- Билет 1. Қазақ КСР-нің құрылуының тарихи маңызы

1920-1930 жылдардағы тарихи даму кезеңінің қорытындылары Кеңес елін мекендейтін басқа халықтар сияқты қазақ халқының да қайшылықтар мен қиындықтарға толы каһармандық жолдан өткенін көрсетті. Қазақ халқының аумақтық автономия құқығына қолы жетті. Оның индустриясы қауырт дамыды, халықтың әлеуметтік құрылымы өзгерді. Мәдениет пен білім беру саласында да табыстар болды.

Сонымен қоса экономика мен мәдениет салаларында қол жеткен табыстар өте қымбатқа түскен еді. Тоталитарлық, казармалық жүйе орнықты. Елді индустрияландыру Қазақстан экономикасының орталық құрылымын нығайтқанымен, шын мәніндегі адамға еркіндік беру, оның жеке басын сыйлау, өмірін қадірлеу жағына ешкім бойлап бара алмады. Қазақ КСР-і Орталыққа толық бағынышты күйде болды.

1936 жылғы КСРО Конституциясында «Әр одақтас республиканың өз еркімен КСРО құрамынан шығып кету құқығы сақталатыны» туралы бап болды. Бірақ ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттарын айқындауға қорғаныс, аумақ, шекара мәселелерін шешуге, егемендіктің белгілерін айғақтайтын өзге маңызды шаралармен айналысуға одақтас республиканың құзіреті болмады. Тарихтың бұдан былайғы даму барысы формалды одақтың ұлы державалық гипер мемлекетке айналып бара жатқанын көрсетті. Егер Кеңестер Одағы өзінің ішкі қайшылықтарының пісіп жетілуінен және дүниежүзілік өркениеттің сырттай қысымымен, демократиялы Батыс елдері ұсынған экономикалық жарыс пен қаруланудың соңына түсу қарқынына шыдай алмай, толық күйреуге ұшырамағанда Қазақ Кеңес Республикасы тоталитарлық жүйенің ажырамас бір бөлігі болып қала берер еді.

Формалды түрде болса да, Қазақстанның одақтас республика мәртебесін алуының тағдыр шешерлік маңызы осы тұстан көрініс берді: Кеңестер Одағы ыдырағанда оның құрамында болған өзге одақтас республикалармен бірге Қазақстан да мемлекеттік тәуелсіздікке қол жеткізді.