Қазақ әдебиетінен практикалық сабақтар. 6-7 сынып Солтүстік Қазақстан облысы Петропавл қаласы кмм «№9 орта мектеп»


Тақырып: «Құлақтан кіріп, бойды алар»



бет2/2
Дата25.12.2016
өлшемі0,56 Mb.
#4713
1   2

Тақырып: «Құлақтан кіріп, бойды алар»

1



1.Мына өлең үзіндісін өз сөзіңмен түсіндіріп жаз.

Құлақтан кіріп,бойды алар,

Жақсы ән мен тәтті күй.

Көңілге түрлі ой салар,

Әнді сүйсең, менше сүй.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Абай өлеңді қалай бағалаған?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Абай неге «Мен ішпеген у бар ма?» дейді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Абайдың әндерін орындаймыз ба?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Ән мен өлеңнің адам өмірі үшін маңызы бар ма?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Тақырып: «Әсемпаз болма әрнеге»

1



Мына өлең жолдарына түсінік бер.

Әсемпаз болма әрнеге,

Өнерпаз болсаң , арқалан,

Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та, бар қалан!

Пайданы көрсең бас ұрып,

Мақтанды іздеп, қайғы алма!

Мініңді ұрлап жасырып


,

Майданға түспей, бәйге алма!-дегенді қалай түсінесің?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ақырын жүріп, анық бас,

Еңбегің кетпес далаға!

Ұстаздық еткен жалықпас

Үйретуден балаға.-деген өлең жолдары кімдерге арналған?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Ақын жастарға өнер-білімнің пайдасын қалай түсіндіріп тұр?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Адам бойындағы адамгершілік, асыл мінездер қандай ?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Ақынның қандай сөздері қанатты сөздерге айналған?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Артылам, азап, мін, майдан-деген сөздердің синонимін жаз.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Тақырып: Шәкәрім Құдайбердіұлы ( 1858-1931)

1

1.Шәкәрімнің туған жері, жастық шағы қандай болған?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Шәкәрімге Абайдың қандай әсері болды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Қандай шығармалары бар?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. «Жолама қулар маңайға» -деген өлеңінде жастарға өмірден түйген терең ойын қалай жеткізген?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Абайға да опа бермеген қулардан қалай түңіліп тұр?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Өзінің қулармен жүріп жеген опықтарын қалай суреттеген?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Алдына қойған мақсаты не ?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2



Кестені толтыр

Ақын-жазушылар

Шығармалары

Әндері

Абай Құнанбаев








Шәкәрім Құдайбердіұлы








Тақырып: «Адамдық борышың» Ш.Құдайбердіұлы

1

1. Адамдық борыш деген сөзді қалай түсінесің?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. «Ақ жолдан айныма, ар сақта» дегенге қандай түсінік берер едің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Жол көрсет, келешек қамы үшін деп кімге айтқан?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Өлең ішінен өзіңе ұнаған жерін теріп жазып, пікіріңді білдір.




Қатты әсер еткен жерлер

Үзінді жайлы пікіріңіз






2

Адамдық борышты атқару үшін не істеу керек, соны толтыр.



Тақырып:Сұлтанмахмұт Торайғыров (1893-1920)

1

1. Ақын қанша жасаған?-----------------------------------------------------------------

2.Лирикалық қаһарман кім?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңінің тақырыбы не деп ойлайсың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Ақынның алдына қойған мақсаты не?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Надандыққа неге жаны қас болған деп ойлайсың?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Өзіне-өзі қандай серт берген?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Өлеңнің қай шумағы саған қатты әсер етті?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. «Мен-қазақ» деген өлеңдегі «Алаш»деген сөзге қандай түсінік берер едің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. Ақын өзінің нағыз қазақ перзенті екенін қандай өлең шумақтарымен берген?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.Жас ұрпақтың ұлттық намысы дегенді қалай түсінесің?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11.Қазіргі жастарға берер үлгісі неде деп ойлайсың?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. Көңіліңде жүрген қандай сұрақтарға жауап алдың?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Тақырып: Ахмет Байтұрсынұлы (1873-1938)

1



Сызбаны толтыр.

Ахмет Байтұрсынов

Өлеңдер


------------------------------------

Мысалдар

-----------------------------------



Аудармалар

--------------------------------------

2

Сұрақтарға жауап жаз.

1. А.Байтұрсыновты қазақ тіл білімінің негізін салушы деп неге айтамыз?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.М.Әуезов А.Байтұрсынов туралы қандай пікір айтқан?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Қара бұлт» өлеңі қандай жанрда жазылған?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Аллегория дегеніміз не?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Қара бұлт арқылы өмірдегі қандай адамдарды суреттеп тұр?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Өз пайдасын тиісті жерге жұмсамай,яғни өмірден өз орнын таба алмай жүргендер туралы не айтасың?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Қара бұлттың қайырымсыздығына тау не деп жауап берді?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Тақырып: «Анама хат»

1



Сызбаны толтыр.


2



Сұрақтарға жауап жаз.

1.Ахмет Байтұрсынов анасына хатты қайдан жазып отыр?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Адамнан туып, адам ісін етпей,

Ұялмай не бетіммен көрге барам!?- деген өлең жолдары саған қандай ой салады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Ахмет Байтұрсынов түрмеге неге түсті?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Ақын қай кезеңде өмір сүрді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5.Қандай ақын-жазушылар, қоғам қайраткерлері репрессияға ұшырады?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Эссе

«Ақынның анасына жазған хаты»



---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Сыныптан тыс оқу

1



Сыныптан тыс мынадай көркем әдебиеттер оқу керек:

Батырлар жыры «Ер Тарғын», « Алып-Бамсы».

А.Құнанбаев «Күз», «Интернатта оқып жүр».

М.Жұмабаев «Күншығыс»

С.Сейфуллин «Қашқынның ауылы»

Б.Майлин «Ыбыраймыз, Ыбыраймын»

І.Жансүгіров «Жетісу суреттері»

М.Әуезов «Жетім»

Ғ.Мүсірепов «Талпақ танау»

Б.Соқпақбаев «Жекпе-жек»

Қ.Бекхожин «Тұңғыш ғалым»

М.Иманжанов «Жол үстінде»

Қ.Аманжолов «Алатау»

К.Ахметова «Қазақтың қайсар рухы»

Ш.Айтматов «Ақ кеме», «Жабайы алма»

С.Сарғасқаев «Тәмпіш қара»

2

Оқырмандар кестесін толтыр.


Оқыған кітаптың аты

Бұл кітапты неліктен алдың?

Оқыған кезде не сезіндің?

Жасаған қорытындың



































Тақырып: Мағжан Жұмабаев

Мағжан- ұлтын терең сүйген ақын.

«Адам халық ісі, халық пайдасы жолында құрбан бола білсін»-деген.
1

Сұрақтарға жауап жаз.

1. М. Жұмабаевты неге жерлес ақын дейміз?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Тағы да жерлес ақын-жазушыларымыз кімдер?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Қандай өлең, жырларын білесіңдер?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. «Қазақ тілі» өлеңінде ақын жаны неге қатты ауырады?

5 «Бабам тілім, ұлт тілім ұмыт болмасын»- деп неге жан ашырлық жасап отыр ?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Ана тілінің келешегіне сенді ме?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Бүгінгі күні қазақ тіліміз қандай дәрежеде деп ойлайсың?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Тақырып: «Мен кім?»

1



Сызбаны толтыр.

Ақындар

Ой-армандары

Мақсаттары

Заманы

Мағжан










Сұлтанмахмұт









2



Сұрақтарға жауап бер.

1.Мағжан өзін кіммен салыстырып тұр?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Неге өзін күнге, жалынға теңейді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Мағжанды қандай ақын деп ойлайсың?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Өлеңнен теңеу, эпитеттерді тауып жаз.----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Қазіргі жастарға ақын не айтқысы келеді деп түсінесің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Қазіргі жастар қандай?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Мағжанның қандай өлеңін сүйіп оқисың?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Тақырып: С.Сейфуллин (1894-1938)

1

1. Сәкеннің шын аты кім?---------------------------------------------------------------

2. Неге батада Сәкеннің сәнін берсін деп айтады?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Далада» деген өлеңі кімдерге арналған?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. «.... Үнемдеп, өлшеп күн өткеру үшін тумай, дүниенің сасық байлығын қумай, асау тұлпардай қиырсыз жерге құлаш керіп, махаббат іздеген жастар, сендерге арналады бұл әндер!»-деп Сәкен қандай ой салып тұр?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Ескі дүниені жаңғыртыңдар!-деп жастарды неге шақырып тұр?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Асау тұлпар, экспресс, аққу, домбыра неге Сәкеннің символдық сөздері деп ойлайсы?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2

Тестік сұрақтар

Қазақ ақындарының ішінде сұлу құстың қасіретін поэма арқауы еткен кім?

А.Қ.Салықов В.М.Мақатаев С.І.Жансүгіров Д.С.Сейфуллин

2.С.Сейфуллиннің махаббат туралы романтикалық поэмасы.

А. «Көкшетау» В. «Альбатрос» С. «Қызыл ат»

Д. «Аққудың айрылуы» Е. «Аққу күйі»

3.«Аққудың айрылуы», «Лашын туралы жыр», «Ақсақ киік»

атты шығармалардың авторы кім?

А.М.Мақатаев В.Қ.Аманжолов С.М.Жұмабаев Д.С.Сейфуллин
Тақырып: Бейімбет Майлин (1894-1938)

1



Сұрақтарға жауап жаз.

1.Б.Майлин қай жерде туған?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. «Даудың басы-Дайрабайдың көк сиыры» әңгімесінің тақырыбы не?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Аудан қызметкерлері қалай асыра сілтеп отыр?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Артельге халықты өкілдер қалай кіргізген?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Дайрабай неге ашулы, жиналыста не айтты?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Дайрабай басқарманы сабап, орындаушыны атынан аударып, түрмені өзі неге іздеп барады?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. «Мал да, жан да ортақ»-деген кімдердің сөзі?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Коллективке бірігу дегеніміз не?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Жиналыста тағы кімдер сөйледі?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Дайрабайға мінездеме жаз.---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып: Ілияс Жансүгіров (1894-1938)

№1

1. Ілияс Жансүгіров қай жерде туған?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



2.Қандай шығармалары бар?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Анам тілі» өлеңінде ақын ана тілін қалай бағалаған?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Ана сүтімен бойымызға ана тіліміз қалай дариды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. «Домбыра» өлеңінде қазақ халқының ұлттық аспабы қалай суреттелген?--------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Домбыраға арналған қандай өлең-жыр білесіңдер?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Домбыра үнімен берілген күй құдіреті туралы не білесің?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Күйге арналған қандай шығармалар бар?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе


Көңілге түрлі ой салар,

Әсем ән мен тәтті күй

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып: Мұхтар Әуезов (1897-1961)

Есіңде сақта!


«...Өз кезінде орыс мәдениетінің дамуына Пушкин қандай әсер етсе, осы күнгі Орта Азия халықтарының рухани өмірінің қалыптасуына Әуезов те сондай әсер етті». Ш.Айтматов.

1

1. М.Әуезовтың өмірі және шығармасы туралы не білеміз?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. «Біржан сал Абай аулында» әңгімеде Абай ауылындағы халық Біржанды қалай тамашалады?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Біржанның әні сай-сүйекті босатып, алпыс екі тамырды идірді»- дегенді қалай түсінесің? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Біржан қандай әндерді орындады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Абайдың мына сөзін түсіндір: «Өнерлі ақын, асқақ әнші болсаң- ел көңіліндегі мұңды айтып, көзіндегі жасты тыйсаң, сенен зор, сенен қадірлі болмасқа тиісті!»-деген.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе

«Әнді сүйсең, менше сүй!»



------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып : Ғабит Мүсірепов (1902-1985)

1



Сызбаны толтыр.


Ғ.Мүсірепов шығармалары

Романдары

----------------------------------------------



Әңгімелері

-----------------------------------------------



Драмалары

---------------------------------------------

2

Сұрақтарға жауап жаз.
1.Жерлес жазушыларымыз кімдер?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. «Автобиографиялық әңгімеде» жазушы өмірінің қай кезеңін суреттеген?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Жазушының сүйікті ұстазы кім болған?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Ұстазын неліктен есіне алып отыр?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Ұстаздың адам өмірінде маңызы бар ма?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Тақырып : «Жапон балладасы»

1.Атом бомбасы қашан және қай жерде жарылды?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Жапон жерінің ерекшелігі неде?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Арқасы күйген адамның ішкі сезімдері қалай берілген?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Шешесі де, қарындасы да неліктен опат болды деп ойлайсың?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. «Көздің әңгімесі» -де Айко деген қыз қалай опат болды?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Жас қыздың ауыр қайғысы қалай суреттелген?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Жапон халқы туралы не білесің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. «Тастың әңгімесі» -нде атом бомбасы жарылған сәтте адамдар қалай тасқа соғылған?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. Тас: « Мен үшін ең ауыр азап адамдардың денесінің бөлініп жатқаны»- деген сөзге түсінік бер.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе

«Ешқашан соғыс болмасын!»



------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып: Бауыржан Момышұлы (1910-1983)

1

1.Халық Қаһарманы атағын алған жауынгер –жазушы кім?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Туған жері және қандай шығармалары бар?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Жауынгер тұлғасы» әңгімедегі негізгі кейіпкер кім?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Б.Момышұлы қандай жорық жасады?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Генерал қандай ескерту жасады?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Полк командирлігіне Бауыржанды не үшін сайлады деп ойлайсың?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Соғыс барысында Бауыржан бойынан қандай қасиеттерді көрдің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Бауыржан Мұхаметқұлға не себепті «Қоянды қамыс, ерді намыс өлтіреді» деді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. Бауыржанның мына сөзіне түсінік бер.

...Бұл соғыс, ата-бабамыздың айтып кеткен «Білекті бірді, ақыл-айлалы мыңды жеңеді » дегеніндей, халық тәжірибесінен шыққандығының дәлелі деген.


Тақырып: Бердібек Соқпақбаев (1924-1992)

1

1. Қандай балалар жазушыларын білесіңдер?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. «Менің атым Қожа» әңгімесі кім туралы?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Басты кейіпкері Қожа қандай бала екен?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Қожаның мұғалімдермен қарым-қатынасы қандай?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-5.Жолдастары кімдер?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Қандай тәртіпсіздіктер жасайды?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Қожа сабақты қалай оқиды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Қожа педсоветке не үшін салынды?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Анасы мен апасына қанша рет уәде берсе де, орындай алмайтын себебі не деп ойлайсың?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Сабира Майқанова «Түбінде адам болады»- деп, неге сеніммен айтты?---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2

Мына сызбаны толтыр.

Кейіпкерлер

Жақсы қасиеттері

Жаман қасиеттері

Қожа








Жантас








Сұлтан








3

Әдебиет теориясынан сұрақтар:

1.Повесть дегеніміз не?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Әңгіме дегеніміз не?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Дастан дегеніміз не?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Новелла дегеніміз не?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Роман дегеніміз не?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Тақырып: Мұқағали Мақатаев (1931-1976)

Атырауға барсаң да,

Арқа мен Алтайға барсаң да ,

Алдыңнан Мұқағали шығады.

Мұндай ақыны болған халық-бақытты халық.!

1

1. «Қайырлы түн» өлеңіндегі маужыраған түнгі ұйқыдағы табиғатты қалай суреттеген?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Жер-Ана қандай тамашасың! Түн ұйқысын суретте.-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Ақын елдің тыныштығын қалай суреттеген?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Отан бақытын қалай түсінесің?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. «Қара өлең» өлеңіндегі сөз өнерінің құдіреті неде?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. «Елім барда» өлеңінде Отанына ,еліне деген ыстық сезім қалай суреттелген?---------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. «Анау-аспан, мынау-бақ» өлеңінен қыс көрінісінің суреттемесін жаз.-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Метафора------------------------------------------------------------------------------------

Эпитет----------------------------------------------------------------------------------------



9. Сызбаны толтыр. «Қыс» өлеңдерін салыстыру.

Ақындар

Ұқсастығы

Айырмашылығы

Абай Құнанбаев «Қыс»








Мұқағали Мұқатаев «Анау-аспан, мынау-бақ»








Сыныптан тыс оқу.

1



Оқырмандар кестесін толтыр.

Оқыған кітаптың аты

Бұл кітапты неліктен алдың?

Оқыған кезде не сезіндің?

Жасаған қорытындың

































2



Сұрақтарға жауап жаз.

1.Қандай жанрда жазылған шығарма ұнайды?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Қандай тақырыптағы шығарманы көп оқисың?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Әдеби көркем шығармаларды қайдан аласың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Қандай кейіпкерлерден үлгі аласың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе


«Кітап-білім бұлағы».

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып: Сайын Мұратбеков «Қылау»

1

1.Сайын Мұратбеков қай жылы , қай жерде дүниеге келген?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.С.Мұратбековтың балаларға арналған қандай шығармалары бар?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Сатайды таң атпай атасы неге ерте оятты?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Сатай табиғат көрінісіне қалай қарайды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Сатайдың өмір туралы қандай ойлары болды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Сатайға қайда баратын қыз жолда кездесті?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Екеуі не туралы сөйлесті?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8 Қыздың портретін жаз.----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Сатай мен қыз қандай пәндерді жақсы көреді екен?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.Мұғалімдер туралы не айтты?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. Сатай Рәбиғамен келе жатып қасқырды көргенде өзін қалай ұстады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. Сатай Рәбиғаға деген алғашқы бала сезімін қалай білдірді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13. Сатайдың аңғырттығын, үстірт түсінігін мәтіннен мысал келтіріп жаз.-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14. Сатай мен Рәбиғаның достығы көңіліңе қонды ма?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15. Қыз бала мен ер баланың арасындағы достыққа қалай қарайсың?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

16. Жолдастарыңда осындай достық бар ма?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2

Сатай мен Рәбиғаға мінездеме бер.


Кейіпкерлер

Мінездері

Пікірлері, көз қарастары

Сатай








Рәбиға








Өзіңнің аты,жөнің








Досыңның аты,жөні








Тіл дамыту

1

1.Шығарма жазу дегеніміз не?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Оның қандай түрлері бар?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Шығармаға қандай тақырып таңдайсың?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Эссе жазу дегеніміз не?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Оның қандай талаптары бар?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2



Мына сурет бойынша шағын шығарма жаз.



Тақырып: Мұхтар Мағауин «Бір атаның балалары»

1

1.Мұхтар Мағауиннің туған жері------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Қандай шығармалары бар?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. «Бір атаның балалары»әңгімесінің кейіпкерлерін ата---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Ұлы Отан соғысы кезінде көптеген жетім балаларды кімдер асырады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Ауыл адамдары жетім балаларды қалай бөліп алды?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Ахмет шал неміс баласын қалай өсірді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Зигфрид қандай бала болып өсті?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.Ахмет шалдың үш баласы соғыстан қайтты ма?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9. Неміс баласын өсіріп отыр деп Ахмет шалды ауданға әкетіп, не істеді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.Ахмет шал баланы алып, немістер селосына көшіп кетуі неліктен деп ойлайсың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Тақырып: Дулат Исабеков «Ата үміті»

1

1.Дулат Исабековтың туған жері қандай және қандай шығармалары бар?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Тоқсанбай қарт пен немерсі даладағы қосқа не үшін келді?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Омаш деген жігіт түнде келіп, не мақсатпен жүр?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Омаш жұрттан түнде не ұрлап әкеліп отырды?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Өзінің ұрлығына кімдерді араластырды?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Омаштың қатыгездігін неден көреміз?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Бала Омашқа қандай қарсылық көрсетті?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.Омаш қалаға барып дәрмене сатып ақшасын қартқа берді ме?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Омаштың ақшамды біреулер тартып алды дегені рас деп ойлайсың ба?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Тоқсанбай қарт Омашқа қандай сөздер айтты?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. Қарияның сөзінен кейін Омаштың тілі неге байланып қалды деп ойлайсың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2



Кейіпкерлерге мінездеме бер

Кейіпкерлер

Жағымды мінездер

Жағымсыз мінездер

Тоқсанбай қарт







Ергеш







Омаш







3

Эссе

Мен адамгершілікті қалай түсінемін?



------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1



Батырлар жырының кейіпкерлерін салыстыр.

Батырлар

Ерлік істері

Бойларындағы қасиеттері

Жаулары

Алпамыс











Қобыланды











Манас










2 Эссе

Батырлар ел үшін туады



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Хрестоматия
Тақырып: «Ер Тарғын»

1

1.Ер Тарғын Қырым жұртына неге келді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Қырым жұртының жауын Ер Тарғын қалай жеңді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Ақша ханның қызы Ақжүністің сипатын жаз.-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Ер Тарғын мен Ақжүністі кім қуып жетті?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Ақжүніс Қарт Қожақты қалай тоқтатты?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Қарт Қожақ қандай ойға келді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Ер Тарғын Ханзада ханның жауын қалай жеңді?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------

8.Ер Тарғынның бел омыртқасы шыққан кезде налып айтқан өлең жолдарын жаз.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Ер Тарғынның бел омыртқасы орнына қалай түсті?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.Ханзада өз қатесін қалай мойындады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11.Ер Тарғын қалмақ батыры Домбауылды қалай жеңді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. Батырдың қалмақтармен соғысынан өзіңе ұнаған бір сәтін жырдан жазып ал.---- --------

2. Мына кейіпкерлерге мінездеме бер.


Кейіпкерлер

Жағымды мінездері

Жағымсыз мінездері

Адамдармен қарым-қатынасы

Ер Тарғын












Қарт Қожақ












Ханзада













Тақырып: Абай «Күз», «Интернатта оқып жүр»

1

1. Лирика дегеніміз не?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Лириканың қандай түрлері бар?


Лирика

3. Абай «Күз» өлеңінде қазақ ауылының қандай сәтін көрсеткен?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Кімдердің өмірін суреттеген?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Ауылдың ауыр тұрмысын сурет салып көрсет.




6. Табиғаттың қай кезеңін жақсы көресің?-------------------------------------------------------------


7. Абай баланы не үшін оқытады екен?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Өзің не үшін оқисың, ойыңды жаз.--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Оқып шыққан қазақ балаларының ес-дерті не дейді?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.Абайдың оқыған өз балаларын жаз.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. Абай орыс сөздерін не үшін қосқан?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. Сөздік жаз. Коренной-

Шариғат- Счет-

Прошение- Занимайся прямотой-

Виноват-

13. Болашақта кім болуды қалайсың?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ --------------------------------------------------



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе


«Білімдіден шыққан сөз,

Талаптыға болсын кез»



-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

Тақырып: Ахмет Байтұрсынов «Егіннің бастары».

1

1.Күз мезгілінде піскен егіндердің бастары қайда қарайды?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Егін ішіндегі бір бидай неге басын аспанға шаншып тұрды?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Әкесі баласының сұрағына не деп жауап берді?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Мына сөзге түсініктеме бер.

« Елде көп бұл бидайдай адам,-деді,-

Тәкаппар, оны халық жаман,-деді,-

Қалпы емес тәкаппарлық данышпанның,

Тұтынба бұл мінезді, балам»-,деді.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Мысал өлең дегеніміз не?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.Қандай іс істеп, еңбек етсең атың шығады деп ойлайсың?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эссе

«Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та, бар, қалан!»

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Тақырып:Мұхтар Әуезов «Жетім»

1

1.Әңгіменің аты қандай ой салады?

2.М.Әуезовтың қандай шығармаларын білесің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Табиғаттың суық көрінісі неден хабар беріп тұр ?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Жеті түнде жетім баланы кім айдап шықты?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Қасым әжесі барда бала қандай күн кешті?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Әжесінің өлімі Қасымға қалай әсер етті?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Иса деген ағайынның үйінде Қасымның күні не болды?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.Жетімектің ауыр бір күнін мәтіннен жаз.-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Қасымды қайғы, жалғыздық , ашу қайда жетектеді?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Қараңғы түнекте Исаның көз алдына нелер келді?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



Эссе

«Жетім»

Тақырып:Ғабит Мүсірепов «Ашынған ана»

1

1. Ғабит Мүсірепов туралы не білесің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Қандай шығармалары бар?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Қонуға келген ананың келбеті қандай болды?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4. Ананың басынан қандай жағдай өткен екен?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. Болыс пен қара сақалдың әйелге берген жауабы.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Мазаққа шыдай алмай әйел кімдерге пышақ салды?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. Әйелді қалай азаптады?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8. Ана түрмеде қанша болды?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.Жүрегі алып ұшып ана кімге асығып келе жатыр?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10. Ана кімді қорғаймын деп осыншама қиындық , азапты көрді?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. Қандай тарихи кезеңде болған оқиға?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. Ана тақырыбына жазылған қандай шығармалар бар?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13. Анаға арналған мақал-мәтелдерді жаз.--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

«Ана-тіршіліктің тірегі» атты шағын шығарма жаз.

Эссе


Менің жанұям

-------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Тақырып: Сыныптан тыс оқу

1



Оқырмандар кестесін толтыр.


Оқыған кітаптың аты

Бұл кітапты неліктен алдың?

Оқыған кезде не сезіндің?

Жасаған қорытындың









































































2

1. Дәптерден алған әсеріңді жаз. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Қандай кейіпкер ұнады?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Қандай тақырыптағы кітаптар ұнайды?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Қандай ой түйдің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Тақырып: Жыл бой өткен материалдарды қайталау.

1



Мына сұрақтарға жауап жаз.

1.Ауыз әдебиеті дегеніміз не?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.Ауыз әдебиетінің қандай түрлерін білесің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Қандай батырлар жырын өттік?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Риторикалық сұраулы сөйлем дегеніміз не?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.Абайдың қандай шығармаларын білесің?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6. Абайдың қандай өлеңдерін жатқа білесің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.Репрессияға ұшыраған қандай ақын-жазушыларды білесің?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.Сүйікті жазушың кім?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Пайдаланған әдебиеттер:

Қазақ әдебиеті 6 сынып. Алматы «Білім» 2004 ж.

Қазақ әдебиеті 7 сынып. «Арман- ПВ» баспасы,2011 ж.

Қазақстан Республикасының «Білім» туралы Заңы

Қазақстан Республикасының Тіл туралы Заңы

«Қазақ тілі мен әдебиеті» 2010-2014 ж.

Абай шығармаларының 2 томдық жинағы. Алматы «Жазушы» 1955 ж.

«Ыбырай Алтынсарин»1955 ж

«Мың бір мақал»1995ж

Ақ сандық, көк сандық. Алматы «Жазушы» 1988 ж.

«Өнер алды-қызыл тіл»

«Қазақ мақал- мәтелдері» Алматы 1993 ж.

А.Байтұрсынов «Ақ жол»

М.Жұмабаевтың өлеңдер жинағы



«Батырлар жыры»





Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет