Атырау облысы Тілдерді дамыту жґніндегі басќармасы

1. Сөз сөйлеуге қай уақыт тиімді?

1. Бұқаралық ақпарат құралдары дегеніміз не?

Қазіргі таңда іскер адамдар бірте-бірте көбірек репортерлердің сұрақтарына жауап беруге, телефон арқылы әңгімелесуге не теледидар арқылы сөйлеуге мәжбүр. Бұл орайдағы тәжірибе көрсеткендей, жекелеген адамдардың, сондай-ақ ірі компания өкілдерінің қадамдары көңілден шықпай жатады. Егер бұндай жағдайға алдын-ала мұқият дайындалар болсақ, онда бұқаралық ақпарат құрал саласы қызметкерлерінің іс-әрекетін білу арқылы оларды өзімізге жұмыс жасауға (өзімізге қарсы емес) ыңғайлай алар едік.

• 
  Жазып алынғаннан (кассетаға жазылғаннан) ештеңені алып тастай алмаймыз;
  
• 
  Репортерлердің біз үшін жұмыс жасамайтынын ескеру. Сәйкесінше, не істеу керектігін үйретпеу, олар біздің айтқанымыздың бәріне бірдей сенбейтіндігін есте ұстау;
  
• 
  Ешқашан жалған сөйлемеу. Егер де жауап беруге қиналсақ, барды айту. Бұл ретте қойылған сұраққа жауап бере алатын адамның тегін не агенттіктің атын айтуға әбден болар еді;
  
• 
  «Бұл жағдайға ешбір түсініктеме бере алмаймын» деп еш уақытта айтпау. Бұндай ретке жол беру телекөрермендерді өзімізден алшақтатуға, ал сұхбат алушы репортерді нақтылы оқиға ізіне түсуге бағыттауға сеп. Сол себептен де қашан да қойылуы мүмкін кез келген сұраққа жауап беруге даяр болу жөн. Жағымсыз сұрақтарға қысқа түрде жауап бере келе, лезде кейбір жағымды жайттарға ойысу дұрыс;
  
• 
  Сұхбат жүргізушіге /репортерге/ әңгімеге сөз қосуға жол бермеу. «Жоқ, менің айтайын дегенім дәл олай емес. Мен бұл жерде... » деген тұрғыда жайлап қана оны жөндеу артық емес;
  
• 
  Бірді айтып бірге кетпеу. Көбіне репортерге ұзақтығы 7-15 секунд мөлшеріндегі сілтеме жасауға жарарлықтай еркін де мәнерлі түрде айтылған ой-пікірлер қажет. Қойылар сауалдарды алдын-ала болжап біліп, оған жауап беруге әзірлену орынды;
  
• 
  Өзіңізге қойылар сұрақтарға қатыссыз, алдын-ала өз әңгімеңіздің қай бағытта өрілерін айқын білу міндетті. Жағымды жаңалықтар туралы көбірек баяндау;
  
• 
  Репортермен сөзге келіп қалудан аулақ болу;
  
• 
  Ешқашан да БАҚ өкілдері алдында ашуланбау;
  
• 
  Тыныштықтан қорықпау. Жауап берер алдында кідіріс жасау, өз жауабыңызды алдын-ала ой тезінен өткізіп алу. Радио не теледидарда тыныштық сақтау – жүргізуші міндеті. Егер кідіріс тым ұзағырақ созылса, ол сұрақтарды қысқарта да алады, не келесі сұрақтарды қоя да алады. Жалпы репортерге айтылғанды ұғып алуға және келесі сұрақты үйлестіре ұсынуға мүмкіндік беру жөн. Сөз сөйлеу үдерісінде репортерлердің ойлана сұрақ беруі қиындау. Ешқашан да сұраққа нақты жауап беруден артық сөйлемеу орынды;