Қазақ тілі Пәнінің оқу-әдістемелік кешені барлық мамандықтарға: kYa 1104 қазақ тілі
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
|
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті Практикалық лингвистика кафедрасы Қазақ тілі Пәнінің оқу-әдістемелік кешені барлық мамандықтарға: kYa 1104 қазақ тілі (ІI деңгей І,ІІ семестр) Қостанай, 2013 Оқу бағдарламасын оқытушы А.Утебаева, аға оқытушы А. Миркемелова, аға оқытушы А.Нүрсеитова ҚР БжҒМ 2011 жылдың 14 ақпанында № 14 бұйрығымен бекітілген «Қазақ тілі» пәні бойынша типтік оқу бағдарламасының «Тілдердің үш тұғырлығы» бағдарламасына, 06.08.085.-2010 ҚР МЖМБС-на сәйкес әзірленген, 2010 жылдың 14 қазанында № 2 хаттамамен Республикалық оқу-әдістемелік кеңестің мәжілісінде қарастырылған және Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде бекітілген және пайдалануға рұқсат етілген бағдарлама негізінде құрастырған. ________ 2013 ж. _________________ (қолы)
Практикалық лингвистика кафедрасының отырысында қаралған және ұсынылған ___________2013 ж. № ___ хаттама
Гуманитарлық-әлеуметтік факультетінің әдістемелік кеңесімен мақұлданған__.__. 2013 ж. хаттама № __ Әдістемелік кеңестің төрайымы ______________ Қ.Б.Иргизбаева ПОӘК мазмұны
5 Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуінің картасы БЕКІТЕМІН Кафедра меңгерушісі _______________ Г.Жүрсіналина. 17.06.2013ж. Қазақ тілі пәнінің оқу-әдістемелік қамтамасыз ету картасы 2013-2014ж. оқу жылы
7 Тәжірибелік сабақтардың жоспары 1-тақырып. Отбасы және ұлттық салт-дәстүрлер Оқылым. Баланы үйлендіруге қатысты әдет-ғұрыптардың реті мынадай болатын: құда тусуге алдын ала келісу, ата-ананың құда түсуі, күйеудің қалыңдыққа ұрын баруы, келін түсіру тойы, неке қию рәсімі. Ұзатылатын қыздың әкесі құда түсіп келген құдаларға құйрық-бауыр жегізетін. Бұл салт-дәстүр құдалық рәсімінің орындалғанын көрсететін. Ал құдалық екі жаққа да белгілі міндеттер жүктейтін. Құдалықтан айнуға болмайтын. Құда түсудің ресми бөлігі аяқталғаннан кейін жігіт жағы кыздың қалың малын төлейтін. Қалыңмал әдетте мал басымен есептелетін. Оның мөлшері құда түсушілердің қаншалықты бай, ауқатты екендіктеріне карай белгіленетін. Қалыңмалдың мөлшері 5 жылқыдан 1000 жылқыға дейін жететін. Үйлену тойы кезінде құдалар бір-біріне кит кигізетін болған. Ол түрлі қымбат бағалы киімдерден, мата кездемелерден, мал басынан тұратын. Құдалар жағы бір-бірімен қоржын алмасып, өзара сыйлық жасасатын. Үйлену тойының әдет-ғұрыптары неке қию рәсіміне ұласады. Қазақтардың дәстүрлі қоғамында қыздың жасауын берудің де зор маңызы болды. Жасау қыз баланың жас кезінен әзірлене бастайтын. Қыздың жасауына киіз үй, кілем, текемет, сырмақ сияқты бұйымдар, киім-кешек түрлері мен ыдыс-аяқтар, әр түліктен тұратын мал басы және басқалары кіретін болған. Күйеуі өліп, жесір қалған жас әйелге күйеуінің жақын туыстарының біреуі әмеңгерлік жолымен үйленуге құқықты саналатын. Көшпелі қазақ халқының өмірінде мұның әлеуметтік маңызы үлкен болды. Әйел ерден кетсе де елден кетпеді. Марқұм болған адамның балалары өз руының, өз туысының қарамағы мен қамқорлығында қалды, жат жұртқа жіберілмеді. 7. Бата беру. Батаны жасы үлкен адам немесе жолы үлкен қонақ беруі тиіс. Бата екі қолды ілгері қарай жоғары созып, екі алақанды өзінің жүзіне карата бұрып тұрып беріледі. Бата беру «әумин» деген сөзбен аяқталады. Бата адамдарды лайықсыз, теріс қылықтардан сақтандырады, ол жастарды, ізгілікті әрі қайырымды істерге баулиды. Қандай да болсын бір іске кірісерде, дастарқаннан дәм татуға отырғанда немесе жол жүріп, алыс сапарға аттанарда әркім ақсақалдардан бата алатын болған. Бата шаңырақ көтеріп, жеке үй-жай болғандарға да беріледі. Қазақтар өздерінің балаларына атақты кісілерден, құрметті қонақтардан бата алып қалуға тырысқан. 8. Бала тәрбиесі. Қазақтар бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. Қазақтың дәстүрлі тәрбиелік үлгі-өнегелері ұрпақтан ұрпаққа ауысып отырады. Жиналып тұрған топқа жақын келген адам оларға бірінші болып сәлем беруге міндетті. Атты адам жаяу кісіге, жасы кіші үлкендерге бірінші болып сәлем береді. Алға келген астан алдымен жасы үлкен адам дәм татады. Тамақ ішіп отырған кезде көп сөйлеуге болмайды. Балаларға жақсы тәрбие, үлгі-өнеге беруде мақал-мәтелдердің атқаратын рөлі зор. Жазылым. Тапсырма. Көп нүктенің орнына тәуелдік жалғауын жалғаңыз. Отбасы – әр адамның алтын ұя...... «Отбасы – мемлекеттің кіші «моделі» деуге болады. Отбасында белгілі дәстүрлер болу керек. Бұл отбасы үшін өте маңызды. Менің ат... Мұхтар . Отбасы.... үлкен. Ата-әже...., әке-шеше.... бар. Отбасы...да бір қыз, екі ұл бар. Әпке...нің... аты – Баян. Аға...ның аты – Еркін. Біздің үйдің салт-дәстүр... бойынша әр сенбі сайын кең дастархан басында отбасы... бен туысқандар... жиналып әңгімелесеміз. Алыс-жақындағы туыстар...мен хабарласамын. Маған осындай басқосулар ұнайды, себебі мен туысқандарымның жағдайын біліп, өзіммен болған қызық оқиғаларды айтып беремін. Отбасы...да туған күн әрдайым тойланады. Менің ой....ша, отбасының дәстүрлер... отбасы мүшелерінің арасындағы қарым-қатынастарды нығайтады. Біз мықты отбасылық қарым-қатынастардың құндылығын бағалауымыз керек.
жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||