Түй­ін­де Қа­лай­ой­лай­сың?

62
Біл­ген­ге­мар­жан
Мұхтар­ Әуе­зов­ «Ме­нің­ өмір­бая­ным»­ де­ген­ ма­қа­ла­сын­да:­ «Ме­нің­ атала­рым­
ХІХ­ға­сыр­дың­бас­ке­зін­де­Ор­та­Азия­жақ­тан­кеп,­то­бық­ты­ру­ына­сі­ңіп­ке­тіп­ті»­деп­
жаз­ған,­ Сма­ғұл­ Сә­ду­ақа­сов­тың­ сұ­ра­ғы­на­ жау­ап­ ре­тін­де­ жа­зыл­ған­ «Өз­ жай­ым­нан­
мағ­лұ­мат»­де­ген­ха­тын­да:­«Ме­нің­те­гім­–­қо­жа.­Ал­ғаш­қы­шық­қан­жер­ле­рі­Қа­ра­тау­
деу­ші­еді...­То­бық­ты­іші­не­ме­нің­үшін­ші­атам­Бер­ді­қо­жа­бір­талай­ту­ыс­қан­да­рын­ер­тіп,­
най­ман­іші­нен­кел­ген»­де­йді.­Жа­зу­шы­ның­ата­ба­ба­сы­Ор­та­жүз­де­өте­ық­пал­ды­адам­
бол­ған­Ақ­тай­лақ­би­дің­ұй­ым­дас­ты­рып,­сұ­ра­туы­мен­Ая­гөз­же­рі­не­ке­ліп­қо­ны­ста­на­ды.­
Өйт­ке­ні­жа­на­за­шы­ға­ра­тын­мол­да­лар­азай­ып­кет­кен­дік­тен,­Ақ­тай­лақ­би­Түр­кіс­тан­нан­­
отыз­шақ­ты­қо­жа­ны­от­ба­сы­мен­ар­найы­кө­шір­тіп­ала­ды.­Құ­нан­бай­си­яқ­ты­сұл­тан­дар­
мен­би­бо­лыс­тар­ға­ха­бар­жі­бе­ріп,­қо­жа­лар­ды­та­ра­та­ды.­Сон­да­Құ­нан­бай­Мұх­тар­дың­
ата­сы,­өзі­мен­за­ман­дас­Бер­ді­қо­жа­ны­қо­яр­да­қой­май­жү­ріп­кө­ші­ріп­алып,­шұ­рай­лы­
қо­ныс­Ар­хат­ты­бе­ре­ді.­Бер­ді­қо­жа­ке­сек­тұл­ға­лы,­сөз­ге­ше­бер,­бе­дел­ді­адам­бо­ла­ды.­
«Абай­жо­лы­ның»­бі­рін­ші­кі­та­бын­да­Бө­жей­арыз­бен­Қар­қа­ра­лы­ға­бар­ған­да,­Құ­нан­бай­
та­ра­пы­нан­ осы­ Бер­ді­қо­жа­ да­ ба­ра­ды.­ Оның­ Үсен,­ Бу­ра­хан,­ Әуез­хан,­ Кен­же­хан,­
Са­мар­хан­де­ген­бес­ұлы,­төрт­қы­зы­бол­ған.­Құ­нан­бай­Бу­ра­хан­ды­үнемі­қа­сы­на­ер­тіп­
жү­ре­ді­екен.­Бұл­да­ро­ман­да­бар.­«Абай­жо­лын­да»­су­рет­те­ле­тін­Құ­нан­бай­дың­кі­ші­
әй­елі­Нұр­ға­ным­–­осы­Бер­ді­қо­жа­ның­қы­зы.­
Мұ­хам­мед­пай­ғам­дар­дың­қы­зы­Би­бі­Фа­ти­ма­мен­күй­еу­ба­ла­сы­Әзі­рет­Әлі­нің­екі­
ұлы­нан­та­ра­ған­ұр­пақ­«қо­жа»­де­ген­атау­ға­ие­бол­ған.­Дін­та­ри­хын­да­бұ­лар­ды­«Сейіт­
қо­жа­лар»­деп­атай­ды.
Мі­не,­қы­зық!
М.Әуе­зов­тің­бүр­кен­шік­ат­та­ры­(псев­до­ним)­–­Қо­ңыр,­Жаяу­сал,­М.Ә.
«Екеу»­ де­ген­ бүр­кен­шік­ ат­пен­ «Абай»­ жур­на­лы­на­ жа­рия­лан­ған­ «Абай­дың­
өне­рі­һәм­қыз­ме­ті»­(1918,­№2),­«Абай­дан­соң­ғы­ақын­дар»­(1918,­№5)­де­ген­ма­қа­
ла­лар­Ж.Ай­ма­­уытұлы­мен­М.Әуе­зов­тің­көп­том­дық­жи­нақ­та­ры­на­ен­гі­зіл­ген.­Ал­та­ғы­
да­«Екеу»­де­ген­бүр­кен­шік­ат­пен­жа­рия­лан­ған­«Көр­кем­әде­би­ет­ту­ра­лы»­(Ең­бек­ші­
қа­зақ,­1927)­де­ген­ма­қа­ла­ав­тор­ла­ры­Аб­дол­ла­Бай­тасов­пен­Да­ниял­Ыс­қа­қов­екен­
ді­гі­ту­ра­лы­С.Мұ­қа­нов,­Т.Жұрт­бай­т.б.­жазған.­Бұ­лар­да­осы­ат­ты­пай­да­лан­ды­ма,­жоқ­
па­де­ген­дү­дә­мал­пі­кір­бар.

жүктеу/скачать 2,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: