«Қаржы сауаттылығы және экономика негіздері» бағдарламасы
жүктеу/скачать 1,57 Mb.
|
құрал
- Бұл бет үшін навигация:
- Жинақтау және қорлану құралы Әлемдік ақша Монета
- Купюра
- Банк шоты
- Бартер
- Валюта
| Айналыс құралы
Бұл қызметтің маңызын тауар айналымының Т – А – Т классикалық формуласының көмегімен ашуға болады. Төлем құралы Жинақтау және қорлану құралы Әлемдік ақша Монета – белгілі бір металдан немесе қоспадан құйылып жа- салған ақша белгісі. Монетаның салмағы мен пішіні заңмен бекітіледі. Ол ел аумағында еркін айналысқа түсіп, төлем құралы ретінде қолданылады. Купюра – қағаздан жасалған ақша белгісі. Банк – ақшаны сақтайтын, айырбастайтын қаржы ұйымы. Банк жүйесі – елдегі барлық банктердің, несиелік мекеме- лердің және банк операцияларын жүзеге асыратын жекелеген экономикалық ұйымдардың жиынтығы. Банк жүйесінде басты рөлді орталық банк атқарады Банк шоты – банктегі ақша сақталатын виртуалды ұяшық. Төлемкартасы – банк шотынынңиесінеберілетінарнайы карта. Әдеттепластиктенжасалады. Оныңкөмегімен банкомат- танақшаалып, түрлітөлемжасаймыз. Сондай-ақ, төлем карта- сыарқылыақшаныбасқабіреудіңшотынааударуға, депозиткесалуғанемесенесиетөлеугеболады. Бартер - белгілі зат немесе қызмет түрімен алмасу Айырбасқа тек зат қана жатпайды, сондай-ақ, қызмет түрлерімен де алмасуға болады. Бұрын ақшаның қызметін тас та, бидай да, түрлі металл құймалары да атқарған екен. Ал қазіргі қолданыстағы ақша қандай? Әр елде өзінің ақша бірлігі бар. Оны Валюта деп атайды. Біздің Отанымыз – Қазақстан Республикасында Теңге валютасы қолданылады. Оның туған күні, яғни, теңге алғаш қолданысқа енген күн – 1993 жылғы 15 қараша. Құны 1 теңгеден кіші ақшалар тиын деп аталады
Қазақстан Республикасының ақша бірлігі Алғашқыда теңге мен тиындар қағаз күйінде басылса, кейін тиындар темір теңге күйінде де шыға бастады. Теңгеде қазақ халқының ұлы тұлғалары – әл-Фараби, Сүйінбай, Құрманғазы, Шоқан, Абай, Абылай хан, Әбілқайыр хан және өзге де хан, ғұлама-ғалым, ақын-күйшілерінің суреттері бейнеленген болатын. Алайда жыл өткен сайын теңгенің түр-келбеті де, құны да өзгере бастады. Дәл қазіргі таңда тиындар қолданыста жоқ. Ал 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 теңгелер темір тиын күйінде шықса, 200, 500, 1000, 2000, 5000 және 10000 теңгеліктер қағаз күйінде шығады. Еңүлкенақшабірлігі де – осы 10 мыңтеңгелік. Негізгі ұғымдарды, оқиды дәптеріне жазады Сөздік жұмыстар Ақша түрлерін салыстырады монета купюра Шығармашылық жұмыстар Эссе жазады, Ролдік ойындар: Өлең құрастырады Сөз жұмбақ құрастырады. Негізгі ұғымдарды дәптеріне жазады. Сөздік жұмыстар Ойын:Банк өнімдерін жинаңдар! Суреттен банк өнідерін табыңдар. Сызық жүргізе отырып, оларды қоржынға жинаңдар. Ролдік ойындар: Бартер Өлең құрастырады Мысал келтіреді Негізгі ұғымдарды дәптеріне жазады. «Теңге» сөзіне 5 жол өлең құрастырады Эссе жазады
«Тиыннан сом құралады» деген мақалдардардың мағынасын түсіндіру жүктеу/скачать 1,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|