Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


есімімен жарлықтар шығарылып тұрды. Халил-Сұлтанның әміршілігімен



Pdf көрінісі
бет97/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

есімімен жарлықтар шығарылып тұрды. Халил-Сұлтанның әміршілігімен
бірге “хан” деген дәреже де түп-тамырымен құрыды. Шаһрух билігі кезінде
Гератта Шыңғыс әулетінен шыққан жалған хандар болған жоқ.
Темір дәуірін дегідей Үлықбектің түсында хандар қанды жорықтарға
қатысатын. Үлықбектің өзі Темір сияқты Шыңғыс әулетімен аталас болғ-
андықтан, ‘Түрген” деген атақ алып жүрді. Ал әкесі Шаһрух бұл күйеу бала
деген ұғымды білдіретін атақты алған жок. Тарихшылардың дәлелдеуінше,
Үлықбек бұл дәрежені алуға алғашқы әйеліне үйленгенде-ақ хақылы болғ-
ан. 
Оның 
жары 
— 
Ө збек 
ханның 
ш еш есі 
жағынан 
тарайтын
Мұхамед-Сұлтанның қызы. Әкесі тақта отырған кезде Үлықбек Гераттан
басқа ешқайда ат ізін салмаған еді. Сондай-ақ әкесінің әскери жорықтары-
ның біріне де қатысқан жоқ. Тек қосымша күш ретінде өз жасақтарын ғана
жіберіп отырды.
Мауераннахрда тыныштық орнады. Енді кезек күттірмейтін м әселе —
Хорезмдегі Темір әулетінің билігін қайта қолға алу Оны 1413 жылы Темір
кайтыс болған соң өзбектер басып алған еді. Дереу Шах-Мәліктің басқару-
ындағы әск ер күш імен өзбек-қазақтарды ң қол астындағы Х орезм
босатылды. Оны оп-оңай азат етудің тағы бір себебі, ол кезде Алтын Ордада
таққа таласқан өзара соғыс жүріп жатқан еді. Содан 1426 жылға дейін Шах-
Мәлік Хорезмді билеп түрды.
Біраз уақыт өтпей ол Ферғананы да бағындырып үлгерді. 1414 жылы Ге-
ратқа ат басын бұрып келгенде, әк есі оған ләм -м им деген ж оқ. Қайта
осындай ұлы бар екенін мақтан тұтты. Байсұңқар болса, әкесі жоқта таққа
отырды. Үлықбек өзбектерге екі дүркін ұрыс салды: алғаш рет 1416 жылы
Сырдариядан өтіп, оң жағалауды бірнеше күн жайлап жатты. Екінші рет


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет