Атырау облысы Тілдерді дамыту жґніндегі басќармасы



бет16/67
Дата06.02.2022
өлшемі1,86 Mb.
#34034
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   67
Әз Тәукенің заңдары.


1-жарғы. Көтеріліс жасап, бүлік шығарған кісілерге өлім жазасы бұйырылсын. (Бұл жарғы мемлекеттің бүтіндігі талабынан туды).
2-жарғы. Түркі халқының мүддесін сатып, елге опасыздық еткендер өлім жазасына бұйырылсын. (Бұл жарғы халықтың орта мүддесі – елдің бүтіндігін қорғаған біртұтас қоғамдық сананың жемісі).
3-жарғы. Мемлекет ішінде жазықсыз кісі өлтіргендер өлім жазасына бұйырылсын. (Бұл жарғы да жабайылықтың төменгі сатысына тән кісі өлтірушілікке тыйым салған және мәдениеттіліктің белгісі ретінде танылуға тиіс өте елеулі жаңалық).
4-жарғы. Өзге біреудің әйелін зинақорлық жасап, ақ некені бұзушыларға өлім жазасы бұйырылсын. (Бұл жарғы да шаңырақтың бірлігін қамтамасыз еткен, неке парызына адалдықты талап еткен маңызы зор жаңалық).
5-жарғы. Өреде тұрған, тұсаулы жүрген сәйгүлік атты ұрлаған кісіге өлім жазасы бұйырылсын. (Ол кезде «Ер қанаты – ат» елдің, мемлекеттің соғыс күші ретінде бағаланады).
6-жарғы. Төбелесте мертігудің түріне қарай төмендегіше мүліктей құн төленсін:
А) Біреудің көзін шығарған кісі айыпқа қызын береді, ал қызы жоқ болса, қыздың қалыңын береді.
Б) Төрт мүшесінің бірін мертіктірген кісі айыпқа ат береді.
7-жарғы. Ұрлаған жылқы өзге де құнды мүлік үшін он есе артық айып төлеттірілсін.
Қасым хан (1511-1523) мен Есім ханның (1598- 1645) ережелері, билік – кесімдері негізінде жасалған. Мінсіз, кіршіксіз қанатты сөздер баршамызға аян.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   67




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет