Аралық бақылау



бет3/3
Дата14.05.2022
өлшемі27,22 Kb.
#143185
түріҚұрамы
1   2   3
Байланысты:
архитектура рк

Контроллер (Controller)

  • компьютердің жеке құрылғыларының жұмысын басқаратын электрондық схема;

  • бір немесе бірнеше құрылғыны басқаруды, ал кейбір жағдайларда компьютерге қосылған интерфейстердің сәйкес болуын орындайтын дербес компьютер блогы;

  • оган қосылған құрылғылардың жұмысын басқаратын бағыныңқы жүйе, бірақ әдеттегідей одан өтетін ақпаратгар ағынып өзгертпейді;

  • компьютерге қосылған құрылғыларды басқару қызметін атқаратын бағдарламаланатын аралық құрылғы.

  1. Жады, негізгі жады туралы қалай түсінесіз?

Жедел жады (ағылш. Random Access Memory, RAM) — компьютерлік есептеулерге арналған мәліметтерді белгілі бір уақытқа дейін сақтайтын құрылғы.
Мәліметтер 0 және 1 түрінде жедел жадыға жазылады. Процессор мәліметтерді жедел жадыдан алып, оларды өндейді. Жедел жадыда тек белгілі бір уақытта болып жатқан компьютерлік процестерге қатысты мәліметтер ғана сақталып тұрады, компьютер сөнген жағдайда жедел жадыдағы мәлімет жоғалады.
Мысалы, сіз бір компьютерлік ойын ойнап отырсыз деп ойлайық, сол ойынға қатысты мәліметтер (ойынның ішіндегі графикалық суреттер, функциялар, командалар) жедел жадыға жүктеліп, процессорға жіберіледі, процессор оны өңдеп, сонан соң мәлімет монитордың бетіне графикалық мәлімет түрінде жіберіліп отырады. Ал егер кенеттен компьютер сөніп қалған жағдайда жедел жадыдағы мәлімет жойылады, сол себепті сіз ойынды басынан қосуыңызға тура келеді. Сонан соң процесс қайта басталады, жедел жады қатқыл дисктен мәліметтерді алады, ал процессор мәліметтерді жедел жадыдан алып өңдейді. Жедел жады мәліметтерді уақытша сақтау орны болып табылады. Жедел жадысына мәліметтер жазылатын кезде, жедел жады сегменттерге бөлінеді. Жедел жады, жады сегментациясы арқылы мәліметтерді тиімді орналастырып, сақтайды.
Негізгі түрлері
Қазіргі оперативті жадының кең қолданылатын екі түрі - статикалық жедел жады (SRAM) және динамикалық жедел жады (DRAM).
SRAM-де мәліметтердің бір бөлігі алты транзисторлық жад ұяшықты күйін қолдану арқылы сақталады, әдетте алты MOSFET (метал оксиді-жартылай өткізгіш өрісті транзисторлар) қолданылады. RAM-ның бұл түрін жасау қымбаттырақ, бірақ, әдетте, жылдамырақ және DRAM-ға қарағанда динамикалық қуатты аз талап етеді. Қазіргі замандағы компьютерлерде SRAM, процессор үшін кэш жады ретінде жиі қолданылады. DRAM транзистор мен конденсатор жұбын қолдана отырып, біраз деректерді сақтайды (әдетте MOSFET және MOS конденсаторлары), олар DRAM ұяшығынан тұрады. Конденсатор жоғары немесе төмен зарядты ұстайды (сәйкесінше 1 немесе 0), ал транзистор чиптегі басқару схемасын конденсатордың заряд күйін оқуға немесе өзгертуге мүмкіндік беретін ажыратқыш ретінде жұмыс істейді. Жадтың бұл формасы статикалық оперативті жадыға қарағанда арзанға түсетіндіктен, бұл қазіргі заманғы компьютерлерде қолданылатын компьютер жадының басым түрі.
Қазіргі компьютер немесе ноутбуктарда жедел жадының DDR3 және DDR4 түрлері кең таралған. DDR4 қазіргі уақыттағы жедел жадының соңғы буыны және жоғары жиіліктік сипаттамалармен қоса кернеудің төмендігімен ерекшеленеді.

  1. Сыртқы (тасымалданатын) қатты диск түрлерін атаңыз?

Сыртқы диск - компьютерге сырттан емес, сыртқы компьютермен қосылған қатты диск (HDD) немесе қатты күйдегі диск (SSD).
Кейбір сыртқы дискілер деректер кабелінен қуат алады, бұл, әрине, компьютердің өзінен келеді, ал басқалары қуат алу үшін AC қабырға байланысы қажет болуы мүмкін.
Сыртқы қатты дискіні ойлап табудың бір жолы - ол өзінің қорғаныс корпусымен жабылған, компьютердің сыртына қосылған тұрақты, ішкі қатты диск секілді.
Ішкі қатты дискілер тіпті қатты дискілерге арналған қатты диск деп аталады.
Сыртқы қатты дискілер әртүрлі сақтау мүмкіндіктеріне ие, бірақ барлығы USB, FireWire , eSATA немесе сымсыз арқылы компьютерге қосылады.
Сыртқы қатты дискілерді кейде портативті қатты диск деп атайды. Флэш-жады - бір жалпы және өте қатты, сыртқы қатты дискінің түрі.
Біреуді таңдау бойынша нұсқаулықты сатып алу үшін біздің ең жақсы сыртқы қатты дискілерді қараңыз.
Сыртқы дискіні не үшін пайдаланасыз?
Сыртқы қатты дискілер портативті, оңай пайдалануға және қажет болған кезде үлкен мөлшерде сақтауға мүмкіндік береді. Сіз өзіңіздің қалаған жеріңізді кез-келген орынды сақтай аласыз және сіз қайда барсаңыз да, көптеген файлдарды алып жүре аласыз.
Сыртқы дискіге ие болудың тағы бір артықшылығы - оларды компьютерден компьютерге көшіруге және үлкен файлдарды ортақ пайдалануға мүмкіндік береді.
Әдетте олардың үлкен сыйымдылығы (жиі терабайттарда ) арқасында, сақтық көшірме файлдарын сақтау үшін жиі сыртқы қатты дискілер қолданылады. Кездейсоқ өзгертілген немесе жойылған жағдайда түпнұсқалардан бөлек сақталуы үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін сыртқы дискке музыканы, бейнені немесе сурет жинағын сақтау үшін сақтық көшірме бағдарламасын пайдалану әдеттегі.
Тасымалдау үшін пайдаланылмаса да, сыртқы қатты дискілер компьютеріңізді ашпай-ақ, бұрыннан бар жадты кеңейтетін оңай жолды ұсынады, бұл ноутбукты пайдаланғанда қиынға соғады.
Сыртқы қатты дискіні бүкіл желіге қосымша сақтауды қамтамасыз ету үшін пайдалануға болады (ішкі қатты дискілер әдетте осы сценарийлерде жиі кездеседі). Мұндай желілік сақтау құрылғыларына көптеген пайдаланушылар бірден қол жеткізе алады және жиі электронды поштаны жіберу немесе деректерді онлайн жүктеп алмау үшін пайдаланушыларға желідегі файлдарды ортақ пайдалануға мүмкіндік береді.

  1. Микропроцессор дегеніміз не?

Микропроцессор — бас есептеу элемент компьютер, оның «жүрегі». Бір қарағанда, процессор — жай өсірілген арнайы технология бойынша кристалл кремний. Процессор қамтиды көптеген жекелеген элементтерін — транзисторлар, жиынтығында және мектепке компьютер қабілеті «ойлау». Дәлірек айтқанда, есептеуге қосылып, белгілі бір математикалық операциялар сандар, олар өзгертіледі кез келген түсетін компьютер ақпарат. Әрине, бір болғанда ешқандай ерекше есептеулер жүргізу мүмкін емес. Бір ғана нәрсе-қабілетті бұл электрондық ауыстырып қосқыш — бұл сигнал жіберіп оқу немесе ұстау. Болуы сигнал береді логикалық бірлігі (иә); оның болмауы — логикалық бір нөл (жоқ).
Әрбір процессор өзіне миллиондаған транзисторлар, бірақ өздерінің процессорлардың жұмыс істеу үшін компьютер қажет емес. Басқа орталық процессор, ол бүкіл әлемде қабылданған белгілеу аббревиатурамен CPU (Central Processor Unit), ұқсас микросхемами жабдықталған әрбір компьютерлік «железяка».
Процессор — бұл ғана емес, скопище транзисторлар, ал бүтін бір жүйе көптеген маңызды құрылғылар. Кез келген процессорном кристалда орналасқан:
Микропроцессордың құрамы
Өзіндік процессор, ең бастысы есептеуіш құрылғы тұратын миллиондаған логикалық элементтер — транзисторлар.
Сопроцессор — арнайы блок операциялар үшін «құбылмалы нүктесі» (немесе үтір). Үшін қолданылады және аса дәл және күрделі есептеулер, сондай-ақ жұмыс істеу үшін бірқатар графикалық бағдарламалар.
Кэш бірінші деңгей — шағын (бірнеше ондық килобайт) сверхбыстрая есте сақтауға арналған аралық нәтижелерін есептеу.
Кэш-жады екінші деңгейдегі — бұл жад сәл помедленнее, есесіне көбірек — 128 килобайт дейін 2 Мб.
Барлық осы құрылғылар орналасады, кристалда артық емес алаңы бар 4—6 шаршы сантиметр.
Арифметикалық-логикалық құрылғысы — процессордың орындайтын командалары.
Басқару құрылғысы — процессордың орындайтын функциялары басқару құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.

Негізгі сипаттамалары


Тактілік жиілігі. Ең маңызды көрсеткіш анықтайтын жылдамдық процессор. Тактілік жиілігі өлшенетін мегагерцах (МГц) және гигагерцах (ГГц) білдіреді тек циклдар саны, олар жасайды жұмыс істейтін процессор уақыт бірлігі (секунд).
Разрядтылығы процессор. Егер тактовую жиілігі процессор болады уподобить су ағысының жылдамдығы өзені болса, онда разрядтық процессор — ені оның арнасын. Бұл процессор күннен екі есе үлкен разрядностью мүмкін «заглотнуть» екі есе көп деректер уақыт бірлігіне — жағдайда, әрине, егер бұл жасауға мүмкіндік береді арнайы оптимизированное бағдарламалық қамтамасыз ету.
Өлшемі кэш-жады. Бұл встроенную жады процессор орналастырады, барлық жиі пайдаланылатын мәліметтер үшін хабарласыңыз әр жолы — неғұрлым баяу жедел жады және қатты дискіге.
Кэш-жады процессордың екі түрі бар. Ең жылдам — кэш бірінші деңгей (32 кб у, Intel процессорлар дейін 128 кб — соңғы үлгілеріндегі AMD).
Тағы сәл кем тез, бірақ аса көлемді кэш-жады екінші деңгейдегі — және оның көлемімен ерекшеленеді түрлі модификациялары процессорлар. Мәселен, отбасы Intel ең «бай» кэш-жады — қуатты Хеоп (2 Мб). Жаңа модельдер Pentium 4 және Athlon мөлшері кэш екінші деңгейдегі 512 кб. Жаңа модельдер ұлғайту жоспарланып отыр, оның көлемі 1 Мб дейін
Түрі ядро және өндіру технологиясы. Технологиясы анықталады қалыңдығы ең төменгі элементтерін процессордың — неғұрлым «биязы» айналады технологиясы, көп транзисторлар мүмкін кристалда орналаса алатын. Сонымен қатар, жаңа технологияға көшу төмендетуге көмектеседі энергия тұтыну және бөлінетін жылу бөліну, вт процессор, бұл өте маңызды болып табылады үшін, оның тұрақты жұмыс.
Жаңа технологияға көшу, әдетте, әкеп соғады және ауысымына процессорлық «ядро»
Жиілігі жүйелік шина. Шиной деп аталады та аппараттық магистраль бойынша қозғалатын құрылғысынан құрылғыға деректер. Жоғары жиілігі шиналар, көп деректер түседі бірлігіне уақыт процессору.
Жиілігі жүйелік шина тікелей байланысты және жиілігі ең процессор арқылы деп аталатын коэффициенті «көбейту». Процессорная жиілігі — бұл жиілігі жүйелік шина көбейтілген процессор арналған жеңіл алғандығы кепілге қойылған онда шамасын.
Қосымша мүмкіндіктер. Көптеген қазіргі заманғы процессорлар жабдықталған, сондай-ақ бірқатар эксклюзивті мүмкіндіктер әсер ететін жылдамдығы ақпаратты өңдеу. Олардың қатарында атауға болады арнайы жүйесі мультимедиалық команда» арналған жұмысты оңтайландыру графика, бейне және дыбыс. Мысалы, процессор Intel жүйесімен жабдықталған команда SSE және SSE 2, ал процессорлар жылғы AMD — ұқсас жиынтығы команда 3DNow!
Ең қызықты жаңалықтарды жаңа процессорах Intel бастап Pentium 4) функциясы HyperThreading мүмкіндік беретін процессору жұмыс істеуге екі деректер ағындарын бір мезгілде. Әрине, тіпті жабдықталған HyperThreading процессор жұмыс істейтін болады «за двоих», алайда, өсім жылдамдығы 10—20 пайыз алуға әбден мүмкін.

  1. Микропроцессор жасау технологиясының түрлері қандай?

Микропроцессор немесе орталық процессор – CPU (Central Proseccing Unit) дербес компьютердің ―миы‖ болып табылады. Микропроцессор мәліметтерді есептеуді және өңдеуді орындайды және әдетте компьютердің ең қымбат микросхемасы болып табылады. Барлық РС – сәйкес келетін компьютерде Intel микросхемасының тобымен сәйкес келетін процессорлар қолданылады, бірақ олар Intel фирмасымен қатар АМD және Cyrix компанияларымен де жобаланып шығарылады. Қазіргі кезде процессорлар рыногына Intel басым болып тұр. Алайда 70 – жылдардың соңында процессорлар рыногына Zilog (Z80 моделі) және MOS Technology (6502 моделі) фирмалары алда болды. Z80 процессоры Intel 8080 процессорының жақсартылған әрі арзан көшірмесі болды. 1981 жылы IBM фирмасы Intel 8088 процессоры (4,77 МГц) және 1.0 версиялы Microsoft Disk Operating System (DOS) операциялық жүйесі орнатылған өзінің алғашқы IBM РС дербес компьютерін шығарған кезде Intel және Microsoft фирмаларының бағы жанды. Осы кезден бастап барлық дербес компьютерерге Intel фирмасының процессоры және Microsoft фирмасының операциялық жүйесі орнатылды. Келесі бөлімдерде дербес компьтерлерде қолданылатын процессорлар туралы, осы микросхемалардың техникалық параметрлері туралы білетін боласыз. SMM технологиясы Шағын компьютерлерге арналған жылдам әрі күшті процессорларды құру мақсатында Intel ток көзін басқару схемасын ойлап тапты. Бұл схема процессорларға батарея энергиясын үнемдеп қолдануға, демек оның қызмет ету мерзімін ұзартуға мүмкіндік береді. Мұндай мүмкіндікті Intel жирмасы алғаш рет 486 DX процессорының жетілдірген түрі болып табылатын 486SL процессорында жүзеге асырды. Процессордың ток көзін басқару жүйесі SMM (System Management Mode – жүйені басқару режимі) деп аталады. SMM процессормен құрамдас орналастырылғанмен, тәуелсіз жұмыс жасайды. Осының арқасында ол процессордың белсенділік деңгейіне байланысты қуаттылықты тұтынуды басқара алады. Бұл пайдаланушыға процессордың жекелей немесе толықтай сөну уақытының аралығын анықтауға мүмкіндік береді.
MMX технологиясы. Контексте байланысты MMX multi – media extensions (мультимедиялық кеңейтулер) немесе matrix math extensions (матрицалық математикалық кеңейтулер) дегенді білдіруі мүмкін. ММХ технологиясы бейне сығуын, суретті басқаруды, шифрлеуді және осы кездегі бағдарламаларда қолданылатын барлық енгізу – шығару операцияларын орындауды жылдамдататын кеңейту ретінде бесінші кезендегі Pentium процессорларының жоғарғы модульдерінде қолданылады.
ММХ процессорларының архитектурасында екі негізгі жетілдіру бар. Біріншісі, барлық ММХ микросхемаларында үлкен ішкі құрамдас орналастырылған кэш бар. Бұл әр бір бағдарламаның және барлық бағдарламалық жабдықтың орындалу нәтежелігін арттырады. Екінші жетілдіруге процессордың бұйрықтар жиынын 57 жаңа бұйрықпен кеңейту, сондай – ақ бұйрықтардың жекелеген легі – мәліметтердің топтық легі (Single Instruction – Multiple Data, SIMD) деп аталатын бұйрықтарды орындаудың жаңа мүмкіндігін еңгізу жатады. AMD және Cyrix секілді фирмалар Intel фирмасынан ММХ технологиясына рұқсат алып, оны өздерінің процессорларында жүзеге асырды. Pentium процессорлары. РGА типті қорап осы уақытқа дейін кеңінен таралып келді. Ол 286 процессорлары үшін 80 – шы Pentium және Pentium Pro процессорларында пайдаланады. Микросхема қорабының төменгі бөлігінде тор түрінде орналасқан цилиндрлік стерженьдер массиві бар. РGА қорабы ZIF (Zero Insertion Force – қосубың нөлдік күші) типті ұяға кіргізіледі. ZIF ұясының чипті кіргізу және босату процесін жеңілдетуге арналған тетігі бар. Pentium процессорларының көпшілігінде РGА қорабының бір түрі – SPGA (Staggered Pin Grid Array - цилиндрлік стерженьдер массивінің шахматтық торы ) қолданылды, мұнда чиптің төменгі бөлігіндегі цилиндрлік стерженьдер стандартты бағаналар мен жолдар бойынша емес, шахматтық қатар бойынша орналасқан. Бұл стерженьдерді бір біріне жақын орналастырып, микросхема көлемін кішіреуті үшін жасалған.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет