2-мәтін. 3-4-топтарға Талас жазу ескерткіштері. Талас өзені аңғарынан табылған ескерткіштер
«Талас ескерткіштері» деп аталып жүр Талас өзенінің бойынан
Қырғызстан жерінен барлығы 23 ескерткіш табылған Таластан табылған
ескерткіштер көлемі тар көлемі әзірше өте шағын және сан жағынан да аз
Талас алқабынан 1932 жылы табылған руна жазуы бар алатаяқ та
қызықтыра түсті оның төрт қырында да көне түркі алфавитімен жазылған
бұл алатаяқ шыршадан жасалған оның құндылығы да осында алатаяқ қазір
Санкт-Петербургтегі мемлекеттік Эрмитажда сақталуы Орхон-Енисей
ескерткіштері тектес таңба-жазылуы тастар Әулиеата түбінен Талдықорған
өңірінен Сарыарқадан және Алматы маңынан табылған сонымен ежелгі
түркі елі белгілі бір аумақта өмір сүріп өзіне лайық жазуын тілін өзге де
мәдениетін дамытқан ежелгі түркі мәдениетінің Орталықтары Енисей
Орхон Селенгі Талас өзендерінің бойы Минуевльск ойпаты Алтай тауы
Қазіргі Тува КрасноярЖетісу аймақтары болды оған Шығысы Хангай
Сарыөзеннен, батысы – Карпат тауларына Оңтүстігі – Қытайдың
Аққорғанынан Теріскейі – Ленаға дейінгі аралықтағы байтақ аймақты
мекендеген түрік халықтарының жазу-сызу дәстүрінен қалған барлық
мұралар енуіғылым әлемінде түрік жұрттарының жәдігері ретінде
танылған жазулар 2500 жылдан бері бар деп есептеледі әзірге мәлім болған
есеп бойынша, көне Түрік жазуымен тас бетіне 240-тай қағаз бен теріге 310
беттей мәтін түсіпті маникей әріпімен 554 бетіне жуық мұралар ұйғыр
әрпімен 1000-ға тарта мәтіндер 10-ға жуық кітаптар жасалыпты араб
қарпімен жазылған ортағасырлық дүниелер қаншама жалпы түрік
халықтары XVI ғасырға дейін оннан астам жазу үлгісін қолданып
пайдаланған кездерінде қыруар мұралар қалдырған
