56
қолданылады.Автор – шығармашылық еңбегімен туынды жасаған жеке
тұлға.
Авторлық
құқық
нысандары:
1)
әдеби
туындылар
(әдеби-
көркем,ғылыми,оқу,публицистикалық және т.б.); 2) драмалық және
музыкалық-драмалық
туындылар;
3)
сценарийлік
туындылар;
4)
хореография және пантомима туындылары; 5)
мәтінді және мәтінсіз
музыкалық туындылар; 6) аудио-бейне туындылар,(кино,теле және бейне
фильмдер,диафильмдер
және басқа кино,теле туындылар) радио туындылар;
7) кескіндеме,мүсін,графика туындылары мен басқа да бейнелеу өнерінің
туындылары; 8)
қолданбалы өнер туындылары; 9) сәулет,қала құрылысы
және бау-саябақ өнері туындылары;10) фотосурет туындылары және
фотосуретке ұқсас әдістермен алынған туындылар жатады.
Авторлық құқықтың пайда болуы мен жүзеге асырылуы үшін туындыны
тіркеу,туындыны өзге де арнайы рәсімдеу
немесе қандай да болсын
шарттылықты сақтау талап етілмейді.Өздерінің айрықша мүліктік құқықтары
туралы хабарлау үшін автор және (немесе) құқық иеленуші авторлық
құқықты қорғау белгісін пайдалануға құқылы,ол белгі туындының әр
данасына қойылады және міндетті түрде: 1) қоршауға алынған латынша «С»
әрпі;2) айрықша авторлық құқықтар иесінің есімі (атауы); 3)
туындының
алғаш жарияланған жылы сияқты үш элементтен тұрады.
Авторлық құқықтың қолдану мерзімі. Авторлық құқық, негізінде,
автордың бүкіл ғұмыры бойы және қайтыс болғаннан кейін елу жыл бойы
күшін сақтайды.Өсиетті орындаушы тағайындайтын
тәртіп бойынша автор
өзі қайтыс болғаннан кейін өзінің авторлық құқығын,есімінің құқығын және
өзінің беделін сақтау құқығын қорғауды жүктейтін адамды көрсетуге
құқылы.Ол адам өз өкілеттігін өмір бойы атқарады.Мұндай нұсқаулар
болмаған жағдайда автор қайтыс болғаннан кейін оның авторлық
құқығын,есімінің құқығын және беделін қорғау
құқығын қорғауды оның
мұрагерлері,егер мұрагерлері жоқ болса немесе олардың авторлық құқығы
57
тоқтатылса,Қазақстан Республикасының мұндай қорғауды жүзеге асыратын
уәкілдік берілген органы жүзеге асырады.
Достарыңызбен бөлісу: