Н
.
С
.
МОЛЧАНОВ ЖІКТЕУІ БОЙЫНША
АРТЕРИАЛДЫҚ ГИПОТЕНЗИЯНЫ
ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ДЕП
ЕКІГЕ БӨЛГЕН
.
Физиологиялық
Жеке дара өзіне
сай
түрі
(
қалпы
)
Жоғары жәрежеде
дамыған бұлшықетер
гипотониясы
(
спортсмендерге
тән
)
Адаптациялық
(
бейімделу
)
Патологиялық
Симптоматикалық
(екіншілік):
жедел ағымды,
созылмалы, орнықты
ортостатиклық
сндроммен жүреді.
Нейроциркуляторлық
(біріншілік):
тұрақсыз, анық тұрақты
ортостатикалық
синдроммен ұштасады.
•
Клиникасы: біріншілік артериалды
гипотензияның белгілері көп жəне
құбылмалы. Негізгі белгі мектеп
жасындағы балалардыңартериалдық қан
қысымы сынап бағанасымен 90.40 мм ге
тең немесе одан да төмен болуы.
Артериалдық гипотензиясы бар
балалардың негізгі шағымы бас ауруы
(цефалгия), шашршағыштық пен əлсіздік,
ұйқының бүзылуы, ұмытшақтық, зейіннің
төмендігі, ашушаңдық, жылағыштық,
қорқыныш сезімі, бас айналып, орнынан
тұрғанда көзінің қарауытуы, жүрек
тұсы шаншып ауруы, тəбеттің
төмендеуі, іштің ауруы, бұлшықеттің
ауыруы мен қол аяқ ұйып мұздауы,
талып қалу. Осы шағымдар мен
белгілерді жалпы неврологиялық,
церебралдық, жүрек қантамырлық,
асқазан ішектік сиптомдар кещені деп
бөлінеді.
АРТЕРИЯЛЫҚ ҚАН ҚЫСЫМЫ ТӨРТ ТҮРЛІ ФАКТОРЛАР:
ШЕТКІ ТІНДЕРДІҢ ЖАЛПЫ ҚАРСЫЛАСТЫҒЫ, ЖҮРЕКТІҢ
НАСОСТЫҚ ҚЫЗМЕТІ, АЙНАЛЫСТАҒЫ ҚАННЫҢ МӨЛШЕРІ
ЖƏНЕ ҚАНТАМЫРЛАРЫНЫҢ СОЗЫЛҒЫШТЫҒЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ. ОЛАРДЫҢ ӨЗГЕРІП ТҰРУЫНА ОРТАЛЫҚ
ЖƏНЕ ВЕГЕТАИВТІК НЕРВ ЖҮЙЕСІ, ДЕНЕДЕГІ НАТРИЙ
МӨЛШЕРІ, БҮЙРЕКТІҢ ПРЕССОРЛЫҚ ЖƏНЕ
ДЕПРЕССОРЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРІ, БҮЙРЕКҮСТІ БЕЗДЕРІНІҢ
ГОРМОНДАРЫ ƏСЕР ЕТІП ОТЫРАДЫ. ЯҒНИ, АРТЕРИАЛДЫҚ
ГИПЕРТЕНЗИЯНЫҢ ПАТОГЕНЕЗІНДЕ НЕЙРОГЕНДІК,
БУЛЬБАРЛЫҚ ВАЗОМОТОРЛЫҚ, ГИПОТАЛАМУСТЫҚ,
ГУМОРАЛДҚ, КАТЕХОЛАМИНДЕР МЕН РЕНИН АНГИОТЕНЗИН
АЛЬДЕСТЕРОНДЫҚ МЕХАНИЗМДЕРДІҢ ОРНЫ БАР.
ЦИКЛДЫҚ НУКЛЕОТИДТЕР, ПРОСТАГЛАНДИНДЕР,
КАЛЛИКРЕИН КИНИН ЖҮЙЕСІНІҢ ТҮРЛІ БИОХИМИЯЛЫҚ
ҚАСИЕТТЕРІНЕ ҚАРАЙ ЖҮРЕКТІҢ ҚАНТАМЫРЛАРЫНЫҢ
ЖАҒДАЙЫН ӨЗГЕРТІП, СОЛАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ АҚҚ
ДЕНГЕЙІН ӨЗГЕРТІП ТҰРУЫНА ҚАРАЙ АРТЕРИАЛДЫ
ГИПЕРТЕНЗИЯ ДАМУЫ МҮМКІН.
ЖІКТЕЛУІ БОЙЫНША ГИПЕРТЕНЗИЯ
АУРУЫН ҮШ САТЫҒА БӨЛЕДІ
:
Лабильдік және
стабильдік
Ағзалар бұзылысы
мен асқынулары
жиі байқаладын
Таза
функционалдық
•
Клиникасы. Бүйрекке байланысты
артериялық гипертензияда систолалық
та диастолалық та артериалық қан
қысмы бірдей жоғарылайды. Қолқа
коарктациясында АҚҚ екі қолда
жоғары болғанымен аяқта төмендегені
анықталмайды. Бүйрекүсті безінің
ісігінде АҚҚ жоғарлауы кенеттен, криз
ретінде байқалады, кейін бірнеше сағат
-1-2 күн өткенде қалпына дейін
төмендейді. Вегето қантамырлық
дистанияның гипертензиялық түрінде
көбіне бас ауруы( бастың бір жері,
маңдайы, шекесі, желке жағы ауруы),
оның кенеттен басталуы, бас айналуы,
құлақ шуылы, жүрек тұсы ауруы, іш
ауруы дитонияның көп ағзаларға
тарағанын көрсетеді.
ЕМІ:
•
Гипотензияның емінде күн тəртібін жөнге келтіру, шəй,
кофе беру, дене шынықтыру, массаж,аяқ қолды, желкені
уқалау керек. Магний, кальций. Бром кофейн, мезатонмен
электрофарездер беру. Сонымен қатар өсімдік
адаптогендері (пантокрин, адыраспан,жень шень, левзея),
қантамыр тонусын көтеретін (кофеин, кофетамин,
адреналин, кордиамин, ангиотензин, глицерам),седативті
дəрілер (валерина, бром, назепам, фенибут), А,В,С
тобындағы витаминдер тағайындалады.
•
Бүйрек аплазиясына байланысты артериалды
гипертензияда АҚҚ төмендетуде моноприл, каптоприлдің
көмегі бар.
•
Гипертензиялық кризді емдеу үшінседуксен, обзидан,
пирроксан, адельфан, ганглиоблокаторлар (пентамин,
арфонад),фуросемид, зуфиллин қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: |