі Морзе коды. Осы кодта, әрбір әріп немесе сан үзілістерді бөлінген қысқа мерзімді (нүкте) және ұзақ ( сызықша ) ток импульсінің өз ретпен байланысты. Семафор Әліппесі Адамдар әр қашан алыста болса да бір бірімен байланыста болған. Ерте заманнан ақ адамдар кішкентай таулардың үстіне от жағып жаудың келе жатқанын немесе жыртқыш аңдардың үйірі жаңа орын ауыстырып жатқанын хабарлап отырған. XVII ғасырда ағылшындар тәжірибе ретінде семафорды пайдаланған, содан «телеграф» сөзі пайда болды. Бақылаушы, алыстағы таудың үстінде тұрып хабар алып, екінші бақылаушыға жіберіп тұрған. Бұл кемелердің бі бірімен ең оңай байланысуы болып табылады. Хабардың мәтіні жалаулар арқылы семафор әліппесінің әріптерімен жіберіліп тұрған. Әр түрлі қимылы мен қолдың қозғалысына қарай әліппедегі бір әріпіне сәйкес келеді. Хабарды жалаумен жіберу үшін жақсы орын табылады, хабарды жіберуші мен қабылдаушы бір бірін жақсы көріп тұру үшін. Семафор арқылы хабарды қабылдау тек екі адам арқылы жүзеге асырылады, біреуі қабылдайды (оқиды) мәтінді, ал екіншісі мазмұнын жазып отырады. 1.4.Атбаш шифры Ақпаратты кодтаған кезде бір бағандағы әріптер бір-бірімен алмасады. 1.3.3. Полибия шаршысы. Ежелгі Гректе (ІІ ғ. б.з.б.) Полибия шаршысы шифры анық болған. Ол шифр бес баған мен бес жол кестеден тұрады, ол 1-ден 5-ке дейін сандармен белгіленеді. Әр бір ұяшыққа бір әріп жазылады. Нәтижесінде, бір әріпке екі саннан келеді. Сонда кодталған ақпараттың бір әрпі қос санмен алмастырылады. 19 ғасырдың ортасында француз ағартушы Луи Брайльдің соқырларға арналған арнайы қаріпті ойлап . Осы қаріпте әріптер қатты қағазға батырылып жазылған. Саусағын сырғыта отырып көзі көрмейтән адамдар өағазға батырылған әріптерді анықтап кітаптарды алуға мүмкіншіліктер пайда болды. жүктеу/скачать 393,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|