Табиғи ластану - табиғи процестерден туындаған ауаның ластануы (жанартау атқылауы, орман өрттері, шаңды дауылдар, ауа райының бұзылуы, органикалық заттардың ыдырауы)
Ауаның ластануы
Антропогендік ластану – адам іс-әрекетінің нәтижесінде ауаның ластануы (өндірістік және жылу энергетикалық компаниялары, көлік, жылу жүйелері, ауыл шаруашылығы, тұрмыстық қалдықтар)
Атмосферадағы антропогендік өзгерістер
Жылыжай әсері
Озон қабатының бұзылуы
Қышқыл жаңбырлар
Фотохимиялық тұман
Жылыжай әсері:
Себебі
Қалыпты температурамен салыстырғанда атмосфераның төменгі қабаттарында температураның жоғары болуы.
Салдары
Жер климатының өзгерісі салдары.
Озон қабатының бұзылуы:
Себебі
Озон тесіктері – Жердің озон қабатындағы озон концентарциясы ошақтарының төмендеуі.
Салдары
Озон қабатының төмендеуінен Жерге күн радиациясы көп түседі. Одан адам қатерлі тері ауруларына шалдығып, өсімдік пен жануарлар зардап шегеді.
Қышқыл жаңбырлар:
Себебі
Құрамына күкірт қышқылдары бар атмосфералық жауын-шашын.
Салдары
Қышқыл жаңбырдың түсуі, құрамын күкірт бар қардың еруі адамның денсаулығына, өсімдік пен жануарлар әлеміне, ғимараттарға зиянды әсерін тигізеді.
Фотохимиялық тұман:
Себебі
Негізгі себеп – автокөлік газдары.
Салдары
Тыныс алу жолдарына және көзге зиян. Шаршаңқы күйге алып келеді.
1992 жылы БҰҰ-ға мемлекеттерінің өкілдері Климаттың өзгеруі туралы конвенцияға қол қойды. Құжат атмосферадағы зиянды элементтерді, парниктік эффекттің әсерін азайтып алаңдаушылыққа шақырады.
Проблеманы шешу жолдары
Тірі организмдерге зиян газдардың пайдалануын жоюды экологиялық таза қозғалтқыштарды енгізу, отынның жаңа түрлерін қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Бензин баламалары
биодизель
Жасыл балдырлар
қалдықтар
күн батареялары
сығылған ауадан жасалған отын болып табылады.
Проблеманы шешу жолдары
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың қоршаған орта жай-күйіне әсері тазарту қондырғыларын енгізу арқылы бейтараптандырылады. Шаң жинау тетіктерін құру кең таралған әдіс. Бұл құрылғылар өнеркәсіптік улы заттардың мөлшерін азайтады, зауыттардың жұмысын атмосфераға қауіпсіз етеді.
Проблеманы шешу жолдары
Өсімдіктер қоршаған ортаны тазартуға көмектеседі. Жасыл кеңістіктер зиянды заттарды оттекке айналдырады, атмосфераны ұсақ бөлшектерден, ауыр металдардың қалдықтарынан тазартуға көмектеседі. Саябақтарды орналастыру, қалалық ортаға ағаш отырғызу тұрғындарға таза ауамен дем алуға көмектеседі.
Проблеманы шешу жолдары
Ғалым Луиджи Кассар бетонның түтінді сіңіретін инновациялық композициясын жасады. Фотокатализатор қауіпті бөлшектерді атмосферадан шығарады, оларды қайта өңдейді және жаңбыр суымен өздігінен тазартады. 1996 жылы Кассардың технологиясы Римдік мерейтойлық шіркеу құрылысында қолданылды.
Зиянды заттардың көлемі
Аймақтағы ауаның ластану деңгейін негізінен 15 ірі кәсіпорын анықтайды. Статистикалық комитеттің деректері бойынша стационарлық көздерден шығарындылар көлемі 2016 жылға 593,0 мың тоннаны құрады:
азот диоксиді шығарындыларының көлемі - 32,3 мың тонна;
ауаға қатты бөлшектер шығарындыларының көлемі - 41,5 мың тонна;
ауаға шығарылатын көміртегі оксидінің көлемі - 152,3 мың тонна;
басқалары - 6,8 мың тонна.
Экологиялық мәселелер бойынша дөңгелек үстел
Қарағандыда қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне арналған дөңгелек үстел өтті:
Экологиялық мәселелер бойынша дөңгелек үстел
2018-2022 жылдарға қоршаған орта әсерімен қосарланған жанасудың озық технологиясын қолдана отырып, жаңа күкірт қышқылы зауытын салу және пайдалануға беру жоспарлануда. Бұл күкірт диоксиді шығарындыларын 40 мың тоннаға азайтуға көмектеседі.
Экологиялық мәселелер бойынша дөңгелек үстел
Қоршаған ортаны қорғау министрлігімен 2024 жылға қарай шығарындыларды 30% төмендету үшін Жол картасы жасалды. Бұл «АрселорМиттал Теміртау» сияқты ірі кәсіпорын үшін өте үлкен мақсат. Олар сонымен қатар агломерация және кокс өндірісімен жұмыс істейді.
Экологиялық мәселелер бойынша дөңгелек үстел
Кездесу соңында спикерлер экологиялық белсенділердің сұрақтарына жауап берді. Экология вице-министрі Ахметжан Примқұлов аймақтық билікке Балқаш пен Жезқазғандағы экологиялық жағдайды жақсарту үшін жол карталарын әзірлеуді ұсынды. Вице-министрдің айтуынша, бұл жекелеген қалалардағы өзекті мәселелерді тиімді шешуге және олардың тұрғындарына көп пайда әкелуге көмектеседі.
