Атырау облысы Тілдерді дамыту жґніндегі басќармасы
жүктеу/скачать 1,86 Mb.
|
| Н.Ә.Назарбаев
АТАДАН ЖЕТКЕН АСЫЛ СӨЗ Шешендік сөздер – халық даналығынан туған мұра. «Өнер алды – қызыл тіл» деп сөзге үлкен мән беретін біздің халқымыз шешендерді үлкен құрмет тұтқан. Шешендер ел арасындағы қарым – қатынасты реттеуге де, қоғамдық - әлеуметтік мәселелерді шешуге де араласып отырған. Төле би, ер Қазыбек, тілді Әйтеке Асқар тау Қазығұрттай білімді еді Бірі – күн, бірі – туған айдай болып Заманға сәйкесімен келіп еді. Төле би. «Елінің береке – бітімін құдіреті мен қасиетін, асқар етсем деп» толғанып армандаған, қазақ мемлекеті тарихындағы атақты саяси қайраткер, Тәуке хан тұсында ұйымдасқан Билер кеңесінің мүшесі, «Жеті Жарғы» заңдарын жасаушылардың көрнекті өкілі, Ұлы жүздің төбе биі, жоңғар шапқыншылығына қарсы күресте айбын-айбатымен жеңіске жұмылдырушы, отырықшылыққа үндеушілердің алғашқысы Төле биге осылайша баға берілген «Төле бидің тарихы» дейтін дастанда. Төле Әлібекұлы қазіргі Жамбыл облысы, Шу ауданының Жайсаң жайлауында 1663- 1756 жылы дүние табалдырығын аттаған. Араб, парсы тілдерін жақсы білген. Өз елінің, өзге халықтардың әсіресе, шығыстың аңыз- әңгімелерін, қисса-дастандарын еркін меңгерген. Ән-күй, ақындық өнерді құрметтеген. 15 жасынан бастап ел билеу ісіне ынтасы ауған. Ардақты істерімен, асыл қасиеттерімен, асқан әділдігімен, кемеңгерлік ғибрат- кеңестерімен, «даналық шешімдерімен» қазақ елін көркейтуге бар қажыр- қайратын жұмсаған ғұлама заманында «Қарлығаш әулие» атанған. * * * Бір үйдің баласы болма, Көп үйдің санасы бол! Бір елдің атасы болма, Бар елдің данасы бол! Бір тонның жағасы болма, Көп қолдың ағасы бол! Ақты ақ деп бағала, Қараны қара деп қарала. Өзегің талса өзен бойын жағала. Басына іс түссе көпшілікті сағала. Өзіңе - өзің кәміл бол. Халқына әділ бол, Жауыңа қатал бол! Досыңа адал бол! – аумин, деп бата беріпті. * * *
Ер жігіттің пырағы, Балаң жақсы болса, Жан мен тәннің шырағы, Қызың жақсы болса, Жайқалып өскен құрағы Әйелің жақсы болса, Бірінші – иманың, Екінші – жиғаның Үшінші – ырысыңның тұрағы. * * * Жалғанда ойлап тұрсаң бірлік керек. Бірлікті ойлаған соң тірлік керек. Ағайынға ала көз бола қалсаң, Аузыңнан несібеңді біреу жемек. жүктеу/скачать 1,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|