сатылары келесідей болады:
– құнарлы ортаны дайындау;
– екпелі ашытқылардың көпсатылы көбеюі (өсіру);
– тауарлы ашытқыларды өсіру;
– престелген ашытқыларды, жасау, буып - түю және салқындату немесе сұйық
ортадан бөліну.
Ашытқы культураларын өсіру, өндіру әдісі :
Ашытқы өндірісі кезінде бастапқы таза екпенің бір пробиркасынан жүз тонна ашытқы алу қажет, сондықтан оларды бірнеше сатыдан өткізіп, өсіреді. Ең бірінші ашытқының екпесін өсіреді, кейіннен бұдан өндірістік жағдайда тауарлы ашытқыларды өсіреді.
Көбеюді микробиологиялық зертхана ашытқының екпесін өсіреді, кейіннен бұдан өндірістік жағдайда тауарлы ашытқыларды өсіреді.
Көбеюді микробиологиялық зертхана салаларынан зауыттармен алынатын, агаро –уытты суслолары бар пробиркалардан таза ашытқы ортасын егуден бастайды. Егуді 100мл субстраттан тұратын, құрамы құрғақ заттың массалық үлесі 12...14 % уытты суслосы, дәруменделген қызанақ және сәбіз шырыны бар пробиркаларда өткізеді.Көбеюді 26...30 °С температурада 18 - 24 сағат көлемінде термостаттарда Көбеюдің екінші сатысында пробирканың ішіндегісін құрамында 700 мл тағы сондай субстраты бар колбаға себеді. Көбеюді сол жағдайларда өткізеді.
Көбеюдің үшінші сатысында колбаның ішіндегісін құрамында 6л тағы сондай режимдерде жүзеге асырады. Осы сатыда 75 % ылғалдылықтағы престелген массаға санағанда 0,3 кг ашытқы алады.Ортаны кезеңмен 3...4 аптада бір рет дайындайды. Тауарлық ашытқы өндірісі кезіндегі осы уақыт ішінде оны кажеттілігіне байланысты сақтап, жұмсайды. Жақсы сақталуы үшін ашытқыны сепараторда субстраттан бөліп, сумен жуады.
Концентратты 6 °С температурада, ал престелген ашытқыны - 2...4 °С температурада сақтайды. Ашытқыны ортадан сепаратор арқылы бөледі. Отандық зауыттарда үш сатылы сепаратордан өткізеді.
Бірінші сатыда ашытқыны ашымақтан бөлу жүреді: ашытқылық суспензия ашытқылық концентратқа (10...15 %) және ашымаққа (85...90 %) бөлінеді.
Барлық шикізатты қолданар алдында магниттік қақпақтардан өткізу керек.Міндетті түрде електен өткізеді. Кәсіпорынға ашытқы престелген, кептірілген немесе ашытқы сүті түрінде жеткізіледі. Сығылған ашытқы мен ашытқы сүті 0 °С-тан +4 °С-қа дейінгі температурада сақталады.
Цех жағдайында престелген ашытқылардың ауыстырылатын немесе күнделікті қорын сақтауға рұқсат етіледі. Тығыздалған ашытқы деп ерекше жағдайда өсірілген техникалық таза ашытқы саңырау құлақтарынан (сахаромицит) тұратын кешенді айтады. Оның сапасы МЕМСТ 171-81 стандартына сай болуы керек. МЕМСТ бойынша оның органолептикалық сапа көрсеткіштеріне түсі, консистенциясы, иісі мен дәмі жатады.
Тығыздалған ашытқының физика-химиялық сапа көрсеткіштеріне ылғалдығы (75% - тен көп емес), көтерілу күші (70 мин-та 70 мм дейін көтерілу), қышқылдығы және (35 0С температурада) өз сапасын жоғалтпай ұстап тұру қабілеті жатады.Тығыздалған ашытқының осы көрсетілген сапа көрсеткіштерін 171-81 МЕМСТ-да келтірілген әдістеме бойынша анықталады.
Ашытқының көтерілу күшінің технологиялық мәні зор. Бұл көрсеткіш 280 г наубайханалық ІІ сұрып бидай ұны, 160 мл 2,5 %-тік тұз ерітіндісі және 5 г ашытқыдан қамыр илену арқылы анықталады. Иленген қамырға батон сияқты пішін беріліп алдын ала қыздырылып, өсімдік майымен майланған белгілі көлемдегі ыдысқа салынады. Ыдысқа тігінен 70 мм ұзындықтағы қашықтан планка салынады. Сосын ыдыстағы қамырды 35 0С температурадағы термостатқа қамыр ашып планканың ұзындығына қарай көтерілу уақытын анықтайды. Көтерәлу уақыты минутпен есептелініп, ашытқының көтерілу күшінің көрсеткіші болып табылады. Осы уақыт аз болса, ашытқының божу белсенділігі жақсы болады.
Кептірілген ашытқыны престелген ашытқыны жеткізу және сақтау қиын шалғай жатқан аудандарда пайдалану үшін шығарады. Оның сапасы МСТ 18-193-74 стандарты бойынша тексеріледі. Олар бірінші және жоғары сұрыпқа бөлінеді. Олар ұнтақ немесе ұсақ дәндер тәрізді түрде шығарылады. Жоғары сұрыпты кептірілген ашытқының ылғалдығы 8 %-тен аспайтын, көтерілу күші – 70 минутқа дейін, сақталу мерзімі 12 айдан кем болмау керек.
І сұрыпты кептірілген ашытқының ылғалдығы 10 %-ке дейін, көтерілу күші 90 минутқа дейін, сақталу мерізімі 5 айдан кем емес.
Кептірілген ашытқының көтерілу күші де қамырдың көтерілуінің тездігімен 171-81 МЕМСТ анықталады. Айырмашылығы ашытқының сынамасы 2,5 г, алдын-ала тұрғызылу (белсендендіру), ұн мен судан кішігірім үлес дайындап 35 0С температурада , 30 минутта анықтау. Наубайханалық кебу ашытқының тауарлық жарлығына, буылып-түйілуіне және сақтау жағдайына (15 0С-төмен емес), тасымалдануына да талаптар қойылған.
Достарыңызбен бөлісу: |