Атты Республикалық ғылыми конференция материалдарының жинағы 4 сәуір 2022 жыл
жүктеу/скачать 12,12 Mb. Pdf көрінісі
|
collection-of-the-conference-chemistry
- Бұл бет үшін навигация:
- Түйін сөздер
| УДК 663.542.547.458.65
HELIANTNUS TUBEROSUS ГҮЛІНІҢ ҚҰРАМЫНДАҒЫ АМИНҚЫШҚЫЛДАРЫН ЖӘНЕ ОРГАНИКАЛЫҚ ЕРІТКІШТЕРДЕГІ ЭКСТРАКТЫСЫН ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРМЕН ЗЕРТТЕУ А.Сулейменова 1 , А. Найманғазы 2 , Г.Е Азимбаева 3 1 «М.Мәметова атындағы орта мектебі» КММ, 2 Қазақ ұлттық Аграрлық университеті, 3 Қазақ мемлекеттік Қыздар педагогикалық университеті Алматы, ҚР 1 AISARA_NAIMANGAZY@mail.ru Аннотация: В статье определено аминокислот состава цветков HELIANTNUSTUBEROSUS из Ташкентской и Алматинской области. В результате исследований определено, что в цветке HELIANTNUSTUBEROSUS 20 аминокислот. Большое содержание аминокислот: глютамата, аспаратата, аланина, пролина, аргинина, лейцина, серина, изолейцина, тирозина, лизина, глицина в его составе. В экстрактах цветков HELIANTNUSTUBEROSUS (хлороформ, бензол, ацетон, гексан) методом УФ спектроскопии установлено, что основными компонентами экстрактов являются каротиноиды (витамин А). Түйін сөздер: БАЗ- биологиялық активті заттар, УК- ультракүлгін спектроскопия, А-интесивтілігі, нм- толқын ұзындығы. БАЗ-табиғаттың тартуы өсімдіктерден алынатын бағалы қосылыстардың бірі, олар өсімдіктерден табиғи және синтездеу жолымен алынады.Биологиялық белсенді заттарды бөлу мақсатында қызығушылық тудырып отырған тұқымдастың бірі – күрделігүлдер тұқымдасы. Бұл тұқымдастың өкілдері мәдени және жабайы түрде өседі,өзіндік құны мен практикалық маңызы жағынан қол жетімді өсімдіктердің қатарына жатады. ҚР дәрілік өсімдіктерге бай өлке. Қазіргі таңда дәрілік өнімдерді өсімдіктерден алу маңызды. Себебі, экологиялық қауіпсіз шикізаттардан алынаттын дәрілік препараттар, биологиялық активті заттар арнайы табиғи тағам өнімдерінде, фармацевтикада, медицинада, тұрмыстық химияда, ауыл- шаруашылығында аса кең көлемдегі қолданысқа ие, дәл осындай құнды шикізат көзі HELIANTNUS TUBEROSUS ( топинамбур)[1]. Қазіргі уақытта HELIANTNUS TUBEROSUS -дың әр түрлі фармакологиялық, биологиялық, физиологиялық белсенділіктері жан-жақты зерттеулерден өтуде. Дегенмен бұл өсімдікті химиялық құрамы толыққанды зерттелген өсімдіктердің қатарына жатқызуға болмайды, сол себепті HELIANTNUS TUBEROSUS өсімдігі XXI-ғасыр дәрілік өсімдігі болып табылады [2]. Зерттеудің мақсаты: HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінің құрамындағы амин қышқылдарының мөлшерін және HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінің органикалық еріткіштердегі экстрактыларын УФ-спектрінде зерттеу. Зерттеудің нысаны ретіндеТашкент және Алматы облыстарыныңелді мекенінен жиналып алынған HELIANTNUS TUBEROSUS гүлі алынды. Экстрагент ретінде: хлороформ, бензол, ацетон, гексан сияқтыорганикалық еріткіштер қолданылды. 117 Кесте 1. HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінің құрамындағыаминқышқылдарының мөлшері HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінің құрамындағыаминқышқылдарының мөлшері «Карло-Эрба-4200» (Италия- АҚШ), газды-сұйықтық хроматографында жүргізілді. 1-кестедегі мәліметтерде көрсетілгендейаминқышқылдарының ең көп мөлшерде кездесетін түрі-глютамат. ГлютаматАлматы HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінде 2015 мг/100кг, ал Ташкент HELIANTNUS TUBEROSUS гүлінде 2194 мг/100кг мөлшерде кездесетінін көрумізге болады. Аминқышқылдарының адам ағзасында алатын орны ерекше. Мысалы, аминқышқылдарының ішінде ең алғаш өндірілген — глютамин. Глютамин қышқылы тамақ өнеркәсібінде азық-түлікке қосылады, оның сапасын жақсартады. Глютамин кышқылын медицинада нервтік ауруларды емдеуге де қолданады[3]. Ал лизинді қосқанда нанның кұнарлылығы артады. Лизинді көп мөлшерде — бактериум аэрогенес, бактериум протеус, спора түзушілерден — бациллус субтилис, ашытқы саңырауқұлақтарынан — торула утилистен өндіреді. Егер де ультракүлгін сәулемен әсер етсе микрококкус глютамикус едәуір мөлшерде лизин түзе алады. Қазір бұдан өнеркәсіптік жолмен лизин өндіру қолға алынды. Лизинді қазіргі кезде Жапонияда, Америка Құрама Штаттарында және басқа да елдерде жылына ондаған мың тоннадай мөлшердеөндіреді. жүктеу/скачать 12,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|