Ас қорыту жүйесі
Ас қорыту жүйесі (көне грекше: systema digestoria; көне грекше: systema — бүтін, байланысқан, жүйе; лат. digestoria — асқорыту) - адам мен жануарлар организмдеріндегі асты (азықты) қабылдау, өндеу, қорыту, сіңіру және жын қалдығын сыртқы ортаға шығару қызметтерін атқаратын мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту бездерінен тұрады. Филогенездік және онтогенездік тұрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді — ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді — ащы ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек) құрайды. Асқорыту бездеріне үш жұп сілекйлі бездері, бауыр және ұйқыбез жатады. Асқорыту бездерінен бөлінетін сұйықтықты сөл деп атайды. Асқорыту бездері сыртқы секреция бездеріне жатады. Олар өздерінен бөлінетін сөлді арнайы өзектер арқылы асқорыту мүшелеріне бөледі. Әрбір асқорыту безінің бөлінетін сөлінің өз атауы бар. Бауырдан-өт, сілекей безінен-сілекей. Асқорыту бездерінің қызметін фистула әдісі арқылы зерттеуде көрнекті орыс ғалымы Павловтың еңбегі зор. Ғалымның бұл салада еңбегіне физиология ғылымындағы іргелі жаңалық ретінде Нобель сыйлығы берілген. Қазіргі таңда эндоскопия әдісі қолданады.
1.Асқазандағы ана сүтінің болу ұзақтығы:
А) 0,5-9 сағ.
В) 2-3 сағ. С) 4-5 сағ.
D) 6-7 сағ.
Е)8-10 сағ.
2.Асқазандағы сүт қоспаларының болу ұзақтығы:
А) 0,5-1 сағ.
В) 2-3 сағ.
С) 4-5 сағ. D) 6-7 сағ.
Е)8-10 сағ.
3.Ауыз қуысының тез жарақаттануына не әсер етеді:
А) Шырышты қабықтың құрғақ болуы және қанмен бай болуы В)Тісі жоқ
С) Биша кесектерінің орналасуы
D) Альвеолярлық
Е)Еріндегі көлденең сызықшалар
4.Жаңа туған баланың асқазаны орналасады:
А) Горизантальды В)Вертикальды
С) Перпендикулярлы
D) Тік
Е)Қисық орналасуы
5. Жасанды тамақтандырудағы баланың нәжісі қандай болады:
А)Қою, бірқалыпты, қара жасыл
В)Сары – алтын түсті, қоспасыз, ботқа тәрізді, қышқыл иісті
С) Ақшыл және қатты D) Сұйық қоңыр түсті
Е)Бірқалыпты қара қоңыр түсті
6.Жасанды тамақтану кезіндегі ішектегі флора:
А) Ішек таяқшасы В)Стафилококктар
С) Бифидобактериялар
D) Протей
Е) Кандида түріндегі саңырауқұлақтар
