Екінші реттік құрылғылары жəне олардың тізбектерін монтаждау
Соңғы уақытта қалқандарда, пульттарда екінші реттік тізбектердің электр сымдарын монтаждау үшін поливинилхлоридті оқшаулағышы бар 1,5- 10 мм2 қимасы АМПВ—ның жаңа алюмо-мыс сымдарын, мыс қабығы бар алюминийден тұратын сымдарды шығарады. Оларды пайдалану жағдайында сымдарды тексеру үшін уақытша пайдалануға рұқсат етіледі.
Екінші реттік тізбектерді басқа тізбектер мен құрылғылар сияқты монтаждау жобалық сызбалар мен сұлбаларды, олардың индустриялық монтаж талаптарына сəйкестігін қарастырудан басталады. Жобалық құжаттама мыналарды қамтиды: түсіндірме жазба; электрлік қосылыстар мен
қосылыстардың сұлбалары; электрлік құрылғылардың сыртқы жəне ішкі қосылыстарының принципті электр сұлбалары; қалқандардың, панельдердің, ұяшықтардың жалпы түрінің сызбалары; кабельдік ажыратқыштардың жұмыс сызбалары жəне кабельдік журнал; жазбалардың тізбесі жəне атаулардың, типтердің, техникалық деректердің, шкафтардың, қалқандардың, пульттердің нөмірлері көрсетілген элементтердің тізбесі; тапсырыстық спецификациялар; ЭДШ бұйымдарының ведомостары жəне типтік емес тораптар мен конструкциялардың сызбалары [6].
ЭДШ-ге (электр дайындау шеберханасы) монтажды дайындау кезінде сымдардың тораптары мен пакеттерін құрастыруды орындайды, екінші реттік тізбектердің сымдары мен кабельдерін төсеуге арналған тірек жəне бекіту конструкцияларын, бұйымдар мен бөлшектерді дайындайды жəне жинақтайды. Екінші реттік тізбектерді монтаждау процесінде пакеттер мен сымдар ағындарын салудың əртүрлі тəсілдері қолданылады: панельге қатты бекітумен, негізге бекітпей еркін ілінетін пакеттермен, ішектермен, қораптарда, лотоктарда, перфорацияланған профильдерде, жолдарда жəне "тікелей" жүзеге асырылады.
Сымдардың пакеттері мен ағындарын шаблондарды пайдалана отырып, өлшеу эскиздері бойынша ЭДШ-ге дайындайды жəне жинайды. 56 а—в суретте əмбебап шаблондардың көмегімен ағаш плитадағы сымдар ағынын дайындау, оларды пакеттеу жəне ию көрсетілген. Мұндай шаблондар мен шпилекшелерді ауыстырудың көмегімен əртүрлі сұлбалар бойынша сымдар мен пакеттерін дайындауға болады. Бір сұлба бойынша бірнеше бірдей ағындарды немесе бөгеттерді дайындау үшін электр картоннан, фанерден немесе басқа табақ материалынан жасалған жəне бөлшектің немесе барлық монтаждалатын панельдің макетін білдіретін қарапайым шаблондар қолданылады.
56 сурет. Əмбебап шаблондардың көмегімен сымдарды дайындау а – шаблонды дайындау, б-ағаш пластина көмегімен жазықтыққа
майыстыру, в-алюминий қапсырма
Сымдар ағынын қалыптастыру кезінде нұсқаулық талаптарын сақтайды: бес диаметрден кем емес иілгіш бір жəне көп сымды сымдар үшін майысу радиусын ұстайды, тармақталған кезде сымдардың қиылысуын болдырмайды, ал қажет болған жағдайда оларды негізгі ағыннан шығу кезінде немесе тікелей аспаптың жанында айқастырады; бұрылыстарды бірдей жəне тік бұрышпен орындайды; 150-200 мм қадаммен тік сызықты учаскелерде, сондай-ақ сымдар шығатын барлық жерлерде сымдарды бандаждауды жүргізеді.
Сымдар төсеудің ең жиі қолданылатын тəсілдерін қарастырайық (57 сурет). Сымдарды еркін ілінетін пакеттермен төсеу панельге бекітпестен орындалады, пакеттер аспаптар мен аппараттардың қосқыш қысқыштарында ілінеді. Бұл əдіс осы панель үшін сымдардың шағын ұзындығы жəне жиынтық қысқыштар қатарының тік орналасуы кезінде қолданылады, бұл төсемді едəуір жеңілдетеді жəне монтаждың еңбек сыйымдылығын төмендетеді. Алайда, бақылау кабельдерінің желілерін қосу бұл жағдайда біршама қиындайды. Еркін ілінетін пакеттердің сымдарын бетінен кемінде 10 мм қашықтықта төсейді.
Ішекте монтаждау кезінде екінші реттік тізбектердің сымдарын алдын ала бір жалпы бумаға қосады. Шоғырдың ортасында диаметрі 5 мм болатын поливинилхлорид түтікшесі бар түзетілген болат сым болып табылатын Ішекті салады. Сымның бір соңында бұрандасы бар.
57 сурет. Екінші реттік тізбектердің сымдарын төсеу:
а - еркін ілінетін пакеттермен, б-ішекте, в - "тікелей"; 1 — сымдар пакеті, 2 — оқшаулау төсемі, 3-жолақ — иірімжіп, 4 — аппаратты шығару,
5-панель, 6-аппарат
Сымдардың бумаларына əрбір 175-200 мм сайын (көлденең төсемнің дайындамалары үшін) жəне 250-300 мм сайын (тік төсемнің дайындамалары үшін) перфорацияланған поливинилхлоридті таспадан полистирольды кнопкамен немесе жолақ-иірімжіппен бекітілетін бандаж салынады. Осылайша дайындалған сымдардың бумалары панельге апарады жəне панельге алдын ала пісірілген жақшаларға бекітіледі. Сымдарды ішекке тарту жəне буманы тегістеу сымның бір шетінде гайканы бұрап, ал оның екінші шеті скобаға бүгіледі. Сым желілері əдеттегі тəсілмен қосылады. Жол ұзындығы бойынша поливинилхлоридті таспамен оралған 2x20 мм болат жолақтан да болуы мүмкін.
Панельге қатты бекіткіші бар сымдарды салу сирек қолданылады. Сымдар ағынын бекіту үшін нүктелі электр дəнекерлеумен панельдердің болат табақтарына дəнекерленетін жұқа қаңылтыр жолақтар-тоғалар қолданылады. Панельдерде белгілегенде ұзындығы бекітілетін сымдар ағынының екі есе енінен сəл артық болуы тиіс жолақтың екі нүктесінде дəнекерленеді.
Сымдарды салу кезінде панельге злектрокартон немесе лакоткан жолақтары ағынның бойымен желімдейді. Сымдарды металл жолақтардан лакты матамен немесе электр картонмен қосымша оқшаулайды. Ағын төсеп, жолақтарды оның ортасына қарай шайқайды, ұштарын иірімжіптердің тесіктеріне себеді, тегіс тістегіштермен жонады жəне əр жаққа сəл бүгеді. Жолақтардың артығын қайшымен кеседі,қалған ұштары ағаш жақтаумен істен шыққанға дейін жеңіл балғамен ұрады.
Тік учаскелердегі панельге сымдар ағынын бекіту нүктелерінің арасындағы қашықтық көлденеңінен 175-200 мм жəне тігінен 250-300 мм қабылданады. Сымдарды тек жиынтық қысқыштарда немесе аспаптар мен аппараттардың шықпаларында жалғайды (сымдарды қысқыштар арасында жалғауға жол берілмейді). Бір панель шегінде аппараттар бір-бірімен жалғаушы сымдарды жиынтық қысқыштарға шығармай жалғанады. Мыс жəне алюминий сымдарын бір қысқышпен бір бұранда жалғауға жол берілмейді. Аппараттардың шықпалары арасындағы жалғауларды шектейтін шайба-жұлдызшалардың көмегімен қосылатын шықпалардың бұрамаларын біртіндеп айналып тұратын ажыратылмайтын маңдайшалармен орындайды. [6]
"Тікелей" сымдарды төсеу монтаждың еңбек сыйымдылығын қысқартады жəне алдыңғы қосумен орындалған аспаптар орнатылған панельдер үшін қолданылады. Бұл ретте сымдар төсеу тəсілінде жиынтық қысқыштарда қиылыспайды жəне сұлбалар бұзылған немесе өзгерген жағдайда оңай ауыстырылады; панельдер əдемі көрінеді, өйткені сымдар тораптары арт жағында орналасқан жəне қосымша сəндік қақпақпен жабылған. Панельдерге қызмет көрсету шарттары жеңілдетілген, өйткені аспаптар мен жиынтық қысқыштар панельдің алдыңғы жағында орнатылған. Панельдерде əрбір қысқыштан 40 мм қашықтықта диаметрі 10 мм саңылаулар бұрғыланады, оларға оқшаулағыш төлкелер салынады. Сымдар панельдің артқы жағында тесіктен тесікке созып "тікелей" төсейді.
Сымдардың ұштары оқшаулағыш төлкелер арқылы панельдің алдыңғы жағына сырланады, онда олардың желілері қысқыштарға жалғанады. Сым қиылысқан жерлерде оқшаулағыш таспадан бандажпен тартылады.
Бұл əдіс панельдің бет жағында алдыңғы жалғауға арналған барлық аспаптар мен аппараттарды орнатуды талап етеді, бұл əрқашан мүмкін емес. Сондықтан ол əлі кең тараған жоқ.
Ағындағы сымдардың көп саны кезінде оларды монтаждау үшін қорапты жəне перфорацияланған науаларды қолданады, олар өзара болттармен немесе үздіксіз электр тізбегіне дəнекерлеумен жалғанады жəне панельдерге бұранда (диаметрі 4-5 мм) жақшалармен немесе дəнекерлеумен бекітіледі. Қораптар мен лотоктардың коррозияға қарсы бояуы немесе жабыны болуы тиіс. Қораптағы сымдарды бекітусіз жəне 0,7 қорапты толтыру коэффициентімен қосымша оқшаулаусыз төсейді. Көлденең учаскелердегі науаларда сымдар бекітілмейді, ал тігінен 1 м кейін бекітіледі [6].
Екінші тізбектердің сымдарын төсеу үшін профильдер мен жолдарда тесілген негіздер де қолданылады. Жолдар ұзындығы бойынша перфорациясы бар ені 150-200 мм жəне қалыңдығы 0,5—1 мм металл таспа болып табылады. Сымдар профильдің (жолдың) барлық ені бойынша бір қатарға бекітіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |