Көп, аз, тегіс, жаппай, сонша, соншама, мұнша, мұншама, аз-аздан, азды- көпті, азғантай тәрізді мөлшер мәнді үстеулер етістік сөзерімен тіркесіп
келіп, мөлшер пысықтауыш болады.
1)Ол бүгін күндегіден ерекше боп, соншалық жақындай түскен ( М. Ә.). 2) Мұншалық дінің қатты болар ма? ( Қ. Н.). 3) Содан бері тіршілік осылайша өтіп жатыр ( Т. Әлімқ.). 4) Қонақ аз отырып, көп сынайды (М. М. ). 5). Қазақ соғыстарында жаралану көп те, өлім аз болады ( Ғ. М.). 6) Әлгі әзірде сәл ғана көз шырымын алып еді, жол соқты болған денесі кәдімгідей сергіп, тыңайып қалыпты ( Б. Соқп. ). Тақырып бойынша сұрақтар: 1) Пысықтауыш сөйлемде қандай қызмет атқарады? 2) Пысықтауыштар қандай сөз таптарынан жасалады? 3) Пысықтауыштар мағыналық қарым-қатынасына қарай нешеге бөлінеді? 4) Мезгіл пысықтауыш нені білдіреді ? Сөйлемде қандай сөздер мезгіл пысықтауыштың қызметін атқарады? 5) Мекен пысықтауыш нені білдіреді? Сөйлемде қандай сөздер мезгіл пысықтауыштың қызметін атқарады? 6) Мақсат пысықтауыш қалай жасалады.? Қандай сұрақтарға жауап береді?
291
7) Сын –қимыл пысықтауыш деп қандай пысықтауыштарды айтады? Сөйлемде қандай сөздер сын-қимыл пысықтауыштың қызметін атқарады? 8) Себеп пысықтауыш деген не? 9) Мөлшер пысықтауыштар қандай сөздерден жасалады.?
