Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ
жүктеу/скачать 12,59 Mb. Pdf көрінісі
|
index (15)
| ҮРМЕБҰРШАҚ (БАДАНА)
Халық шаруашылығындағы маңызы . Үрмебұршақ – Америка континентінің өсімдігі (Мексика, Гондурас, Гвателама, Панама). Ол ертеден бері Оңтүстік және Орталық Америка елдерінде өсіріледі. XVI ғасырдың аяғында үрмебұршақ Америкаға әкелінді, ал Ресей аумағында XVII-XVIII ғасырлардан өсіріледі. Дүниежүзінде таралуы бойынша майбұршақтан кейінгі екінші орынды алады.
Үрмебұршақтың ұсақ дәнді тобы (маш) 5-6 мың жыл бұрын Оңтүстік Азия елдерінен (Индия, Қытай, Жапон) өсіріле бастаған, біздің елде еліміздің барлық аймақтарында өсіріледі. 352
Үрмебұршақ тұқымы мен толық пісіп жетілмеген бұршағын пісірген және консервіленген күйінде пайдаланылатын бағалы тағамдық дақыл. Үрмебұршақ тұқымында 30% дейін ақуыз және дәрумендер мен амин қышқылдары бар.
Жақсы піскен үрмебұршақ адам, жануарлар ағзасына жеңіл сіңіріледі және жоғары дәмдік сапасымен ерекшеленеді. Оның жапырағынан лимон қышқылын алады. Кәдімгі үрмебұршақтың жасыл балаусасы мен сабанын мал жемейді және азиялық тобының кейбір түрі малға жемге жарамайды. Үрмебұршақты жасыл тыңайтқыш ретінде, ал оның кейбір формаларын әсемдік мақсатта пайдалануға болады. Отамалы және азот жинайтын өсімдік болғандықтан, үрмебұршақ отамалы дақылдар үшін жақсы алғы дақыл.
Үрмебұршақтың тұқымдық өнімі гектарына 12-15 ц, ал жоғары агротехникада ол 20-25 ц дейін жетеді.
жүктеу/скачать 12,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|