Ауыл шаруашылығы
Аудан экономикасының басты секторы агроөнеркәсіп кешені болып табылады.
Ауыл шаруашылығы саласында 16 заңды тұлға мен 164 шаруа қожалықтары тіркелген. Оның ішінде ауыл шаруашылығы тауарларын өндірумен тек 12 ЖШС және 89 шаруа қожалығы айналысады,
Ауа-райының қолайсыздығы соңғы бірнеше жыл бойы ауыл шаруашылығы өндірісінің өсу қарқынына кері әсерін тигізбей қоймады.
Әсіресе өсімдік шаруашылығымен айналысушылар айтарлықтай шығындарға ұшырады.
Сол себепті есепті жылы ауданның ауыл шаруашылық тауар өндірушілері мал шаруашылығымен және көкөніс өсірумен айналысты.
2015 жылдың қорытындысы бойынша ауыл шаруашылығы өндірісінен түскен өнім 8258,9 млн. теңгені құрады. Физикалық көлемінің индексі 100,4 пайыз.
Жоғарыда айтылғандай, ауа райының қолайсыздығы дәнді дақылдардың түсіміне де айтарлықтай әсер етті, бірақ соған қарамастан жиналған астық өнімі жаман болған жоқ-35 795 тонна, орташа түсім - гектарынан 5 ц.
Жалпы дәнді дақылдардың егіс алқабы 73,3 мың гектар, бұл өткен жылмен салыстырғанда 26,1мың гектарға кем.2016 жылы ауданға себілетін ауыл шаруашылығы дақылдарының көлемін 100,8 мың гектарға жеткізу тапсырмасы берілді.Қазіргі заманға сай ылғалсақтаушы технологияларды пайдаланбай, дәнді дақылдарды суармай өсіру көпшығынды өндіріс екендігін айтып өткен жөн. Сондықтан көптеген шаруашылықтар егін егуден бас тартады немесе егістік алқаптарын азайтады. Бүгінгі таңда пайдаланылмайтын егістіктің жалпы аумағы 11 мың гектарды құрайды. Оның ішінде тек Әлімбет селолық округінің бір өзінде 4300 гектер жер пайдаланылмайды.
Жасалған анализ шағын шаруа қожалықтарының жұмысының өз деңгейінде еместігін көрсетті, ескірген ауыл шаруашылығы техникасы, сондай-ақ, агрономиялық шаралардың жүргізілмеуі ауыл шаруашылығы өндірісінің құлдырауына әкеліп соғады. Сондықтан бірлесіп шаруа қызметін іске асыру үшін шаруалар ерікті түрде қосылып, ауыл шаруашылығы кооперативтерін құрулары қажет.
2015 жылы жүргізілген түгендеу жұмыстарының нәтижесінде жалпы көлемі 7700 га 7 жер телімі, оның ішінде тыңайған 1581 га жер ауданның босалқы жер қорына кірістірілді. Топырақты агрохимиялық тексеру нәтижесі бойынша аудандағы 8 жер пайдаланушының жерлерінің азып-тозғаны анықталып, облыстық жердің пайдаланылуы мен қорғалуын бақылау басқармасы жалпы көлемі 158,6 мың теңгеге әкімшілік айыппұлдар салды.
Сонымен қатар жалпы көлемі 39388 га аумақты иеленіп, мақсаты бойынша пайдаланбайтын 5 жер пайдаланушыға шара алу үшін материалдар берілді.
Суармалы жерлермен айналысудың, суармалы жерді пайдаланудың бұрынғы жүйесін қалпына келтіру қажеттілігі туындап отыр, мұндай жерлер ауданда 6,3 мың гектарды құрайды. Оның ішінде пайдаланылатыны тек 1 765 гектар. 2016 жылы 2205 га пайдалану жоспарланып отыр, оның 440 га суармалы жерлерін айналымға ендіру арқылы, оның ішінде 879 га картоп, 484 на көкөніс және бақша дақылдары, 282 га жем-шөп дақылдары және 560 га басқа дақылдар.
870 гектар жерден (халықты есептегенде) 11 400 тонна картоп өндірілді, орташа түсім гектарына 134,6 ц. Есепті кезеңде картоп және көкөніс өндірумен 4 ЖШС және 11 шаруа қожалығы айналысты. Үздік нәтижелерге қол жеткізген Желтау селолық округінің шаруа қожалықтары, түсімі «Пайда» шаруа қожалығында гектарына 310 ц. және «Алем+» шаруа қожалығында гектарына 250 ц.
Жемді дақылдар 8,5 мың гектар жерде өсірілді, ол негізінен біржылдық шөптер. Майлы дақылдар аумағы ұлғайды және есепті кезеңде 4,1 мың гектарды құрады. Ауданның мал шаруашылығымен айналысатын тауарөндірушілері жем қажеттілігін толығымен қамтамасыз етеді. Екі айлықтың қорытындысы бойынша 54900 тонна шөп дайындалды.
Қолда бар жемдік қор ауданда мал шаруашылығы саласын кеңейтуге мүмкіндік береді. Алайда, мал шаруашылығы саласының даму қарқыны жақсартуды қажет етеді. Айтатын болсақ, ағымдағы жылдың 1 қаңтарына қарағанда малдың барлық түрлерін қосқандағы саны 31816 бас, оның ішінде тек жылқы мен шошқа басы 7,6 пайызға өскен. Тиісінше, ет өндірісінің көлемі өткен жылдың деңгейінде қалып отыр, яғни 6570 тонна немесе өсім бар болғаны 0,1 пайыз. Аудан шаруашылықтарының барлық санатында сүт өндірісінің қарқыны 2014 жылмен салыстырғанда 1,4 пайызға төмендеген.
«Сыбаға» бағдарламасы бойынша 110 бас мүйізді ірі қара малы, «Құлан» бағдарламасы бойынша 158 бас, «Алтын асық» бағдарламасы бойынша 275 бас сатып алынды.
Сондай-ақ, ауданда мал шаруашылығын дамытуға асыл тұқымды мал шаруашылығын дамыту шаралары жәрдемдесуі тиіс. Есепті кезеңде қоғамдық ірі қара малдарын өсіру үшін 34 асыл тұқымды бұқа сатып алынды. «КосИстекАгро» ЖШС-і 10 бас және «Ардағым» шаруа қожалығы 6 бас жылқы, «Степное» ЖШС-і 30 бас асыл тұқымды қошқар сатып алды.
Іс-шаралар жоспарына сәйкес ауыл шаруашылығы малдарының бірыңғай есебін жүргізу үшін аудан аумағында барлығы 12312 бас мал бірдейлендірілді.
Аса қауіпті аурулардың таралуын болдырмау үшін малдарды тексеруден өткізу жұмыстары жалғастырылды. Бруцеллез ауруына 30039 бас мал тексеруден өткізілді, оның ішінде 60 бас ауру мал анықталып, санитарлық ережелерге сәйкес жойылды.
Ауданның ауыл шаруашылығы қүұрылымдары көктемгі егіс жұмыстарына дайындықты бастады. Егістікке 40,8 мың гектар жер әзірленді, оның ішінде 24,7 мың гектар сүдігер жерлер, 16,1 мың гектар күздік жерлер.
Егістік алқаптардың алдын-ала құрылымына сәйкес 77,2 мың гектар дәнді, 4,3 мың гектар майлы, 9,2 мың гектар жемдік дақылдар, 879 гектар картоп, 470 гектар көкөніс, 14 гектар бақша дақылдарын егу жоспарлануда.
Дәнді дақылдардың тұқымына қажеттілік 103 пайызға қамтамасыз етілді немесе 8729 тонна тұқым құйылды, оның ішінде бидай 6841 тонна, арпа 1845 тонна. Тұқым сапасы 80 пайызға тексерілді, оның ішінде 1 сынып-5003 тн, 2 сынып-674 тн, 3 сынып-775 тн.
Ауданның жағдайы дәнді дақылдардың жоғары шығымдылығына қол жеткізу үшін ауыл шаруашылығы дақылдарын күтіп-баптауға ерекше әдістерді қолдануды талап етеді. Осыған байланысты қар тоқтатуды жүргізу жөніндегі агрономиялық шаралар аумағын ұлғайту қажет, бүгінгі күні 3000 га ғана қар тоқтату жүргізілген.
Есепті жылы ауыл шаруашылығы саласында 2 инвестициялық жоба жүзеге асырылды. Ол құны 90,0 млн. теңге тұратын «ДиЛэнд» ЖШС астық кептіру кешені және «Ақ сүт» шаруа қожалығының ешкі сүтін құю жөніндегі шағын цехы.
2016 жылға 3 ірі жоба жоспарланып отыр: «Жаңа тұрмыс» шаруа қожалығы- 100 бас сименталь тұқымды сиыр малына арналған тауарлы-сүт фермасының құрылысы; Жеке кәсіпкер А.Сансызбаевтың - Қосестек ауылында жеміс-жидек бау-бақшасын құруы; «АПК»Запад» ЖШС - қуаттылығы жылына 5 мың тонна бройлер етін өндіру жөніндегі құс фабрикасының құрылысы.
Бағаны тұрақтандыру және аудан тұрғындарын өз өнімдерімен қамтамасыз ету шеңберінде ауыл шаруашылығы өнімдері жәрмеңкелері ұйымдастырылды. Барлығы 11 жәрмеңке өткізілді, оның ішінде 6 аудандық. Сонымен қатар біздің тауар өндірушілеріміз 4 облыстық және 1 республикалық жәрмеңкеге қатысты. Жалпы сомасы 21,5 млн. теңгеге ет, сүт өнімдері, жұмыртқа, картоп және көкөніс сатылды.
Достарыңызбен бөлісу: |