Отырар-Қаратау, Жетісасар) орналасқан аумақтарын

 

47 

 

Жауабы: 

1.Ақпан революциясының Қазақстанға әсері.   

1917  жылғы  ақпанда  Ресейде  буржуазиялық-демократиялық 

революция  болып,  монархия  құлатылды.  Петроградтағы  оқиғалар 

туралы хабарды Қазақстан халқы, ұлттық-демократиялық қозғалыстың 

басшылары  қуанышпен  қарсы  алды.  Қазақтар  патша  билігінің 

құлатылуын  құптап,  оны  өздерінің  ғасырлар  бойы  жүргізген  күресінің 

нәтижесі,  1916  жылғы  ұлт-азаттық  қозғалысында  алға  тартқан 

мақсаттарының қанағаттандырылуы деп таныды. 

Майдан 

штабы 

жанындағы 

Қырғыз 

бөлімінің 

басшысы 

Ә.Бөкейханов  Минскіден  былай  деп  сәлем  жолдады:  "Ресей 

халықтары  үшін  Туысқандық,  Теңдік  және  Бостандық  күні  туды.  Жаңа 

үкіметті  қолдау  үшін  қазақтардың  бірігуі  керек.  Жаңа  тәртіпті  нығайту 

үшін  —  басқа  халықтармен  туысқандық  байланыстарды  күшейту 

қажет. Құрылтай жиналысы сайлауына әзірлену керек. Бірлік пен елдік 

жолында күресіңдер!.."  

Ұлт-азаттық  қозғалыстың  басшылары  демократияның,  бостандық 

пен  теңдіктің  орнатылуына  байланысты  ұлттық  автономия  құратын, 

жалпыұлттық  мәселелерді  шешетін  сәт  туды  деп  санады.  Қазақ 

зиялыларының басым көпшілігі осындай көзқараста болды. 

1917 

жылғы  наурыз,  сәуір  айларыңда  әр  жерде  жұмысшы  және 

солдат  депутаттарының  Кеңестері  құрылды.  Жекелеген  қалаларда 

(Оралда,  Верныйда,  Ақмолада,  Семейде,  Әулиеатада)  қырғыз  (қазақ) 

ұлттық  комитеттері  пайда  болды.  Кеңестермен  бірге  Уақытша  үкімет 

органдары жұмыс істеді. Қазақстанда да қос өкімет орнады. 

Ресейде  капитализм  дамуының  кенже  қалып,  соның  салдарынан 

буржуазияның  қуатты  экономикалық  және  саяси  күш  болып 

қалыптаспағанын  ескерген  Уақытша  үкімет  реформашыл  жолмен 

капитализмді  дамытуға  бет  алу  қажет  деп  санады.  Алайда 

монархияның  қойнауынан  шығып,  көп  жағынан  буржуазия  мен 

помещиктердің  саяси  және  экономикалық  мүдделерін  білдірген 

Уақытша  үкімет  Ресейді  қайта  өрлетудің  нысаналы  бағдарламасын 

ұсына  алмады.  Ол  империялық  ұлт  саясатын  қайта  қарауға  қадам 

жасады. 1917 жылғы 20 наурызда ол Ресей азаматтарының белгілі бір 

дін  ұстануына  немесе  ұлтқа  жататындығына  байланысты  құқықтарын 

шектеуді  жойды.  Уақытша  үкіметтің  бұл  шешімі  осынау  ұлан-ғайыр 

өңірде ұлттық келісім орнатуға бағытталған еді. 

«Уақытша  үкімет»  бұратана  жұмысшы  жасақтарын  Отанына 

қайтару  туралы  шешім  қабылдады.  Жергілікті  жерде  демократиялық 

күштерді  топтастыру  үрдісі  жүріп  жатты.  Революциялық  пиғылдағы 

жұмысшылар  Кеңес  арқылы  8-сағаттық  жұмыс  күнін  енгізуге 

(Верный,Семей, 

Екібастұз) 

Кеңестердің 

бағдарламасына 

помещиктердің жерін тәркілеу туралы талаптарды қосуға күш салды. 

 

48 

 

1917  жылғы  Ақпан  революциясы  патша  өкіметінің  геноцид 

саясатын  тежеді,  ұлт  саясаты  саласында  өзінің  жалпы  азаматтық 

мұраттарды-бостандықты, 

халықтардың 

теңдігін 

қолдайтынын 

мәлімдеді. Сөйте тұра,ол шет аймақтардың халқына ұлттық-аймақтық 

өзін-өзі  билеу  құқығын  беруден  тартынды,  отаршылдық  басқару 

органдарын жоймады. Ол аймақтарда ұлтаралық қатынастарды реттеу 

жөнінде  жалтақ  қадамдар  ғана  жасап,  орын  алып  келген  шиеленісті 

сол арқылы ғана бәсеңдетуді көздеді.  

жүктеу/скачать 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: