Қазақстан Республикасының салық жүйесін сипаттаңыз.
Қазақстан Республикасының салық жүйесі – салықтық және салықтық емес төлемдерді алуды реттейтін заңдар мен нормативтік актілердің жиынтығы. Қазақстандағы салық жүйесінің негізгі белгілері:
1. Қосылған құн салығы (ҚҚС) – тауарларды өткізу және қызметтерді көрсету кезінде алынатын жалпы салық. Қазақстанда ҚҚС стандартты мөлшерлемесі тауарлар мен қызметтердің жекелеген түрлеріне қолданылатын төмендетілген мөлшерлемемен 12% құрайды.
2. Ұйымдардың табыс салығы – коммерциялық ұйымдар мен кәсіпкерлер алған пайдадан алынады. Табыс салығы 20% құрайды.
3. Жеке табыс салығы – жеке тұлғалардың әр түрлі көздерден, соның ішінде жалақыдан, пайыздардан, дивидендтерден және құн өсімінен алынатын салықтар. Жеке табыс салығының мөлшерлемесі табыс түріне және мөлшеріне байланысты өзгереді.
4. Мүлік салығы – заңды және жеке тұлғалардың меншігіндегі мүліктен алынады. Мүлік салығының мөлшерлемесі мүліктің түріне және оның құнына да байланысты.
5. Әлеуметтік салықтар – қызметкерлердің жалақысынан ұсталатын және жұмыс берушілер төлейтін әлеуметтік және медициналық сақтандыруға міндетті жарналарды қамтиды.
Жоғарыда аталған салықтардан басқа Қазақстанда басқа да салықтар мен алымдар бар, мысалы, акциздер, жер салығы, жылжымайтын мүлік салығы және т.б. Қазақстандағы салық жүйесі салық кодексімен және басқа да тиісті заңдармен реттеледі.
Салықтарды төлеуден жалтару және салық органдарының оларды төлеуін бақылауын түсіндіріңіз.
Салық төлеуден жалтару деп салық міндеттемесін азайту мақсатында салықты міндетті түрде төлеуден жалтаруға немесе кірістің бір бөлігін жасыруға бағытталған заңсыз әрекеттерді айтады. Салық төлеуден жалтару заңсыз болып табылады және мыналарды қамтуы мүмкін:
1. Кірістер туралы есеп бермеу: Бұл салық төлеуші өзінің кірістерін, оның ішінде кәсіпкерлік қызметтен, жалға алудан, мүлікті сатудан және т.б. кірістер туралы есеп бермеуі.
2. Ақпаратты бұрмалау: Бұл салық төлеушінің өзінің кірістері, шығыстары немесе салықтарды есептеуге әсер ететін басқа факторлар туралы көрінеу жалған немесе толық емес мәліметтерді ұсынуы.
3. Оффшорлық схемаларды пайдалану: Кейбір салық төлеушілер кірістерін жасыру және салықтан жалтару үшін оффшорлық шоттарды және компанияларды пайдалануы мүмкін.
4. Жалған операциялар: Бұл жеке тұлғалар немесе ұйымдар салықтарды азайту үшін кірістерді жасыру немесе пайданы қайта бөлу мақсатында жалған мәмілелер немесе транзакциялар жасайтын кезде.
Салық органдарының бақылауы салық төлеуден жалтарудың күдікті істерін бақылауды, тексеруді және тергеуді қамтиды. Салық органдары салық есептілігін талап етуге, салықтық тексерулер жүргізуге және салықтық бұзушылықтар анықталған жағдайда санкциялар қолдануға құқылы. Қазақстанда салық төлеуден жалтарумен күресу үшін мұндай бұзушылықтар үшін айыппұлдар мен айыппұлдарды қарастыратын салық заңнамасы бар.
Достарыңызбен бөлісу: |