Үлы Тұранның Үлдары 131 Тоқтағұл Қырғызстанның тау мен даласын көп аралап, ел ішінде өзінің де өнерін көрсетіп, өлең жырмен даңқы шығады. Ақынның елге кең тараған “Әлімхан”, “Насылхан”, “Айымжан”, т. б. жырларында ол адамгершілік асыл қасиеттерді, махаббат пен достықты үндейді. “Бес қабан”, “Өсімқор Шақырбай”, “Еселбайдың үйленуі”, т. б. өлендерінде бай мен манаптарды, ел билеуші, үстем таптарды сынап-мінеп, қылықсыз әрекеттерін елге күлкі етеді. Сол әжуамазақ отына күйіп қара бет болған бай-манаптар оны қуда- лап, жала жауып Сібірге жер айдаттырады. Онда көп жылдар қорлықты хикмет көріп, “Қош елім”, “Тұтқында жүргенде”, “Азапқа түсті өмірім”, т. б. жырларын шығарды. Айдаудан оралған соң да замана ағымына сай кейінгі К ең ес үкіметі тұсында ел мен жердің жаңалығына арнаған көптеген өлең-жырлары сол кезендегі шоқтығы биік шығармалар еді. Тоқтағұл қандай қиын, күндер ауыр, заман болсын мәңгі тақыры — аза- маттық пен туыстықты, достықты ту етіп, әділеттік пен шындықты өз шығармаларының алтын арқауына айналдырды. Тоқтағұл Сатылғанов қазақ еліне талай рет ат басын бұрып, арнайы келіп, өз өнерін көрсетіп, қазақ жыршыларымен сан рет айтысқа түскен. Айдаудан алғаш рет келгенде жыр алыбы Жамбылға келіп, сая табады. Оған бірнеш е өлең-жырларын арнады. Оның ән-жырын қырғыз елі ғана емес, тілі бір туыс түркі елдері жатқа айтып, есімін жүректе мәңгі сақтайды. СҮЙІНБАЙ АРОН
1815-1898
ж.ж. Сүйінбай А р о н - қазақ ауыз әдебиетінің ірі өкілі, айтыс өнерінің дүлділі. Ол 1815 жылы Алматы облысының Жамбыл ауданындағы Қарақыстак ауылында туған. Жыр алыбы Жамбыл:
