Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org



Pdf көрінісі
бет336/361
Дата15.11.2022
өлшемі8,73 Mb.
#158392
1   ...   332   333   334   335   336   337   338   339   ...   361
Байланысты:
12-d0bad0b8d182d0b0d0bf

Зерттеудің әдістемесі
Мектепте немесе ауылымда өсетін өсімдіктермен танысып, мәліметтерді
жинақтап, тәжірибе жүргізу.
Зерттеудің теориялығы және практикалығы: 
Зерттейтін өсімдігім ауылымда өсетін адыраспан жөнінде мектеп кіт
апханасынан,ғаламтордан мәліметтер жинақтау.
II.Негізгі бөлім
II.1 Негізгі дәрілік өсімдіктерге сипаттама
Дәрілік өсімдіктер дегеніміз – медицинада әртүрлі ауруларды емдеу және олардың алдын алу мақсатында қолданылатын
өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктерден керекті дәрі алумен қатар құрамында әр түрлі витаминдер: белок, май, соның ішінде эфир
майы болуына байланысты оларды тағамдыққа және басқа да халық қажетіне пайдаланады. Бұлардың ішінен көбіне шөп
түрлерін тағамдыққа пайдалану жағы басым. Әдетте өсімдіктердің осындай заттар көп жиналған бөліктері дәрі ретінде
қолданылады.
1. Жолжелкен – 
ірі жапырақты, екі жылдық өсімдік. Мамыр, маусым айында гүлдеп қыркүйек, қазан айларында піседі.
Батпақты, сазды жерде көп өседі. Жолжелкеннің құрамында әртүрлі витамин, белок, май, қышқылдар
мен тұздар көп болғандықтан одан жасалған дәріні көптеген ауруларға қолданады.
Тамырының қайнатпасын іштен қан өткенде,
қан қақырғанда ішеді.
Оның жапырағын бозөкпе,
созылмалы бронхит ауруларына қолданылады.
2.Жантақ- 
Қазақстанда кең таралған өсімдік. Шөл және шөлейтті аймақтарда кездеседі. 
Бұл әсіресе құрғақшылыққа өте төзімді өсімдік. Күлте күлгін қызыл түсті, гүлдері жұқа тікеніктерге орналасқан. 
Гүлдеп тұрған шіліктер бал өндірудің бағалы көзі болып табылады. Жантақ – құмда, 
сортаң жерде өсетін көпжылдық өсімдік. Бойы 40-50см.
Сабағы тік өседі, гүлі қызыл. Қыркүйек, қазан айларында гүлдейді. Созылмалы гастритке, асқазанға, 
тік ішектің жарасына, геморойға қарсы қолданылады.
3. Қызылмия – 
бұршақ тұқымдасына жататын көпжылдық өсімдік. Бау-бақша арасында, 
өзен мен арық жағаларында көп кездеседі. Қызылмияны Әбу-Әли Ибн Сина – Орта Азияның «женьщені» деп атаған. 
Қызылмия шілде, тамыз айларында гүлдейді. Мұны гастрит, қуық, бүйрек ауруларына, 
өкпенің қабынуына қолданылады. 
4. Адыраспан -
кіндік тамырлы көпжылдық шөп тектес өсімдік. Адыраспанның дәрілік қасиеті ертеден белгілі. 
Адыраспаннан дәрі жасау үшін сабағын гүлдеген кезде орып алып, дәнін күзде жинайды. 
Адыраспанды нерв жүйесінің түрлі ауруларына емдеуге, аяқ, тері, қышыма, қотыр ауруларына қарсы қолданылады.
5. Шырмауық- 
көпжылдық шөп тектес өсімдік. Сабағы жерге жайылып, басқа өсімдіктерді орап ұзарып өсе береді. 
Маусым-қыркүйек айларында ақ, көгілдір, қызғылт гүл ашады. Шырмауықтың кепкен ұнтағын сүтке салып ішсе
өкпені тазалап, созылмалы жөтелді кетіреді. Кепкен ұнтағын жараға, ауырған жерге тартса жақсы ем болады.
243


6. Тұт - 
субтропиктік өсімдік. Тұт ағашының жіңішке тамырын қазып, 
өзегімен кептіреді.Оны ұнтақтап суға салып қайнатып, ауызды шайса тіс түбінен аққан қанды тоқтатып, 
босаған тісті бекітеді. Сол сияқты өт жолының қабынуын, бүйрек, көкбауырдың жұмысын жақсартады.
7. Жалбыз
– көп жылдық, шөп тектес өсімдік. Оның түрлері көп. Қазақстанда оның 2 түрі кездеседі – қара жалбыз, ақ
жалбыз.
Жалбыз (мята) шөбінің емдік қасиетін адамдар ерте заманнан білген. Жүздеген ауруға ем деп айтады.
Бойға күш-қуат беретін қасиеті бар, қуық-несеп жолдарының қабынуын жазады.Сонымен қатар, жалбызды басқа дәрілік
шөптерге қосып, өкпе туберкулезіне де қолдануда.
Жарақатқа, іріңді сыздауыққа, қотырға жалбыз тұнбасын жағып, таңып тастаса, тез жазылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   332   333   334   335   336   337   338   339   ...   361




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет