Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 7,97 Mb.
|
монтаж
Шамдарды қосу сұлбасыЭлектр жарық көздерін қосудың көптеген сұлбалары бар. Бір немесе бірнеше қыздыру шамдарын желіге қосу үшін бір ажыратқыш пайдаланылады, жарықтандырудың əр түрлі дəрежесіндегі үй-жайлар үшін екі бір полюсті ажыратқыш қолданылады, шамдардың əр түрлі санын кезекпен қосу үшін арнайы ауыстырып қосқыштар қолданылады. Өндірістік үй-жайларда шамдар автоматтардың көмегімен қосылады, көшелерді, алаңдарды, ЖЭО аумағын жəне қосалқы станцияларды жарықтандыру үшін магниттік іске қосқыштар, контакторлар жəне автоматты ажыратқыштар қолданылады. Люминесцентті шамдарды екі тұтану сұлбасы бойынша желіге қосады: стартерлік жəне стартерсіз. Разряд параметрлерін тұрақтандыратын элементтер ретінде іске қосу-реттеу аппараттарында дроссельдер (индуктивті балласттар) жəне дəйекті қосылған дроссель жəне конденсатор (индуктивті- сыйымдылық балласттар) қолданылады. Люминесцентті шамдар электр желісіне балластты кедергісі бар дəйекті қосады (91 сурет) [6]. 91 сурет. Люминесцентті шамды қосу сұлбасы индуктивті (а) жəне индуктивті-сыйымдылықты (б) балластпен: 1 — балласты конденсатор; 2 — дроссель, 3 — шам, 4 — стартер Люминесцентті шамның тұтану кернеуін азайту үшін оның электродтары стартердің көмегімен 800-900 °С температураға дейін алдын- ала қыздырады. Стартер екі электроды бар шағын газразрядты неон шамын білдіреді, олардың біреуі жылжымалы (92 сурет). Электродтар арасында шамдарды қосқан кезде биметалды (жылжымалы) электродты қыздыратын разряд пайда болады. Электрод қыздырудың əсерінен иіліп, басқа стартердің электродымен тұйықталады жəне электр тогының тізбегін құрады. Бұл уақытта стартерде разряд жоқ жəне биметалды электрод, суып, тізбекті үзеді. Тізбекті ажырату кезінде дроссель орамындағы жоғары кернеудің импульсі пайда болады жəне шам жағылады (егер стартер электродтарының үзілуінен кейін қандай да бір шам жағылмаса, онда ол қайтадан толық кернеуді алады жəне оталу процесі қайталанады). [9] 92 сурет. Стартерлі (а) жəне стартерсіз (б) екі люминесцентті шамдары бар қосылу сұлбалары: 1 — шам; 2 — стартер; 3 — дроссель; 4 — конденсатор; 5 — разрядты резистор; 6 — қызу трансформаторы Шам жағылғаннан кейін жəне оның тізбегінде жұмыс тогы орнатылған соң, шамның электродтарындағы кернеу желі кернеуінің жартысына жуық қалады(қалған кернеу дроссельдің едəуір индуктивті кедергісіне түседі). Осылайша, стартердің электродтарында қысылған шам кезінде желілік жартыға тең жəне қайтадан бықсыту разрядының пайда болуы үшін жеткіліксіз кернеу қалады. Люминесцентті шамдарды қосу сұлбасының ерекшелігі олардың қуат коэффициентінің төмен мəні жəне едəуір тұтынылатын реактивті ток болып табылады. Коэффициентін арттыру үшін, желінің қуаттылығын жəне жұтылу тиімділігі излучаемых разрядтармен "шамдарына жəне искрой" стартере, сұлбасын қамтиды өтемдік конденсаторлар. Бір шамды шамдар үшін максималды қуат коэффициенті 0,92 — 0,94 шегінде, ал екі шамды шамдар үшін — 0,98 дейін болады. Люминесцентті шамдарды қосу стартер үшін де, сондай-ақ, стартерсіз сұлбалар үшін де жиынтықты іске қосуды реттеу аппаратының (ПРА) көмегімен жүргізіледі. ТР құрамына индуктивті жəне сыйымдылықты балласты кедергілер, жартасты трансформаторлар кіреді [9]. Екі шамдық жарықшамдарда аппараттар қосарлы түрде қосылады: индуктивті жəне сыйымдылық. Осының арқасында шамдардың жиынтық жарық ағыны болмашы пульсацияға ие, ал қуат коэффициенті айтарлықтай артады. Стартерсіз ПРА шамдардың электродтарын алдын ала қыздырып, орнатылған жартас трансформаторымен сенімді оталуын қамтамасыз етеді жəне 380/220 В кернеу желісінен қоректенетін, металл жерге тұйықталған шамдарда пайдаланылады. Люминесцентті шамдарды жылдам (жылдам) от алдыру үшін үлкен шашырауы бар автотрансформаторларды қолдану арқылы сұлбаларды қолданады, олар шамға желінің кернеуінен 6 -7 есе асатын кернеуді береді. Нəтижесінде бұл шам дереу жанып кетеді. Жоғары кернеулі тізбектер пайдалануда аса қауіпті, стартерлік тізбектерге қарағанда 2-3 есе үлкен қуаттың жоғалуы болады, қарапайым люминесцентті шамдардың электродтары айтарлықтай тезірек тозады. Бұл сұлбаларда күшейтілген электродтар бар шамдар қолданылады. Кернеуі 220 В айнымалы ток желісіне ДРЛ типті төрт электродты шамдарды қосу сұлбасы 93 суретте көрсетілген. 93 сурет. Дросселді ДРЛ шамдарын қосу сұлбалары (а) жəне үлкен магниттік шашырауы бар трансформатормен (б): 1 - конденсатор: 2 — дроссель; 3 — шам; 4 — трансформатор Электродтар арасында бықсыған разряд пайда болады, содан кейін негізгі электродтар арасында разряд пайда болады, себебі ДРЛ лампасын қосқаннан кейін оның жарық ағыны белгіленген мəнге тек 10-15 минуттан кейін жетеді, себебі алдымен негізгі жəне тұтандырғыш электродтар арасында бықсыған разряд пайда болады, содан кейін негізгі электродтар арасында разряд пайда болады. Дроссельден басқа ДРИ мен ДНаТ металл галогенді шамдарды қосу үшін 3-4 мкс ішінде 4,5 - 5,5 кВ кернеу шамдарына беруді қамтамасыз ететін УИЗУ — 220 немесе УИЗУ — 380 типті қосымша əмбебап импульстік тұтандырғыш құрылғы пайдаланылады. Осындай сұлбадағы шамдар кернеу ортаны температурада -60 ° С дейін қолданылған сəттен бастап 1 минуттан аспайтын уақыт ішінде 198 В (немесе DRI-2000 шамдары үшін 342 В) кезінде тұтануы тиіс (94 сурет). Кернеуді беру кезінде жартылай периодтың басында С2 конденсаторы балластты дроссель, R1 резисторы жəне TP1 трансформаторының W2 екінші реттік орамасы арқылы зарядталады. С2 конденсаторындағы кернеу VD2 жəне VD3 ретімен қосылған стабилитрондарды ашу кернеуіне тең болған кезде VD1Тиристоры ашылады жəне тізбек бойынша С2 конденсаторын зарядтау жүреді: TP1 трансформаторының W1 бірінші реттік орамасы, VD1 диод. Екінші орамда индуктелетін кернеу импульстері 4 — 5 кВ шамның оталуын қамтамасыз етеді. Шамдарды жағу кезінде импульс саны сегізге жетеді. VD1 диоды қоректендіруші кернеудің теріс полярлығы кезінде тұрақтандырғыштар арқылы токтың ағуына кедергі жасайды. 94 сурет. ДРИ шамының қосу сұлбасы Шамды от алдырғаннан кейін құрылғы автоматты түрде ажыратылады, себебі С2 конденсаторындағы кернеу, сəйкесінше, жанып жатқан шамдағы VD2 жəне VD3 стабилитрондарындағы кернеу олардың ашылу кернеуінен төмен. Құрылғыны ажырату кернеуі +25°С температурада 170-190 В құрайды. Жарық ағыны жəне ДНаТ шамының қуаты ДРЛ жəне ДРИ шамдарына қарағанда кернеудің өзгеруіне байланысты аз. жүктеу/скачать 7,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|