Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Әрінов Қ. К., Мұсынов Қ. М., Апушев А.Қ
Тұқымның себуге жарамдылығы және оның қолданылуы
жүктеу/скачать 12,59 Mb. Pdf көрінісі
|
index (15)
| Тұқымның себуге жарамдылығы және оның қолданылуы.
Тұқымның себуге жарамдылығы деп талданып отырған тұқымдағы таза және өнгіш тұқымның пайыз мөлшерін атайды. Бүл көрсеткішті тек кана кондициялы тұқымға төмендегідей анықтама бойынша есептейді:
, 100 *
С ж – тұқымның себуге жарамдылығы, %; Т т — тұқымның тазалығы, %; Л ө — тұқымның өнгіштігі, %. Себуге жарамдылықты, әдетте, бүтін санмен көрсетеді. Мысалы, орташа үлгіні талдағанда мынадай нәтижелер алынды: тукымның 83
физикалық тазалығы - 99,7%, лабораториялык өнгіштігі - 96%. Себуге жарамдылығы (С ж ):
% 96 7 , 95 100 : 96 7 , 99
C ж
Тұқымның себуге жарамдылығын оның нақты салмақтық себу мөлшерін (нормасын) есептеу үшін қолданады.
Кепілдемелерде, оқулыктарда т.б. құралдарда себу мөлшері сандық есеппен (гектарына млн. дана өнгіш тұқым), немесе 100%, себу жарамдылығына келтірілген салмақтық өлшеммен беріледі. Әрбір тұқым үшін себер алдында себуге жарамдылықты ескеріп нақты себу мөлшерін анықтайды. Мысалы: Солтүстік Қазақстанның құрғақ далалық аймағының қара-қоңыр топырақтарында сүрі танабына 1000 тұқымның массасы 36,0 г және себуге жарамдылығы 95% Целинная Юбилейная жаздык бидайының әр гектарға 3,0 млн данасын себу керек; нақты себу мөлшері (кг/га): ì¢íäà Ñ Ì Ê Ñ æ Í , 100 *
С Н — салмақтық себу мөлшері, кг/га, К — себу коэффициенті (гектарына млн. өнгіш тұқым); М — 1000 тұқымның массасы, г; С ж
Сонда:
га кг немесе С Н / 114 7 , 113 100 95 0 , 36 0 , 3
Айта кету керек, әртүрлі екпе дақылдар және топырақ-климат аймақтары (тіпті Солтүстік Қазақстан шеңберінде) үшін тұқымның себу мөлшерін анықтау мен есептеудің бірнеше тәсілдері қолданылады және міндетті түрде себуге жарамдылықты пайдаланып, түзету
енгізеді.
жүктеу/скачать 12,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|