Қазақ фольклорын зерттеу мәселелері: ХХ ғасырдың бірінші жартысы


С. Мұқановтың 1931 жылы жариялаған «Қазақтың пролетариаттық әдебиеті туралы» зерттеуінде айтылатын ой



бет8/9
Дата27.12.2016
өлшемі3,01 Mb.
#5891
1   2   3   4   5   6   7   8   9

8. С. Мұқановтың 1931 жылы жариялаған «Қазақтың пролетариаттық әдебиеті туралы» зерттеуінде айтылатын ой

А) Социалистік жаңа заманды, екпінді құрылыстар, адамдардың еңбегін шабыттана жырлау үшін қазақ ауыз әдебиетіндегі «жыр» өлшемін ұсынады

В) Қазақ фольклорын жинау, жариялау, зерттеу, бағалау мәселелеріне көңіл бөлуді ұсынады

С) Ескі мәдени мұраның бәрін «халықтық» деп жарияламай, тек олардың ішінен ең асылдарын, идеялық және көркемдік сапасы жоғарыларын тек еңбекші таптың мүддесіне сай келетіндерін ғана таңдап алу мәселесін ұсынады

D) Идеология майданында таптық күрес, фольклордың тарихи және оның қоғамдағы рөлі жайында

Е) Қазақ фольклорының әртүрлі жанрларының өзіндік жеке ерекшеліктерін ажырату,саралау, сараптау т.б.


9. 1925 жылы жарық көрген «Қобыланды батыр» еңбегінің авторын атаңыз

А) М. Әуезов

В) С. Мұқанов

С) А. Байтұрсынов

D) Х. Досмұхамедұлы

Е) С. Сейфуллин


10. Фольклорға «Жазу-сызу, өнер-ғылым жоқ анайы халықтарда жазба шығарма болмайды. Ондай халықтардың асыл сөздері анайы тілмен айтылған ауыз шығармалар болады. Сондықтан ондай асыл сөздер ауыз әдебиеті, яки анайы әдебиет деп аталады» деп анықтама берген ғалым

А) А. Байтұрсынов

В) М. Әуезов

С) З. Ахметов

D) Х. Досмұхемедов

Е) Ә. Диваев


11. С. Сейфулиннің қай еңбегінде «Қобыланды батыр» жырының 6 нұсқасы берілді?

А) «Қазақ әдебиеті»

B) «Әдебиет танытқыш»

C) «Әдебиет тарихы»

D) «Қазақ фольклорының тарихы»

Е) «Тіл тағылымы»


12. С. Сейфулиннің «Қазақ әдебиеті» деген еңбегінде қай жыраулардың нұсқалары берілген?

А) Марабай, Мергенбай жыраулардың

B) Бұхар, Сыпыра жыраулардың

C) Жорықбай, Оңғар жыраулардың

D) Жиенбай, Тұрымбет жыраулардың

Е) Төремұрат, Ақтамберді жыраулардың


13. С. Сейфулиннің «Қазақ әдебиеті» деген еңбегінде «Ер Сайын» жырының 1923 ж. Мәскеуден шыққан нұсқасы сөз болғанда қандай кемшілік байқалады?

А) жырды шығарушы А. Байтұрсынов есімі көрсетілмейді

B) жырдың сюжетіне мән берілмейді

C) жырдың қызметтік мәні көрсетілмейді

D) жырдың мазмұны дұрыс берілмейді

Е) жырдағы кейіпкерлер бейнелері дұрыс сараланбайды


14. Ғашықтық жырлардағы шығыстан келген сюжеттердің бір қатары қандай үлгілерден алынған?

А) «Мың бір түннен»

B) «Ләйлі-Мәжнүннен»

C) «Тотынамадан»

D) «Қыз Жібектен»

Е) «Қозы Көрпеш-Баян сұлудан»


15. 1812ж. Қазанда башқұрт тілінде басылған ғашықтық жыр қалай аталады?

А) «Қозы Көрпеш-Баян сұлу»

B) «Наурызбай-Қаншайым»

C) «Айман-Шолпан»

D) «Қыз Жібек»

Е) «Мың бір түн»


16. А.Байтұрсыновтың «Әдебиет танытқыш» еңбегінің нешінші тарауы ауыз әдебиетке арналған

А) 15


В) 3

С) 5


D) 7

Е) 9
17. А. Байтұрсынов теңеуді аңдату үшін дайын мәтін көзі есебінде қай жырдан үзінді келтірген?

А) «Ер Тарғын»

В) «Ер Сайын»

С) «Қобыланды батыр»

D) «Айман-Шолпан»

Е) «Алпамыс батыр»
18. А. Байтұрсыновтың «Әдебиет танытқыш» еңбегі қай жылы жарық көрді?

А) 1926 жылы

В) 1925 жылы

С) 1924 жылы

D) 1923 жылы

Е) 1922 жылы


19. «...өткеннен дерек беретін сөздің түрі» А. Байтұрсынов халық ауыз әдебиеті үлгілерінің қайсысына анықтама берген?

А) шежіре

В) тарихи жыр

С) ертегі

D) әпсана

Е) хикаят


20. Шежіредегі мифтік сипатты алғаш ашып берген фольклорист-ғалым

А) С. Қасқабасов

В) Е. Тұрсынов

С) А. Байтұрсынов

D) Ә. Диваев

Е) Ә. Марғұлан


21. Ә. Бөкейханов қай фольклортанушы ғалымға арнап 1913 жылы «Қазақ» газетінде мақала жариялаған?

А) Г. Н. Потанин

В) Ш. Ш. Уәлиханов

С) В.В.Радлов

D) В. М. Сидельников

Е) Ә. Диваев


22. Қазақ халқының батырлық эпосының ішіндегі ең көлемдісі:

А) «Қобыланды батыр»

В) «Алпамыс»

С) «Едіге»

D) «Айман-Шолпан»

Е) «Ер Сайын»


23.Орыс фольклортану ғылымы қай ғасырда пайда болды?

А) ХYIII ғ

В) ХIХғ

С) ХХ ғ


D) ХYII ғ

Е) ХYI ғ
24. «Тарихи мектеп» теориясының негізін қалаған кім?

А) В. Ф. Миллер

В) В. В. Радлов

С) А. Е. Алекторов

D) Я. Лютш

Е) М. В. Готовицкий
25. «Қара Қыпшақ Қобыланды» атты Ә. Бөкейхановтың сыни-мақаласы Абайдың қай өлеңімен басталады?

А) «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы»

В) «Ғылым таппай мақтанба»

С) «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым»

D) «Көзімнің қарасы»

Е) «Айттым сәлем, қаламқас»


26. С. Сейфулиннің «Қазақ әдебиеті» деген еңбегінде ғашықтық жырларда тұрмыс-салт өлеңдерінің қандай түрлері кездесетіні туралы айтылады?

А) қоштасу, естірту, жоқтау, арыздасу

B) жар-жар, сыңсу, беташар, жұбату

C) жарапазан, жалбарыну, арбау

D) бәдік айту, тойбастар, сыңсу

Е) жоқтау, арбау, бәдік айту


27. «Айтыс өлеңдері, қазақ ауыз әдебиетіндегі ең мол жанрдың бірі. «Айтыс» деген атауы - айтысу, тартысу, дауласу, сынасу мағынасында қолданылады» деп айтысқа анықтама берген қай ғалым?

А) М. Әуезов

B) С. Сейфуллин

C) С. Мұқанов

D) Х. Досмұхамедов

Е) Б. Уахатов


28. М. Әуезов «Қазақ әдебиеті тарихы» деген еңбегінде айтысты қалай жіктеген?

А) әдет-салт айтысы, ақындар айтысы

B) өлі мен тірінің айтысы

C) қала мен дала айтысы

D) бәдік айтысы мен ақындар айтысы

Е) түре мен сүре айтысы


29. Ақындар айтысына түре мен сүре айтысы жатқызылса, әдет-салт айтысына қандай айтыстар жатқызылады?

А) жар-жар, бәдік айтысы

B) жұмбақ, дін айтысы

C) ғашықтық айтыс, өтірік айтыс

D) жануар мен адам айтысы

Е) жануар мен жануар айтысы


30. М. Әуезовтің «Қазақ әдебиеті тарихы» еңбегінің айтыс бөлімінде «совет ақындарының айтысы» сөз болады. Бұнда қандай ақындардың айтысынан үзінділер келтірілген?

А) Жамбыл, Шашубай, Нұрпейіс

B) Шөже, Кемпірбай, Сүйімбай

C) Омарқұл, Тәбия, Қожамбет

D) Әсет, Ырысжан, Жанақ

E) Түбек, Тоғжан, Күңбала


4-нұсқа
1. Ахмет Байтұрсынов шешендік сөзді қалай атаған?

А) шешен сөз

В) көсем сөз

С) әуезе сөз

D) өсиет сөз

Е) жарлай арнау


2. А. Байтұрсынов шешен сөзді қандай 5түрге бөлген?

А) саясат шен сөзі, билік шешен сөзі, қошемет шешен сөзі, білімір шешен сөзі,уағыз

В) мадақ сөз, сот сөзі,өнеге сөз, өсиет сөз, нақыл сөз

С) билер сөзі, шешен сөзі, абыз-әулие сөзі,көсем сөзі, төре сөзі

D) шалдыра айтқан сөз, нандыра айтқан сөз, алдыра айтқан сөзі, уағыз сөз, насихат сөз

Е) толғау сөз, арнау сөз, жарлау сөз, сұрау сөз, құрау сөз


3. «Жазу-сызу жоқ жұртта көсе сөздішығармалар болмайды. Себебі жазу-сызу жоқ жұртта өнер-ғылым болмайды. Ғылым дегеніміз дүниені, яғни табиғатты дұрыс тану» қай ғалымның пікірінен үзінді берілген?

А) А. Байтұрсынов

В) С. Мұқанов

С) С. Сейфуллин

D) З. Қабдолов

Е) С. Қирабаев



4. С. Сейфуллиннің 1932 жылы жарық көріп, қазақ әдебиеті тарихына арналған еңбегін атаңыз

А) «Билер дәуірінің әдебиеті»

В) «Қазақ әдебиетінің тарихы»

С) «Халық ауыз әдебиеті»

D) «Қазақ фольклористикасының тарихы»

Е) «Қазан революциясына дейінгі қазақ әдебиеті»


5. 1920-1930жылдары қазақ фольклортану ғылымында қолға алынған басты мәселені атаңыз

А) оқулық пен хрестоматия жазу

В) қазақ фольклорының теориясын қалыптастыру

С) қазақ халық ауыз әдебиеті үлгілерін жинау

D) фольклорды оқу-ағарту мақсатында қолдану

Е) Кеңестік дәуірдегі халық шығармашылығын зерттеу


6. Ә. Бөкейханұлы өз еңбектерін жариялағанда қай бүркеншік есімді қолданған

А) Қыр баласы

В) Көкбай

С) Дала қазағы

D) Туземец

Е) Дон
7. М. Әуезов пен Л. Соболев қазақ ертегілерін шартты түрде неше топқа бөлген?

А) 5

В) 4


С) 3

D) 2


Е) 6
8. Маркстік фольклортану ғылымының басты ерекшелігі:

А) қоғам дамуын диалектикалық-материалистік тұрғыда қарастыру

В) басқа салалармен байланыстыра зерттеу

С) іштей жанрларға жіктеу арқылы бір ізді жүйеге түсіру

D) индустриямен байланыстыра зерттеу

Е) діни танымдық аспектіде қарастыру


10. 1936 жылы «Бөгенбай батыр» жырын баспадан шығарған ғалым:

А) С. Аманжолов

В) Қ. Шаңғытбаев

С) І. Ахметов

D) Қ.Жұмалиев

Е) Б. Кенжебаев


11.«Әдеби мұраның қай түрінде болсын шешендік сөздер ұзақ ойдың қорытындысы, тұжырымы болып көрінеді» деген пікір қай ғалымдікі?

А) Ә. Мәметованың

B) Б. Шалабаевтың

C) Ә. Марғұланның

D) Б. Кенжебаевтың

E) Е. Смаилов


12. М. Әуезовтің «Қазақ әдебиеті тарихы» деген еңбегінде шешендік сөздер қалай жіктелген?

А) шешендік толғау, шешендік дау

B) мақал мен мәтелдер

C) жұмбақтар мен жаңылтпаштар

D) ақыл мен нақыл сөздер

E) тақпақ пен тұспал сөздер


13. «Мәтелдің мақалдан айырмашылығы мағынасы ашық болмай, ишарамен жеткізілетіндігінде, әрі сөйлемнің толымсыз болып келуінде» деп атап көрсеткен қай ғалым?

А) Б. Шалабаев

B) Ә. Марғұлан

C) Б. Абылқасымов

D) С. Қасқабасов

E) А. Байтұрсынов


14. Мына пікірді қай ғалым айтқан? «Жұмбақ әрқашан болжал түрінде айтылады. Жұмбақ мереке үстінде туып, көбінесе ойын-сауық, көңіл көтеру орнында қолданылады».

А) Ә. Марғұлан

В) Х. Досмұхамедов

C) Ә. Диваев

D) Ә. Мәметова

E) Б. Кенжебаев


15. Ә. Марғұлан жұмбақтарды жаратылыс, адам, жасанды зат, еңбек, білім жайында деп қандай жағынан беске жіктеген?

А) тақырыптық жағынан

В) мазмұн жағынан

C) бейнелігі жағынан

D) әлеуметтік жағынан

E) сөз саптау жағынан


16. М. Әуезовтің Л. Соболевпен бірлесе жазған «Қазақ халқының эпосы мен фольклоры» атты мақаласы ең алғаш қай журналда жарық көрген?

А) «Литературный критик»

В) «Дала уаллаяты»

С) «Таң»


D) «Қазақ»

Е) «Айқап»


17. Ә. Диваев фольклорды қай тұрғыдан жинастырған?

А) халықтың тұрмысын, мәдениетін, мінез-құлық ерекшелігін тану үшін

В) халық бойындағы ұлттық сезімді еліне көрсету үшін

С) тілді дерек көз ретінде пайдлану үшін

D) салт-сананы ояту үшін

Е) халықпен тіл табысу үшін


18. ХХ ғасырдың I жартысындағы қазақ фольклортанушы ғалымдары өздерінің фольклоршылдық еңбектерін неше бағытта жүргізген?

А) 2


В) 3

С) 4


D) 5

Е) 6
19. «Қазақ эпосын тудырған мотивтер» атты еңбектің авторы:

А) Ә. Марғұлан

В) Б. Кенжебаев

С) А. Нұрқатов

D) М. Әуезов

Е) Қ. Шаңғытбаев
20. Ә. Бөкейханов қай жылы ақталды?

А) 1989


В) 1988

С) 1987


Д) 1990

Е) 1991
21.Ә.Диваевтың «Бекет батыр», «Мырза Едіге» жырлары туралы жазған мақалы қай журналда жарияланған?

А) «Темірқазық»

В) «Дала уаллаяты»

С) «Айқап»

D) «Үміт»

Е) «Қазақ»
22. Ә. Диваев өзінің зерттеу жұмыстарында неге сүйенді?

А) дәйекті материалдарға

В) кітап, қолжазбаларға

С) ауызша айтылған үлгілерге

D) аңыз-ертегілерге

Е) жыршы-ақындардан жазып алған үлгілерге


23. Халық әдебиетінің ең көрнекті өкілдері деп Орынбай, Шөже, Арыстанбай, Шал, Біржан, Ақан, Ыбырай сияқты ақын, жыршы, әншілердің есімін атай отырып, олардың шығармаларын әрі жинау, әрі жарыққа шығару жайын сөз еткен ғалым

А) С. Мұқанов

В) Ш. Уәлиханов

С) М. Ж. Көпейұлы

D) А. Байтұрсынов

Е) Б. Кенжебаев


24. «...халық әдебиетінде жоғарғылардың кім айтып, кім шығарғандығы анық емесі мәлім болмайды. Ескі білетіндерден кім ұғып жаттап айтса, сол ие болып, бірден-бірге тапсырып жүре береді. Ондай белгілі иесі болмаған сөздер жалпы халыққа ортақ мүлік есебінде қалып отырады» Қай ғалымның пікірінен үзінді берілген?

А) М. Әуезов

В) Ә. Диваев

С) Т. Сыдықов

D) Ш. Ыбыраев

Е) Р. Бердібаев


25. М. Әуезовтің 1924жылы «Жас қайрат (Ташкент)» журналының 4санында жарияланған мақаласы қалай аталды?

А) «Халық ауыз әдебиеті туралы»

В) «Қазақ әдебиетінің тарихы»

С) «Қобыланды батыр»

D) «Билер дәуірінің әдебиеті»

Е) «Қазақ әдебиеті туралы хат»


26. Белгілі орыс түркітанушылары А.В.Васильев, Н.Н.Пантусов жинақтары қашан жарияланды?

А) XX ғасырдың басында

В) XXғасырдың IIжартысында

С) XIX ғасырдың басында

D) XIX ғасырдың II жартысында

Е) XX ғасырдың 90-жылдары.


27. Ә. Марғұлан жұмбақтарды жаратылыс, адам, жасанды зат, еңбек, білім жайында деп қандай жағынан беске жіктеген?

А) тақырыптық жағынан

В) мазмұн жағынан

C) бейнелігі жағынан

D) әлеуметтік жағынан

E) сөз саптау жағынан


28. Б. Шалабаевтың пікірінше, өтірік өлеңдер қандай әдіс арқылы негізделеді?

А) әсірелеу, шендестіру

В) эпитет, теңеу

C) метафора, метонимия

D) литота, синекдоха

E) символ, теңеу


29. «Кенесары-Наурызбай» жырындағы Наурызбай бейнесіне қай ғалым сипаттама берген?

А) Е. Смаилов

В) М. Ғабдуллин

C) Мәшһүр-Жүсіп Көпеев

D) Ә. Қоңыратбаев

E) Ж. Молдағалиев


30. М. Әуезовтің «Қазақ әдебиеті тарихы» деген кітаптың соңғы бөлімі қалай аталады?

А) «Қазақ совет фольклоры»

В) «Қазақ совет фольклорының тарихы»

C) «Қазақ фольклористикасының тарихы»

D) «Қазақ фольклорының тұтастану құбылысы»

E) «Қазақ фольклористикасы»


5-нұсқа
1. 1950 жылдары ертегілерді зерттеу барысында ғалымдардың алдына қойылған негізгі мәселені атаңыз.

A) жанрлық тұрғыда тіркеу;

B) шығарманың атқаратын қызметіне;

C) авторын анықтау немесе паспортын дұрыс беру;

D) мәтіннің композициялық құрылымының шынайы болуы;

E ) кейіпкерлерінің ісі мен сөзі Кеңестік саясатпен бағыттас болуы.


2. Қай кезеңде фольклорды жазба әдебиетті дамыту мақсатында қолдану белең алды?

A) Қазан төңкерісінен кейін;

B) Казан төңкерісіне дейін;

C) XVII ғасырдың аяғында;

D) XIX ғасырдың басында;

E ) XVIII ғасырдың аяғында.


3. Кеңес үкіметі тұсындағы ғалымдар фольклордың табиғатын зерттеу үшін нені қарастырады?

A) таптық қоғамдағы мен таптық қоғамға дейінгі фольклордың өмір сүру ерекшелігі;

B) фольклордағы тап тартысы;

C) фольклор үлгілерін әдебиеттің «төменгі» нұсқасы деп қарастырды;

D) фольклор халық «поэзиясының» «жоғары» үлгісі;

E ) фольклор ескінің қалдығы, Кеңес үкіменті жасайтын «жаңа» әдебиетке еш қатысы жоқ;


4. Кеңес үкіметі кезінде не жартылай, не толық жойылған фольклорлық үлгілерді атаңыз.

A) дінмен байланысты тақырыптарды қамтитын үлгілер;

B) ұқсас жанрлық үлгілер;

C) эпос жанры;

D) ертегілер, аңыз-әпсаналар;

E ) тұрмыстық жырлар;


5. М. Әуезовтың Л. Соболевпен бірігіп жазған қазақ фольклорының мәселелеріне арналған мақаласын атаңыз.

A) «Эпос и фольклор казахского народа»;

B) «Қобыланды батыр»;

C) «Сказание об Едиге и Токтамысе»;

D) «Казахский эпос и дореволюционный фольклор»;

E ) «Образцы киргизской народной словесности»;


6. Фольклортану ғылымында алғаш айтысты жеке жанр ретінде қарастырған қай зерттеуші?

А) А. Байтұрсынұлы

В) Х. Досмұхамедұлы

С) М. Ауезов

D) Ә. Бөкейханұлы

Е) С. Сейфуллин


7. Фольклортанушы А.Байтұрсынұлының қай еңбегінде фольклордың ішкі жанрлық жағдайы, сюжеті, бейнелер жүйесі, тақырыптық - идеялық ерекшіліктері орын алған?

А) «Әдебиет танытқыш»

В) «Әдебиет»

С) «23 жоқтау»

D) «Ер Сайын»

Е) «Оқу құрал»


8. Ә. Диваев жинаған фольклор үлгілерін «Тарту» деген атпен құрастырған қазақтың ақыны (Ташкент, 1924 жыл).

А) М. Жұмабаев

В) М. Дулатов

С) А. Байтұрсынов

D) С. Сейфуллин

Е) І. Жансүгіров


9. А. Байтұрсынұлы фольклордың қай жанрын іштей «ертегі жыр» және «тарихи жыр» деп екі топқа жіктеген?

А) Эпосты

В) Тұрмыс-салт жырларын

С) Айтысты

D) Мақал-мәтелдерді

Е) Ертегілерді


10. 20 ғасырдың бас кезінде фольклорды іштей 47 жанрға жіктеп ажыратқан қай ғалым?

А) Х. Досмұхамедов

В) М.Ауезов

С) Ә. Бөкейханов

D) А. Байтұрсынов

Е) С. Сейфуллин


16. Б. Кенжебаевтың «Қазақтың ертегілері туралы» зерттеу мақаласында көтерілген негізгі мәселе.

A) фольклорлық үлгілерді сұрыптау, зерттеу, оларға түсінік жазу жағынан артта қалуы;

B) фольклор үлгілерінің жарық көруінің кенже дамуы;

C) халық ауыз әдебиеті үлгілерін жинау мен жариялау үшін жүргізілетін шаралардың бір жүйеге келмеуі;

D) халықтық ақындар, жыршы,жыраулар поэзиясының зерттелмеуі;

E ) қазақ ертегісіндегі басқа халықтардан енген сюжеттердің зерттелмеуі;


17. 1859 жылы үндістан халқынан басқа ешбір халықтың төлтума, байырғы ертегісі жоқ деген пікірдің авторын атаңыз.

A) Федер Бенфей;

B) Г. Н. Потанин;

C) Ә. Диваев;

D) Вильгельм Батист;

E ) В. Ф. Миллер;



18. Б. Кенжебаев «Қазақтың ертегілері туралы» мақаласында қазақтың қай ертегісін грек ертегісімен типологиялық жағынан салыстырады?

A) «Қаңбақ шал»;

B) «Алдар көсе»;

C) «40 өтірік»;

D) «Тазша»;

E ) «Үш ағайынды»;


19. А. М. Горькийдің халық ауыз әдебиетінің коллективтік ерекшелігін айқын көрсеткен баяндамасы қай жылы жасалды?

A) 1934 жылы;

B) 1935 жылы;

C) 1936 жылы;

D) 1937 жылы;

E) 1940 жылы;


20. «Сөз өнері ауыз әдебиетінен басталады» деген тұжырымды айтқан кім?

A) А. М. Горький;

B) А. А. Васильев;

C) А. Е. Алекторов;

D) П. С. Паллас;

E) Н. С. Смирнова;


21. А. Байтұрсынұлы «ауыз әдебиетін» атқаратын қызметіне қарай қандай екі салаға бөлген?

А) Сауықтама мен сарнама

В) Тарихи жыр мен ертегі жыр

С) Батырлар жыры мен ғашықтық жырлар

D) Мақал-мәтелдер мен жұмбақтар

Е) Тұрмыс-салт жырлары мен тарихи жырлар


22. Айтыс жанрына Ахмет Байтұрсынұлы қандай анықтама берген?

А) Екі ақын арасындағы бірін-бірі сөз жүзінде аңдып, қапысын тауып жеңу үшін айтылатын өлеңдер

В) Өзіндік сөздердің топтасуынан туған, күлдіргі сипаты бар өлеңдер

С) Ертегіге ұқсас, бірақ ертегіден гөрі әдемірек, шыңға беймірек ,тұрмысқа жақынырақ әңгіме

D) Бұрынғы өткен батырлар турасында шығарылған өлеңдер

Е) Зейін ұстартуға белгілі бір нәрсені жұлып , оны ұқсас нәрселерге сипаттау,ұқсастығы бойынша табудан туындаған шығарма


23. А. Байтұрсынұлының «Сарындаманы» іштей салт сөзі, ғұрып сөзі, қалып сөзі деп бөлгенін қай ғалым әлемде қалыптасқан фольклортанушылық ғылыми жүйеге сай келмейтінін айтқан?

А) Б. Абылқасымов

В) С. Қасқабасов

С) Қ. Жумашев

D) Ә. Марғұлан

Е) М. Бөжеев


25. Ғалым А.Байтұрсынұлы жарапазан жанрына қандай анықтама берген?

А) Ораза уақытында бозбалалар түнде үйдің тысында тұрып айтатын өлең

В) Біреуге алғыс бергенде айтылатын сөз

С) Қыз ұзатар үйде ұзататын қызды жұбату өлеңі

D) Өлген кісіні жоқтап сөйлеу үшін айтылатын жыр

Е) Келін бетін ашуға арналған ән


26. «Мәтел дегеніміз кезінде келгенде кесегімен айтылатын белгілі – белгілі сөздер. Мәтел мақалға жақын болады», - деп мәтелге сипаттама берген ғалым.

А) А. Байтұрсынұлы

В) М. Дулатұлы

С) М. Әуезов

D) М. Ж. Көпейұлы

Е) Х. Досмұхамедұлы


27. 1924 жылы шыққан «Тарту» кітабының алғысөзін кім жазған?

A) М. Жұмабаев

B) М. Әуезов

C) Ә. Қоңыратбаев

D) Ә. Марғұлан

E) Ә. Диваев


28. М. Жұмабаевтың «Тарту» кітабына жазған алғысөзі қалай аталады?

A) «Әбубәкір ақсақал Диваев»

B) «Әбубәкір Диваев»

C) «Әбубәкір ақсақал»

D) «Әбубәкір Диваев еңбегінің тойына»

E) «Әбубәкір ақсақалдың тойына»


29. М. Жұмабаевтың «Тарту» кітабының алғысөзі қай кезде жазылған?

A) 1923 ж., 30 мамыр

B) 1923 ж., 30 сәуір

C) 1923 ж., 30 наурыз

D) 1932 ж., 30 сәуір

E) 1933 ж., 30 мамыр


30. Ә. Диваевтың «Батырлар» жинағына неше жыр енген?

А) 7

В) 4


С) 6

D) 3


Е) 5
6-нұсқа
1. А. Байтұрсынұлы тұрмыс қалпында болатын істер сарынымен айтылатын сөздерді қалай атаған?

А) Қалып сөздер

В) Дін салт өлеңдер

С) Жоқтау

D) Жұбату

Е) Жарапазан


2. Ғалым С. Сейфуллин қалып сөздерін қалай атаған?

А) «Ескілікті дін салтынан туған өлең-жырлар»

В) «Дінмен байланысты өлеңдер»

С) «Діни ұғымдарға байланысты салт өлеңдер»

D) «Емдік өлеңдер»

Е) «Діни салт өлеңдер»


3. Жын шақыруда бақсының сарнап, өлеңше ұйқастырып, түрлі сөздер айтатынын, Алладан, әулиеден, аруқтан жәрдем телейтінін, жындардың атын айтатынын қай ғалым алғашқылардың бірі болып дұрыс анықтаған?

А) А. Байтұрсынов

В) М. Дулатов

С) М. Жумабаев

D) С. Сейфуллин

Е) І. Жансүгіров


4. 1920 жылдары қазақ фольклортану ғылымында кең етек алған мәселе.

A) социолистік мазмұнды қалыптастыруда Қазан төңкерісіне дейінгі мұраны қолдану;

B) социолистік қоғам дамуын беруге «жаңа» форма құрастыру;

C) халық шығармаларын сұрыптау мәселесі;

D) қоғамның жаңа жағдайына фольклор үлгілері қажет емес;

E) фольклор «жабайы» заманның «анайы» әдебиеті;


5. Мақалаларында қазақ фольклоры жайында мәнді пікірлер айтқан белгілі орыс фольклористері.

A) Ю. Соколов, М. Азадовский;

B) М. Қойгельдиев, Ә. Бөкейханов;

C) Е. Смайылов, М. Ғабдуллин;

D) Ә. Қоңыратбаев, Е. Смайылов;

E) М. Ғабдуллин, Б. Шалабаев;


6. Б.Кенжебаевтың қазақ ертегілерінің жанрлық ерекшелігін, сюжеттерін фольклортану тұрғысынан талдаған мақаласы

A) «Қазақ ертегілері туралы»;

B) «Қазақ ертегісі»;

C) «Қазақ ертегісінің жанрлық және сюжеттік ерекшелігі»;

D) «Қазақ фольклористикасы»;

E) «Қазақ ертегілеріндегі кірме сюжеттер»;


7. Ә. Мәметова халық ауыз әдебиетінің қай үлгісін зерттеді?

A) шешендік сөздер;

B) тұрмыс-салт жырлары;

C) аңыз, әпсаналарды;

D) ертегілерді;

E) эпостық жырларды;


8. 1940 жылдары, яғни соғыс жылдарында жазылған мақалалар, зерттеулер қандай тақырыпқа арналды?

A) халықтың ерлік дәстүрін паш етуге;

B) еңбексүйгіштікке арналған;

C) жастар арасындағы махаббатты дәріптеуге;

D) тарихи тұрғылардың бейнесін ашуға;

E) қиял-ғажайып,жарқын өмір болады;


9. А. Байтұрсыновтың жар- жарға берген анықтамасы.

А) Жұбату үшін айтылады, оны екі жақ болып бастайды: бір жағында жігіттер, екінші жағында қыздар тұрады

В) Ораза уақытында бозбалалар түнде үйдің тысында тұрып айтатын өлең

С) Өлген кісіні жоқтап сөйлеу үшін айтылатын жыр

D) Келін бетін ашуға арналған жыр

Е) Тіс ауырған адамның тісінен құртты түсіру үшін емшілер айтылатын сөз


10. Зертеуші А. Байтұрсынұлы тісі ауырған адамның тісінен құртты түсіру үшін емшілер айтатын сөзді қалай атаған?

А) Құрт шақыру

В) Жын шақыру

С) Дерт көшіру

D) Жұбату

Е) Жоқтау



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет