4-семинар
1. Қырғыз жазба әдебиетінің қалыптасу кезеңдері.
2. «Эркин-Тоо» қырғыз тіліндегі тұңғыш ескерткіш.
3. Молдо Қылычтың «Жер сілкінісі» атты поэмасы.
4.О.Сыдықовтың кітаптары.
5. Аалы Токомбаев шығармашылығының маңызы.
6. М.Токомбаевтың ақындық әлемі.
5-семинар
1. Шыңғыс Айтматов шығармашылығы.
2. Ш.Айтматовтың қырғыз әдебиетіне қосқан үлесі.
3. Шыңғыс және әлем әдебиеті.
4. Шыңғыс және Мұхтар Әуезов.
5. Шыңғыс Айтматов романдарының көркемдік-тақырыптық ерекшеліктері.
6-семинар
1. Тәжік әдебиетінің қалыптасу тарихы.
2. Халық ауыз әдебиеті.
3. Ескі жазба ескерткіштерінің мәні.
4. «Авеста» гимндері.
5. «Алтын ғасыр» аңыздары.
7-семинар
1. ІХ-ХV ғ. тәжік әдебиетінің дамуы және оның өкілдері.
2. Тәжік тіліндегі алғашқы сатиралық өлеңдер.
3. Халықтық батырлық эпостар.
4. Халықтық «романтикалық» эпостардың басты сарыны.
8-семинар
1. ХVІ-ХІХ ғ. тәжік әдебиетінің қалыптасуы.
2. Тәжік әдебиетіндегі басты сарын.
3. «Гургули» эпостық жыры.
9- семинар
1. Жаңа тәжік әдебиеті.
2. Жаңа бағыт өкілі – Ахмад Дониш.
3. Ахмад мектебінің өкілдері.
4. Садриддин Айни – тәжік әдебиетінің кеңестік кезеңдегі көрнекті өкілі.
5. Абулқасым Лахути шығармашылығының маңызы.
10-семинар
1. Өзбек әдебиетінің алғашқы бастаулары.
2. Өзбек фольклоры.
3. Өзбек фольклорының жанрлық құрылымы.
4. «Алпамыш» дастанының мәні.
5. «Гор-оглы» дастандар циклы.
6. Романтикалық, тарихи, жаугершілік дастандар.
7. Халық әндері мен ертегілерінің орны.
11-семинар
1. Орта ғасырдағы өзбек әдебиетінің даму ерекшеліктері.
2. Орта ғасырлық өзбек жазба әдебиетіне көнетүркі ескерткіштерінің ықпалы.
3. Ахмад Юганаки, Рабгузи, Хорезми, Дурбек, Ұлық-бек. т.б. өзбек әдебиетіндегі орны.
4. Саккокидің қасыдылары мен лирикалық газелдерінің мәні.
5. Лютфи – ХУ ғасырдың атақты ақыны. Атои өлеңдері.
6. Алишер Навои шығармашылығы. Захириддин Мухаммад Бабырдың «Бабырнамасы». Мухаммад Салых, Машраб, Махзун, Увайс, Агахи, Турды, Гульхони туындылары.
12-семинар
1. ХІХ – ХХ ғ. өзбек әдебиетінің дамуы.
2. Өзбек әдебиетіндегі жаңа бағыт өкілдері.
3. Хамза Хаким-заде шығармашылығы.
4. Садриддин Айни шығармаларындағы қоғам өмірі.
5. Айбек туындылары.
6. Өзбек драматургиясының дамуы.
13-семинар
1. Түркмен әдебиеті. Халық фольклоры.
2. Туркімен халқының ауыз әдебиетіндегі басты жанрлар.
3. Батырлық және романтикалық дастандар. «Ләйлі-Мәжнүн», «Шасенем мен Гариб», «Зухра мен Тахир», «Асли мен Керем» ғашықтық дастандары. «Гор-Оглы» батырлық дастаны.
14-семинар
1. ХІІ-ХVII ғ. түркмен әдебиетінің қалыптасуы.
2. Түркімен тіліндегі алғашқы жазба туындылары.
3. Бурхан-Ид-дин Сиваси және Несими шығармашылығының түркімен әдебиетіндегі орны.
4. Ақын Вепаидың өлеңдері. Азади.
15-семинар
1. ХVІІІ – ХХ ғ. түркмен әдебиетінің тарихы.
2. Түркімен әдебиетіндегі жаңа бағыт өкілдері. Махтум-Кули Фраги.
3. Сеиди және Зелили шығармашылығы.
4. Молланепес өлеңдерінің мәні. Кеминенің сатирасы.
5. Мескин-Клычтың дастандары.
6. Түркімен кеңес әдебиетінің дамуы, оның көрнекті өкілдері. Молла-Мурт, Ата Салих, Берды Кербабаев, Агахан Дурдыев, Нурмурад Сарыханов т.б. шығармалары.
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
1. История литератур народов Средней Азии и Казахстана.-Москва,1960
|
2. Шошин В.А.Литература народов СССР.-Москва,1977
|
3. Литература народов СССР.Хрестоматия.-Москва.1976
|
4. Литература народов СССР.-Москва.1986
|
5. Узбекская литература.-Москва.1968
|
6. Тебегенов Т. Шетел әдебиетінің тарихы.-Алматы,1996
|
7. Әуезов М. Уақыт және әдебиет.-Алматы,1962
8. Әуезов М. Жиырма томдық шығармалар жинағы.
9. Марғұлан Ә. Шоқан және Манас.-Алматы,1985
10. Нұрқатов А. Идея және образ(Ш.Айтыматов жайында).-Алматы,1971
Қосымша әдебиеттер тізімі:
1. Сейданов Қ. Достық әуендері.-А.;1978
2. Ш.Айтматов шығармалары.
3. Мусинов А. Казахсо-киргизские литературные связи.-А.;1974
4. Мүшайра. Өзбек поэзиясының антологиясы.-А.;1972
5. Науаи А. Таңдамалы шығармалары.-А.;1948
6. Антология туркменской поэзии.-М.;1969
7. Түркімен жырлары(Түркімен ақындарының өлеңдері).-А.;1963
8. Сәтбаева Ш. Әдеби байланыстар.-А.;1973
9. Қоңыратбаев Ә. Қазақ эпосы және тюркология.-Алматы,1987.
|
10. Жолдасбеков М.Асыл арналар.-А.Жазушы,1986.
|
11. Бердібаев Р.Кәусар бұлақ.-Алматы,1989.
|
12. Бердібаев Р.Достық кемесінде.-Алматы,1970.
13. Бердібаев Р. Гүлстан бұлбұлдары.-Алматы.Жазушы,1970
14.Шаяхметұлы Қ.Шартарап –Семей-Новосибирск.Талер-Пресс,2006.
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
Студенттің оқытушымен өздік жұмысының (ОСӨЖ) мақсаты мен міндеттері
Оқытушымен бірге студенттің өздік жұмысы кредиттік жүйедегі аудиторлық сабақ түрінде жүргізілетін білім берудің бір түрі. ОСӨЖ кеңес беру және бақылаушылық қызметтерін атқарады. ОСӨЖ бұл оқытушымен студенттер бірігіп диалог режимінде жүргізілетін оқу сабағы, мысалы тренинг, пікірсайыс, іскерлік және дидактикалық ойындар, тұсаукесер, кейс құрастыру, жеке, топтық жобаларды өңдеу және т.б.
Әрбір ОСӨЖ-ге әр түрлі материалдар дайындалуы қажет (кейстер, ойындар, тестер, сөзжұмбақтар, т.б.). Олар қандай да бір сұрақтарды шешуге, оларды кеңейтуге, әр түрлі жағдайларды, тапсырмаларды және тағы басқаларды шешуге, талдауға негізделеді.
ОСӨЖ келесі қызметтерді атқарады: кеңес беру және бақылаушылық.
Кеңес беру қызметтері:
әрбір пән бойынша студенттердің өздік жұмысына көмек беру;
материалдарды меңгеруге қандай әдісті қолдану керектігін таңдауға студентке көмек беру;
студенттерге қиындық тудыратын тақырыптарға қосымша түсінік беру;
оқу материалдарын тереңдетіп оқытуға меңгерту;
ғылымилықпен айналысудағы студенттердің өздік жұмысына көмек беру.
ОСӨЖ бақылаушылық қызметі білім алуда студенттің ынтасын жоғарылату үшін ағымдағы межелік және қорытындылау мен студенттердің білімін бағалау барысында жүзеге асырылады. СОӨЖ барысында студент тютерден кеңес алып, бақылау, семестрлік және курстық жұмыстарды орындауға тапсырма алады (ағымдағы және рейтингтік бақылау).
Пән бойынша ОСӨЖ түріне реферат, баяндамалар, конспект, өлең немесе қарасөздер жаттау, сондай-ақ мысалдар теріп карточка жасап өткізуді жатқызуға болады.
Оларға дайындалу негізінде студенттің ізденуі, алдын-ала қажетті әдебиеттерді іздестіруі, керекті материалдар жинауы, өзіндік көзқарасын білдіре білуі, оларды орындаудағы жоспар жасауы студенттің өз бетімен жұмыс жасай білуіне көмегі зор.
Жұмыс түрлері студенттердің ойлау қабілетін дамытады және оқыған материалдарына талдау жасай білуіне көмектеседі.
Тақырыптар бойынша конспект жасау
Конспект материалды толық оқып шығуынан кейін жасалатын жазба жұмыс. Ол мәтіннен қысқаша түсінік алып, керекті жерлерін алу. Автордың негізгі ойлары конспект жасауда сөзбе-сөз көшіріліп алынбайды, өзіндік оймен қорытынды жасалып жазылады. Бұл мәтіннің мазмұнын тиімді қамти алуын көздейді. Конспект жасағанда мәтіннің беттері көрсетілуі тиіс.
Конспектте жұмыстың авторының аты-жөні толық жазылады, жұмыс атауы, шыққан баспасы, жылы көрсетілуі қажет, конспект жасалған беттерін көрсетуі, нақты, таза жазылуы тиіс.
Тақырып бойынша әдебиеттерді пайдалану
Тақырып бойынша әдебиеттермен жұмыс жүргізуде, олардың тізімін беруде автордың аты-жөнін немесе оқулық атын алфавиттік тәртіпте қадағалау қажет.
Әрбір әдебиет жазылғаннан кейін автордың аты-жөні, оқулықтың шыққан жері, баспасы, жылы мен беттері көрсетіледі. Ал журналдағы мақаланың авторы, мақала тақырыбы, журналдың атауы, нөмірі мен жылдары, баспасы жазылады.
Реферат дайындау
Реферат – баяндаманың басылған немесе жазылған түріндегі қысқаша түрі.
Рефераттың көлемі 10-12 беттен кем болмауы керек.
Рефератқа дайындалуда студент тақырып бойынша әдебиеттерді таңдауы, жоспар құруы қажет.
Жоспар кіріспеден, негізгі бөлімнен және қорытындыдан тұрады.
Рефератты орындауда баяндама 10-15 минутты қамтиды. Оны орындауда тақырып мәні ашылуы, айтылатын негізгі ой танылу қажет. Орындауда өзіндік пікір қоса танылып отырылады. Соңында міндетті түрде қорытынды жасалады. Аудитория қосымша сұрақтар қоюы мүмкін.
Берілген сұрақ бойынша өзіндік пікірлерін басқа да топ студенттері білдіруі мүмкін.
Баяндаушыны бағалауда орындаудағы сенімділік, дәлелді нақты таныта білуі, қойылған сұрақтарға нақты жауап бере білуі, өзінің көзқарасын білдіруі қадағаланады.
Оқытушының әрекеті
Сабаққа оқытушының дайындығы
Сабақты түсіндіруде қолданылатын әдістерді пайдалана білуі
Оқытушының студенттермен қарым-қатынасы
Сабақтың нәтижелі болуы
Педагогикалық әрекеті
Студенттің өздік жұмысты орындаудағы көмек көрсетуі
Әдістемелік нұсқаудың мақсаты Абайтану пәні бойынша студенттердің өздік жұмысынорындауында көмек көрсету.
Пән бойынша тақырыптар дәріс сабақтарында, семинар сабақтарында да қаралады. ОСӨЖ конспект жасау, көшіру, әдебиеттерді пайдалану, реферат жазу, т.б. тапсырмаларды орындауға негізделеді.
Студенттердің оқытушының басшылығымен орындайтын
жұмысы шеңберіндегі тапсырмалар
№
|
Тақырыптың атауы
|
Жұмыс түрі
|
Тапсыру мерзімі
|
балл
|
1
|
Түркі халықтар фольклорының жанрлық- көркемдік формаларының типологиясы. Батырлар жыры. «Көрғұлы », «Алпамыс», «Ноғайлы батырлары» туралы жырлар, Қорқыт және оған байланысты жырлар. «Қозы Көрпеш- Баян сұлу», оның түркі халықтарына таралған сюжеті.
|
Ауызша талдау баяндау
|
1 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
2
|
Қырғыз халқының ауыз әдебиеті. Мақал – мәтел, тұрмыс- салт жырлары. Жұмбақ, ертегі, аңыз, лирикалық өлеңдер, айтыстар. Батырлық және лиро- эпикалық жырлар. «Құрманбек», «Эр Табылды», «Эр Тештюк», «Джаныл- мырза» жырлары.
|
зерттеу
|
2 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
3
|
«Манас» батырлық эпосы. «Манас» жырыжәне Ш. Уалиханов. «Манас» жырын алғашқы жазып алушы, зерттеуші, жарияланушы қазақ ғалымдары Ш.Уәлиханов, М.Әуезов, Ә.Марғұлан. Эпостың сюжеті, кейіпкерлері, көркемдігі. Қырғыз халқының атақты манасшылары Саяқбай Қаралаев, Сағынбай Оразбақов.
|
Ғылыми мақала
|
3 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
|
Қырғыз ақындары. Тоголок Молдо, Токтогул Сатылганов шығармашылықтары. Қырғыз жазба әдебиетінің дамуы. Аалы Токомбаев, Молдогазы Токомбаев, Касымалы Баялинов, Джомарт Боконбаев т.б.
|
әдеби талдау,жаттау
|
4 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
5
|
Ш. Айтматов романдарының көркемдік-тақырыптық ерекшеліктері
|
Ауызша талдау,баяндау
|
5 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
6
|
Дастан, хиссалар. «Вис- Рамин», «Фархат- Шырын», « Ләйлі- Мәжүн», «Гургули».
«Гургули» дастанының сюжеті, көркемдігі. Оның басқа халықтардағы осы тектес жырлармен ұқсастығы, айырмашылығы.
Тәжік әдебиеті.
|
әдеби талдау
|
6 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
7
|
«Авест» және Сағды әдебиет үлгілері: «Ескі хамтар» ( Ivғ. Б.э.д.). Парсы, араб, дари тілдеріндегі әдебиеттер. Тәжік поэзиясының тууы. Абульянбаги (Абутаки) Аббоса ибн Тархона Самарканди ( Хғ. Басы) Ханзала Бодгиси
|
Ауызша талдау
Жаттау,
|
7 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
8
|
Тәжік поэзиясы. Рудаки, Фирдосуи Абылқасым Абу Али ибн Сина ( Авиценна, Омар Хаям, Саади өмірі мен шығармалары. Газелдері, «Жанит», «Гүлстан» поэмалары, олардың сюжеті, көркемдігі. Хафиз өмірі мен шығармалары.
|
Реферат
|
8 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
9
|
Жаңа тәжік әдебиеті
Лахути Әбілқасым өмірі мен шығармалары. Өлеңдерінің тақырыбы, көркемдігі. Тәжік поэзиясына енгізген жаңалығы.
Ә. Лахути өлеңдерінің қазақшаға аударылуы, жариялануы
|
Ауызша баяндау
|
9 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
10
|
Өзбек фольклоры«Алпамыш», «Гер- оглы» дастандары және олардың өзбек фольклорымен байланысы
Өзбек бахшылары, шаирлары, Эргаш Жумабулоғы
|
әдеби талдау
|
10 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
11
|
Орта ғасырдағы өзбек әдебиеті
Әлішер Науаи«Фархад - Шырын» дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
«Ләйлі- Мәжүн» дастаны. Сюжеті, көркемдігі
|
Ауызша баяндау
|
11 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
12
|
ХІХ – ХХ ғ. өзбек әдебиетінің дамуы
Хамза Хаким-заде Ниязи Гафур Гулям,
Айбек ( Мұса Ташмұхамедов
|
жаттау
|
12 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
13
|
Түркмен фольклоры
\Кітаби және фольклорлық сюжетке құрылған дастандар.
«Ләйлі- Мәжүн», « Жүсіп- Злиха», « Зухра- Тахир», «Шасенаме- Гариб», « Асли- Керем» және т.б. дастандар
|
әдеби талдау
|
13 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
14
|
Бурхан Ид- дин Сиваси, Мақтымқұл Фраги Молда Непес ( 1810-1862). Өмірі мен шығармалары. «Көздерің», «Аңсау» өлеңдері мен «Зухра- Тахир» дастанының көркемдік сипаты. Түркімен әдебиетіндегі назира дәстүрін дамытудағы еңбегі.
Кемине (XVIII ғ. ). Өмірі мен шығармалары. Өлеңдеріндегі қарама- қайшылық. Әлеуметтік сатиралары, махаббат лирикалары.
Мискин – Клыч ( Молла Клыч) өмірі мен шығармалары. «Батыр Непес», «Бекзада- құрбан» дастандары, оның көркемдігі, кейіпкерлері.
|
талдау
|
14 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
15
|
Кербабаев Берді«Алып адым» романы, оның түркімен әдебиетіндегі алатын орны, құндылығы, көркемдігі. Романның сюжеті, кейіпкерлері. «Мақтымқұлы» пьесасы
|
Ауызша баяндау
|
15 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
Студенттердің өз бетімен орындайтын жұмысышеңберіндегі тапсырмалар
№
|
Тақырыптың атауы
|
Жұмыс түрі
|
Тапсыру мерзімі
|
балл
|
1
|
Түркі тектес халықтарға ортақ фольклорлық және жазба әдебиеті мұралары Түркі халықтарының ежелгі әдебиет үлгілерінің қазақшалану дәрежесі. Олардың аудармашылары және аудару принциптері. Шығыстың қайта өрлеу кезеңі. Орта Азиялық қайта өрлеу кезеңіндегі мифологиялық және діни тамырлар.
|
конспект
|
1 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
2
|
Қырғыз әдебиеті. Қырғыз халқының ауыз әдебиеті) суырып салма өнер негізінде туған авторлық шығармалар.
Қырғыз халқының әдебиетіндегі суырып салмақ өнер. Суырып салмақ фольклор мен жазба әдебиетінің арасындағы өзіндік арна
|
талдау
|
2 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
3
|
«Манас» батырлық эпосы
«Манас» жыры және оның дүниежүзілік әдебиеттегі орны. «Манас» жырының тұтастануы, ондағы жырланатын халық тарихы. Жырдағы бас тұлға Манас образы. Манасшылар, олардың жырды тудыру, дамыту, насихаттаудағы рөлі. «Манас» жырының нұсқалары. Джомоқчулар, ырчылар.
|
Жаттау,талдау
|
3 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
4
|
Қырғыз жазба әдебиетінің дамуы
Сыдықбеков Түгелбай ( 1912). Өмірі мен шығармалары. Өлеңдері, повестері, романдары, пьесалары. «Біздің заманның адамдары» романы. «Манас және Алмамбет», «Қаңтар» пьесалары.
«Манас» жырын зерттеуге және жариялауға сіңірген еңбегі. Т.Сыдықбековтің шығармаларының қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі. Өзінің аударма саласындағы еңбектері.
|
талдау
|
4 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
5
|
Шыңғыс Айтматов шығармашылығы
«Жәмилә», «Ана-жер ана», «Қош бол, Гүлсары», «Бетпе-бет», «Ақ кеме» романдары «Боранды бекет», «Жан пида» шығармаларыі
|
оқу,талдау
|
5 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
6
|
Тәжік әдебиеті. Халық ауыз әдебиеті. Тәжік халқының ауыз әдебиеті. Ертегілер, аңыздар, мақал- мәтел, жұмбақтар, күлдіргі әңгімелер, лирикалық өлеңдер
|
Ауызша талдау
|
6 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
7
|
ІХ-ХV ғ. тәжік әдебиетінің дамуы және оның өкілдері Жәми Әбдірахман өмірі мен шығармалары. Ғазелдері, сопылық поэзияны насихаттауы. «Бахаристан», «Жетілік», поэмалары
|
Реферат
|
7 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
8
|
. «Шахнаме» дастаны, оның сюжеті тақырыбы, көркемдігі, бас кейіпкерлері. «Шахнаме» дастанының дүние жүзілік мәні, басқа халықтар әдебиетіне тигізген әсері. «Шахнаменің» қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі.
|
Баяндама
5-6 бет
|
8 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
9
|
Жаңа тәжік әдебиеті
Айни Садриддин Өлеңдері «Дахунда», «Өсімқордың өлімі» романдары, олардың сюжеті, көркемдігі
|
Талдау,зерттеу
|
9 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
10
|
Өзбек әдебиеті. Өзбек фольклоры
«Ширин және Шакар», «арзыгүль», «Рустамхон», «Шейбохихан», «Юсуп және Ахмад» дастандары
|
Ауызша
|
10 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
11
|
Орта ғасырдағы өзбек әдебиеті
Түркі тектес халықтарға ортақ әдебиеттердің өзбек әдебиетіне қатысты. М.Қашқаридің «Дивани луғат ат - түрік», парсы әдебиеті үлгілері. Рабгузи, Хорезми, Дүрбек шығармшылығы.
|
зерттеу
|
11 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
12
|
Абдолла Қаһар Драмалық шығармалары ,Қыдыров Перімқұл ( 1927). Өмірі мен шығармалары. «Жұлдызды түндер» романы. Романдағы Бабыр образы. П.Қадыров шығармаларының қазақша аударылуы.
|
талдау
|
12 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
13
|
Түркмен әдебиеті. Түркмен фольклоры
Батырлық дастан «Героглы». Сюжеті басты кейіпкерлері. Дастанның басқа халықтардағы осы тектес жырлармен ұқсастығы, айырмашылығы
|
Ауызша
|
13 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
14
|
ХІІ-ХVII ғ. түркмен әдебиетінің қалыптасуы
Молда Непес ( 1810-1862). Өмірі мен шығармалары. «Көздерің», «Аңсау» өлеңдері мен «Зухра- Тахир» дастанының көркемдік сипаты. Түркімен әдебиетіндегі назира дәстүрін дамытудағы еңбегі
|
талдау
|
14 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
15
|
Түркімен ақын – жазушыларының қазақ тіліне аударылуы, жариялануы.
|
зерттеу
|
15 апта
|
3-1 балл
4-1,5 балл
5-2 балл
|
Достарыңызбен бөлісу: |