Арман пв баспасы

41
1933 жы лы Қы зы лор да қа ла сын да жа рық көр ді. Кей ін нен Абай дың қа ра сөз де рі орыс, 
қы тай, фран цуз, не міс, ағыл шын т.б. көп те ген әлем тіл де рі не ау да рыл ды. Қа зақ 
ті лі нен ті ке лей фран цуз ті лі не Ға лым жан Мұ қа нов, не міс ті лі не Ла ри са За ха ро ва, 
қы тай ті лі не Ха бай (Ха Хуан Жан) ау дар ды.
Кі­тап­–­асыл­қа­зы­на­
1. Мыр зах ме тұлы М. Абай дың адам гер ші лік мұ рат та ры. – Ал ма ты: Рауан, 1993.
2. Мыр зах ме тұлы М. Абай ой ының өзек ті же лі сі – «то лық адам». / Кі тап та: Абай­
та ну. 1­кі тап. 2­бас. – Аста на: Interaktiv Kazakhstan, 2014. –295–300­б.
3. Абай эн цик ло пе дия сы. – Ал ма ты: Ата мұ ра, 1995. – 720 б.
Отыз­екін­ші­сөз
Бі лім ді ден шық қан сөз, 
Талап ты ға бол сын кез. 
Нұ рын, сы рын кө ру ге, 
Кө кі ре гін де бол сын көз.
Абай
ХІХ­ға­сыр­да­өмір­сүр­ген­ақын­ғы­лым­ға­не­ге­ын­тық­бол­ды­екен?
«Ғы лым тап пай мақ тан ба» өле ңін де «Дү ние де өзі, мал да өзі, Ғы лым ға 
кө ңіл бер се ңіз» де ген Абай 1895 жы лы жаз ған «Отыз екін ші сө зін де» бі лім-
ғы лым үй ре ну дің нақ ты лы жол да рын көр сет ті. Мұн да ғы лым ға же ту дің 
ал ды мен ал ты түр лі шар ты бо ла тын ды ғын ата ды.
Абай ең ал ды мен бі лім-ғы лым ды ұсақ-түй ек пай да үшін же ке бас тың есе бі-
мен үй ре ну дің адам ға кел ті ре тін зи яны на тоқ тала ды. Ғы лым ға шын мей ір ле ну 
ке рек ті гін ес кер те ді. Өйт ке ні Абай ша айт сақ, «Ша ла мей ір ша ла бай қай ды». 
Сон дық тан да ғы лым ды «он дай-мұн дай іс ке, дү ние нің бір қы зық ты нәр се сі не» 
жа ра тар едім де ген мақ сат пен із де меу ке рек. Әу елі бі лім-ғы лым үй рен бек ке қы-
зы ғу шы лық бо лу ке рек. Әр бір біл ме ге нің ді біл ген сай ын
 
дәу лет ке
 
ке нел ген дей 
се зін ген де ға на адам бой ын да ри за шы лық, ра хат шы лық се зім пай да бо ла ды. 
Мі не, сол ра қат се зім ді бе рік ұс та ған жағ дай да бі лім ге де ген құ мар лық, ын ты-
зар лық оянады
. 
Шын жү рек пен құ мар тып игер ген ғы лым ға на адам ба ла сы на 
ту ған ше ше сін дей мей ір ле ніп ке ле ді, ал ша ла үй рен ген ғы лым өгей ше ше нің 
мей ірін дей то лық бол май ды. Сол се беп ті адам ды ша ла сау ат ты бо лу дан сақ тан-
ды ра ды. Бұл ғы лым үшін де, талап кер дің өзі үшін де аса қау іп ті бо ла тын ды ғын 
ес кер те ді. Сон дық тан «Адам ның кө ңі лі шын мей ір лен се, бі лім-ғы лым ның өзі 
де адам ға мей ір ле ніп, те зі рек қол ға тү се тін» жа ғын ой лас ты ру ке рек.
«Екін ші – ғы лым ды үй рен ген де, ақи қат мақ сат пен біл мек үшін үй рен бек 
ке рек» де ген Абай ғы лым ның ақи қат жо лы на жұм са лу ын на си хат тай ды. 
«Бес сау сақ бір дей емес», адам ба ла сы ның бар лы ғы бір дей да рын ды бо лып 
ту май ды. Абай дың пай ым дау ын ша, ғы лым ға қа бі лет ті лі гі әр түр лі адам 

жүктеу/скачать 3,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: