Ќазаќстан республикасы ѓылым жєне білім министірлігі
Дәріс 13. Роторлы сораптар
жүктеу/скачать 7,86 Mb.
|
По К 042-18 57 03-2013 № басылым
| Дәріс 13. Роторлы сораптар.
Дәріс жоспары. 1. Ұқсастықтың негізгі теориясы және ұқсастық теңдеуі. 2. Қалақшалы сорғылардың түрлері және жылдамжүрістілік коэффициенті. 3. Сорап сипаттамаларын есептегенде ұқсастық формуласын қолдану. Конструкциясы және дайындалатын сорап түрлеріне, өлшемдерінің әртүрлілігіне сәйкес сораптар жұмысының нақты шарттары әртүрлі болып келеді. Сондықтан олардың жаңа түрлерін жасағанда, оларды модель түрінде тәжрибелік зерттеуден өткізеді және алынған мәліметтерді нақты сорап жасауға пайдаланады. Және де белгілі бір гидравликалық сапаға ие болатын модель, осы сериядағы барлық машиналармен гидравликалық ұқсас болуы керек. Қалақшалы сораптардың ұқсастық заңдары, геометриялық өлшемдері мен жұмысшы доңғалақтың айналыс сандары ұқсас сораптардың берілісін, тегеурінін және қуатын тағайындайды. Ұқсас сораптар үшін көрсетілген формулалар басқа да мақсатта қолданылуы мүмкін – сол және басқа да сораптардың жұмысшы доңғалақтың айналыс санын өзгерткен кездегі берілісті, тегеурінді және тұтынатын қуатты өзгерткендегі есептерді шығарғанда пайдаланады, егер осы үш шама қандай да бір айналыс саны үшін белгілі болса. Бұл айналыс саны бірдей болған кездегі модельді сорапты сынауды одан әрі жеңілдетеді, ал айналыс санының мәні басқа болса, онда пайдалы әсер коэффициентің шамасын анықтау жеткілікті. ; ; . Іс жүзінде олар сораптардың пайдалану шарттарын анықтау үшін қажет. Барлық ұқсас сериялы, ұқсас тәртіппен жұмыс істейтін сораптардың негізгі ұқсастық критериі болып жылдамжүрістілік коэффициенті табылады . Бұл коэффициент сораптар түрінің сипаттамасы болады және сораптардың қолдану аймағын анықтайды. Келтірілген формуладан көріп отырғанымыздай, жоғары жылдамжүрістілік коэффициенті бар сораптар көп жағдайда аз тегеурінде үлкен беріліс беретін сораптар үшін қолданылады, ал жылдамжүрістілік коэффициенті кіші болатын сораптар аз берілісте үлкен тегеурін туғызады. Сондықтан жоғары тегеурінді сораптардың айналыс саны көп емес (баяуайналатын сораптар), ал аз тегеурінді сораптар – көпайналысты (жылдамжүрісті сораптар) болады. Жылдамжүрістілік коэффициентіне байланысты қалақшалы сораптарды келесі түрде жіктеуге болады. Теориялық сипаттамасы ортадан тепкіш сораптың жұмыс кезіндегі құбылысқа ешқандай әсер етпейді. Сондықтан, сораптың негізгі параметрлері арасындағы өзар байланысты құру үшін, сораптарды таңдаған кезде негізгі болып саналатын нақты сипаттамасын тұрғызады. Тегеурін мен секундтық беріліс арасындағы байланыс негізгі сипаттама болады, осыған байланысты басты жұмысшы сипаттама деп аталады. Сораптың жұмыс режимдерін анықтау (сорап таңдау) үшін сорап сипаттамасы мен сорап жұмыс істейтін жүйе сипаттамасын бір масштабпен, бір графикте орналастырады. Көрсетілген екі сипаттаманың қиылысу нүктесі жұмысшы нүкте деп аталады және сораптың нақты жұмысшы шарттарына жауап береді. Бұған, сорап сипаттамасын өзгерту (пропорцинальдық заң бойынша айналыс санын есептеу параметрін өзгерту жолымен) немесе сорапты қондырғылар сипаттамасын өзгерту нәтижесінде (дросселдеу) жетуге болады. Өзін -өзі тексеру сұрақтары. 1. Қалақшалы машиналар үшін ұқсастық және пропорциональдықтың негізгі заңдарын көрсетіңіз. Олар қандай мақсатта пайдаланылады? 2. Жылдамжүрістілік коэффициенті дегеніміз не? 3. Жылдамжүрістілік коэффициенті бойынша ортадан тепкіш сораптарды жіктеңіз? 4. Қалақшалы сораптардың негізгі жұмысшы сипаттамаларын атаңыз? Сораптың басты жұмысшы сипаттамасы дегеніміз қандай сипаттама? 5. Сораптың жұмысшы нүктесі дегеніміз не? Жұмысшы нүктені анықтау үшін сәйкес график тұрғызыңыз? 6. Сұйық қозғалысының турбулентті режимі үшін жүйесі қандай түрге ие болады? 7. Жүйе сипаттамасын негізгі теңдеуін жазыңыз? Осы теңдеуге енетін барлық шамалардың мәнін түсіндіріңіз. Ұсынылатын әдебиеттер: Гидравлика, гидравлические машины и гидроприводы /Т.М. Башта, С.С. Руднев, Б.Б. Некрасов и др./ – М.: Машинажасау, 1982. – 423 б.– 175 – 186 бет; Шлипченко З.С. Насосы, компрессоры и вентиляторы. – Киев: Техника, 1976. – 368 б. –197 – 216 бет; 4.2.1. Вильнер Я.М., Ковалев Я.Г., Некрасов Б.Б. Справочное пособие по гидравлике, гидромашинам и гидроприводам. – Минск: Жоғары мектеп, 1976. – 416 б. –212 – 218 бет. жүктеу/скачать 7,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|