Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі семей мемлекеттік педагогикалық институты



бет129/213
Дата06.02.2022
өлшемі1,7 Mb.
#58625
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   213
Көрнекілік әдістер.
Бақылау оқыту әдісі ретінде сезімдік танымының белсенді формасы болып табылады. Бұл әдісті қолдану жан-жақты дайындықты қажет етеді; бақылаудың сызба – нұсқасын өңдеу; оқушыларды бақылау нәтижелерін өңдей білуге және оны тікелей білу тәсілдеріне үйрету. Бұл әдістің олардың өзіндік жұмыс істей білу дағдыларына көмектеседі, танымдық, ұйымдастырушылық, тәрбиелік мәні зор.
Демонстрация. Оқушылардың сезiмiне көрнекiлiктi құбылыстарды, процесстердi, объектiлердi елестетіп, олардың сапасына әсер етедi. Берiлген әдiс пен игерiлетiн құбылыстың динамикасын ашып көрсетуде, заттарды сыртқы пiшiнiмен таныстырғанда кеңiнен қолданылады және бiр түрлi заттардың iшкi құрылысы немесе орналасқан әсерiн қарастырады.
Берiлген әдiс оқушылардың заттар, құбылыстар мен процестердiң, керектi өлшемдерін жасап, өзара байланысын, танымдық белсендiлігін iске асырып заттардың құбылысы мен мәнiн, сапасын анықтайды.
Нақты жағдайда заттарды, құбылыстарды түсiндiруде демонстрациялау дидактикалық тұрғыдан құнды болып табылады. Егер де бұндай демонстрация өткiзуге мүмкiндiк болмаса, онда табиғи заттарды көлемдi моделдеу арқылы танып бiлу негiзгi роль атқарады. Олар заттардың құрылысын көру арқылы, двигательдiң iшкi күйi, геометриялық фигуралардың өлшемдерi, жергiлiктi жердiң рельефi т.б. игеруге көмектеседi. Көптеген жаңа модельдер заттардың технолгиялық және техникалық ерекшелiгiн анықтап түсiнудi қамтамасыз етедi.
Демонстрация әдiс сапасын көтеруге, объектiнi дұрыс таңдап алып, демонстрацияланатын заттың, құбылыстың мәндi жақтарына оқушылардың көңiлiн аударуға, сонымен қатар түрлi әдiстердi педагогтың бiлiктiлiгiне қарай пайдалана бiлу үшін қолданылады.
Бейне әдістері. Демонстрация әдiсi иллюстрация әдiсiмен тығыз байланысты; заттарды көрсетiп және қабылдау, плакаттардың көмегiмен символдар түрiнде, олардың процестегi құбылыстарын, карта, портреттер, фотографиялар, суретттер, схемалар, репродукциялар, жалпы модельдер және т.б. кеңiнен қолданады. Көрнекiлiк iс-тәжiрибеде кеңейiп, небiр жаңа құралдарды өмiрге келтiрiп жатыр. Түрлi бояулы пластикалық қапталған тарихтан карталар, альбомдар, атластар т.б.
Жалпы модельдер арқылы құбылыстар мен процестердiң динамикалық және статистикалық ақ түстi және түрлi-түстi мәнiн ашып көрсетедi. Олар анықтамаларды түсiндiру процесiн жеңiлдетедi. Географиялық карта, диаграмма, графиктер, таблицалар бiлiмдi тез сапалы игеруге көмектеседi.
Иллюстрация әдiсiн қолдана отырып, оның көрсетiлу әдiсiне көп мән беру керек. Көрнектi құралдың дидактикалық ерекшелiгiн, оның танымдық процестегi ролi мен орнын ойластырып алу керек. Мұғалiмнiң алдына қойған мәселесi – иллюстрациялық материалдың оптималды көлемiн анықтап алу. Иллюстрация алдын-ала дайындалады. Берiлетiн фотография, диаграммалар, таблицалар мақсатты түрде қолданылады. Қазiргi мектептерде иллюстрацияны пайдалану үшiн экранды техникалық құралдар кеңiнен қолданылуда.
Бейне әдiс бiлiмдi игертiп қана қоймайы, оны бақылауда, бекiтуде, қайталауда, қортындылауда, жүйелеуде және барлық дидактикалық қызметтi кеңiнен атқарады.
Берiлген әдiс акпаратты көрнектiлiкте қабылдауға негiзделген, индуктивтi түрде, жеке дедуктивтiк жолдармен бiлiмдi игеру, оқушылардың түрлi деңгейдегi танымдылық және өздiк жұмыс жүргiзу белсендiлiгi, таным процесiн басқарудың түрлi тәсiлiн қолдануды қарастырады.
Мына әдiстен гөрi кешендi дидактикалық технологиясы берiлген. Оқыту процесiнде әдiстi пайдалану, оқушыларға толық оқытылатын құбылыстардың көрнекiлiк ролiн көрсету, сұраныстарын қанағаттандыру, оқушылардың қызығушылығы мен қажетiн, мұғалiмдердiң еңбегiн жеңiлдету,босаған уақыт бiлiмдi бақылайтын және коррекциялайтын, дәптер тексерудi т.б. қамтамасыз етедi. Сонымен қатар керi байланыс жұмысын; толық және жүйелі түрде бақылауды ұйымдастыру, үлгерiмдi объективтi есепке алуды ұйымдастырады.
Бейне әдiс дидактикалық және тәрбие мiндеттерiн шешедi. Бұл әдiс:
-жаңа бiлiм беруде, күрделi бағытталатын өте баяу процестердi (өсiмдiктi өсiру, сұйық заттың диффузиясы, заттың кристалдануы, тау жыныстарының қыртысын), яғни құбылыстардың мәлiметiн ашып көрсете алмаудағы жылдам процестердi бақылау,
-күрделi машина мен механизмдердiң ықпалын динамикалық принципте түсiндiру;
-түрлi iс- әрекет түрлерiн алгоритимде орындалуын оқыту;
-шет тiл сабақтарында арнайы орта құру;
-тарих, этика, қоғамтану, әдебиет сабақтарында өмiр мен бiлiм байланысын бекiту, сабақтарда бейне құжатты қолдану;
-тест өткiзудi ұйымдастыру;
-алдын - ала жұмыстар, жаттығулар, модельдеу, қажеттi өлшемдi жасау;
-жаттықтыру және зерттеу жұмыстарын өткiзуге жағдай туғызу;
-сыныптағы әр оқушының үлгерiмiн, бiлiм берудiң дифференциялық жағын ұйымдастыруды компютерлiк есепке алу;
-оқыту процесiн рационалазациялау, педагогикалық басқару сапасын көтеру жолдарында ғылыми ақпаратты игеру және оны оптималды жеткiзу көлемiн қамтамасыз етеді.
Берiлген әдiстiң сапасы видео мен техникалық құралдарды қолданумен тiкелей байланысты. Видео оқыту әдiсiн ұйымдастыруға қатаң талаптар қояды, олар нақтылығымен, қарастырылып таңдалуымен, мақсаттығымен ерекшеленедi. Мұғалiм оқытылатын мәселе төңiрегiнде оқушыларды кiрiстiре алудағы біліктілігін, олардың iс-әрекетiн бағыттай отырып, жалпы қорытындылар жасап, өзiндiк жұмыс процесiнде жеке дара көмек көрсету керек.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   213




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет