Қазақстан Республика Ауыл шаруашылығы министрлігі


айналым білігі /6/  төңірегінде кішігірім шалқаюы немесе еңкеюі  элевациялау



Pdf көрінісі
бет3/4
Дата06.12.2023
өлшемі0,53 Mb.
#195316
түріНұсқаулар
1   2   3   4
Байланысты:
Аза метр

айналым
білігі /6/ 
төңірегінде кішігірім шалқаюы немесе еңкеюі 
элевациялау
бұрандасы /11/ 
көмегімен орындалады.
Элевациялау әрекетінің мәні-цилиндр пішінді теңгерме көпіршігін қақ 
ортаға жылжыту арқылы UU
1
нысаналау білігін (3-сурет) горизонталь 
жазықтық қалпында ұстау. 
Енді дүрбі 
көз аясындағы
көрініске (4-сурет) көңіл бөлейік. Мұндағы 
ерекшелік цилиндр пішінді теңгерме көпіршігі бейнесін арнайы оптикалық 
призмалар жүйесі арқылы дүрбі көз аясына жеткізу. Бұл жұмыс элевациялау 
әрекеті арқылы орындалады. Осы әрекет барысында дүрбі көз аясында 
мынандай құбылыс болады: цилиндр пішінді теңгерме көпіршігі бүтін 
«жапырақтың» бөлініп бір-біріне жанама қозғалысқа келеді. Осы «жартылай 
жапырақшалар» /оң және сол жақта орналасқан/ төбелерінің өзара дәлме –дәл 
түйісуі көпіршіктің қақ ортада, яғни UU
1
нысаналау білігінің горизонталь 
жазықтық қалпында екенін білдіреді. Алабағаннан өлшем алу дүрбінің осы 
қалпында ғана орындалады, бұл әрдайым жадыда ұстайтын «ереже». 


9
8
7
6
5
4
3
2
1
 
J
1
 
J
1
1
11
10
 
U
 
U
J
 
J
1
 
И
 
И
1
'
Астыңғы бөліктер: 1-көтергіш бұранда; 2-тұғыр; 3-төлке білік; 
Үстіңгі бөліктер: 4-дүрбіні бекіту бұрандасы; 5- дөңгелек пішінді деңгей-
теңгерме; 6- дүрбі айналымы білігі /кіші-гірім айналым/; 7-дүрбі; 8- цилиндр 
пішінді деңгей-теңгерме; 9- теңгермені түзету бұрандасы; 10-қыл сызықты 
торды түзету бұрандасы; 11-элевациялау бұрандасы; 
3-сурет- Нивелир бөліктері мен тетіктерінің өзара орналасуы, нивелир 
біліктері 
Біліктер: 
II
1
.... нивелир айналым білігі; 
I
/
I
/
1
... дөңгелек пішінді теңгерме білігі;
ИИ
1
... цилиндр пішінді теңгерме білігі; 
UU
1
... дүрбіні нысаналау білігі. 
Нивелир 
біліктері
, оларға тән геометриялық алғышарттарға сену. 
Нивелир біліктерінің 4 түрі бар, оларға берілетін анықтамалар (1-сурет): 
II
1
.... нивелир айналым білігі- төлке білік бойымен өтетін сызық; 


I
/
I
/
1
... дөңгелек пішінді теңгерме білігі- теңгерме түтігі центрі арқылы 
өтетін сызық;
ИИ
1
... цилиндр пішінді теңгерме білігі- теңгерме түтігі қақ ортасы 
арқылы өтетін сызық ; 
UU
1
... дүрбіні нысаналау білігі- объективтің оптикалық центрі мен қыл 
сызықты тордың тораптық нүктесі арқылы өтетін түзу сызық. 
1- қыл сызықты тор; 2- ала баған /рейка/; 3- теңгерме көпіршігінің
оптикалық кескіні: 1148.. рейкалық өлшем, мм. 
4-сурет- Нивелир дүрбісінің көз аясы 
1
2
vv
1
uu
1
x
в
1
x
в
2
v
1
v
u
1
u
в
2

2

1
2
5-сурет- Нивелирдің ең қажетті шартына байланысты сызба 


Нивелир аспабының қажетті дәлдікпен жұмыс атқаруы осы біліктерге 
қойылатын геометриялық алғышарттарға 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет