Бақылау сұрақтары:
1. МЕА дегеніміз не?
2. МЕА түрлері?
3. Амортизация нормасына мысал келтір?
4. МЕА қай шотта жүргізіледі?
5. МЕА объектісінің сиптатмасы?
Сабақ тақырыбы: Материалдық емес активтердің амортизациясының есебі.
1.Материалдық емес активтер амортизациясының мәні
2. МЕА тозуының есепке алынуы
3. Амортизацияны есептен шығару әдістері мен есептеу тәтібі
1. Ұйымдағы МЕА өздерінің пайдалануы барысында біртіндеп сапалық жағынан тоза бастайды. Осы активтер тозғанға дейін, яғни ұйымда пайдалану уақыт аралығында пайда әкелуі қажет. Егер МЕА-ді пайдалануда ұйым таппайтын болса, оларды актив қатарында есептеудің қажеті болмайды, бұндай жағдайларда сатып алуға кеткен немесе басқа шығындарға жатқызылады.
МЕА пайдалы қызмет ету мерзімін субъектінің өзі дербес белгілей алады, егер де заңдармен немесе келісім-шартпен қаралмаса. МЕА пайдалы пайдалану мерзімін дәл анықтау мүмкін емес жағдайда, 10 жыл деңгейіне аспауы керек, бірақ ол шаруашылық жүргізуші субъектінің қызмет ету мерзімінен аспауы керек.
Ұйымдарда МЕА пайдалану барысында олардың құнының бір бөлігі ай сайын, яғни оның пайдалану мерзімінде өндіріс шығындарына қосылып отырылады. Яғни, амортизациялық аударым есептелініп тұрады. Амортизациялық аударым мөлшері олардың бастапқы құны мен пайдалану мерзіміне қарай анықталады.
2. Жалпы МЕА тозуы бухгалтерлік үлгі жоспарының: «МЕА-дің амортизациясы», деп аталатын шоттарында жүргізіледі. Оларға ай сайын есептелініп отрыған амортизациялық аударым сомасына:
Д-т «Тауарды сату жөніндегі шығындар», «Жалпы және әкімшілік шығындар», «НҚ тозуы мен МЕА амортизациясы» деп аталатын шоттары тиісті, К-т МЕА амортизациясы түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
2720, 2740 шоттары реттеуші, контрактивті, баланстық болып келеді, олардың кредиті бойынша ай басындағы амортизацияның қалдығы, есептелген амортизациясы және ай срңында қалдығы көрсетіледі, ал дебиті бойынша МЕА-ң амортизациясын есептен шығарылған сомасы көрсетіледі.
3. МЕА есептеу үшін әр түрлі әдістер пайдалынады: бірқалыпты (түзу сызықты), қалдықты азайту және куммулятивтік әдістерімен есептеңіз.
№1 есеп
Тапсырма шарты:
Бір қалыпты қалдық құнын азайтатын және кумулятивтік әдіс бойынша орындаңыз:
Есепті шешуге арналған бастапқы мәліметтер:
«Лицензиялық келісім» 5 жылға сатылып алынды, бастапқы бағасы-75000 теңге. Айлық амортизациясының сомасын есептеңіз.
Достарыңызбен бөлісу: |