12
- дос немесе жақсы кӛретін адамдарымен арадағы қақтығыстар;
- жақын адамынан айырылу (қайтыс болуы, ажырасу);
- мәжбүрлі әлеуметтік оқшаулану (тұрғылықты мекен-жайдың ауысуы);
- сексуалды зорлық;
- қажетсіз жүктілік;
- «абыройдан айырылу» (ұят, ӛз ортасында кемсіту).
Суицидтік қауіп-қатердің жүріс-тұрыстық индикаторлары:
- психобелсенді заттар, алкоголдік ішімдіктерді зиянды мӛлшерде қолдану;
- эскейп-реакциялар (үйден кету);
- күнделікті белсенділіктің күрт тӛмендеуі;
- ӛзінің сырт келбетін ұнатпау;
- айналасындағыларға немқұрайлы кӛзқарас таныту, олардың жайлы тұрмыс-
тіршілігіне жеккӛрушілікпен қарау;
- қарым-қатынастан кету, достары мен отбасынан оқшаулану;
- қоғамдық
жұмыстардан, бірлесіп атқаратын іс-әрекеттерден бас тарту;
- ӛз әрекеттерінде
шамадан тыс тәуекелге бару;
- тәбеттің жоғалуы немесе күшеюі;
- үнемі шаршау белгілері;
- бейіттерге бару;
- азалы немесе
қайғылы музыкаларды жиі тыңдау;
- «ӛз ісін ретке келтіру»;
- айналысатын сүйікті істеріне қызығушылықтың жоғалуы.
Коммуникативті белгілер:
- физикалық жетіспеушілікке шағымданудың күшеюі;
- ұйқының қанбауы немесе
ұйқышылдыққа шағымдану;
- ақырын сӛйлеу, баяу,
монотонды дауыс, қысқа жауап қату немесе мүлде
жауапсыз қалу;
- жеделдетілген экспрессивті сӛйлеу;
- жалынды сӛйлеу, зарлау, қыңқылдау;
- ӛлімге, ӛз-ӛзіне
қол жұмсауға, ӛлгеннен кейінгі ӛмір
туралы тақырыптарда
сӛйлесу немесе
оқи бастау;
- суицидтік ниет туралы тікелей айту («ӛлгім келеді», «ӛмірді жеккӛрем»,
«мен ӛзімді ӛлтірем»);
- суицидтік ниет туралы жанама хабарлау («жақында мұның бәрі бітеді»,
«олар маған істегендері үшін ӛкінетін болады», «мен
бұған шыдай
алмаймын», «мен ешкімге керек емеспін», «бұған менің шамам жетпейді»);
- ӛлу, ӛмірдің мағынасыздығы туралы әзілдеу, мысқылдау.
Достарыңызбен бөлісу: