Ќазаќстан Республикасы Конституциясыныѕ 52-бабыныѕ
Қазақстан Республикасының Конституциясына
жүктеу/скачать 7,99 Mb.
|
| Қазақстан Республикасының Конституциясына
сәйкестiгi туралы" ұсынысы туралы Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң 1997 жылғы 4 шiлдедегі N 15/2 қаулысы Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi Төраға Ю.А. Ким, Конституциялық Кеңестiң мүшелерi Н.И. Акуев, О.Қ. Ықсанов, В.В. Мамонов, С.Ғ. Темiрболатов, В.Д. Шопин қатысқан құрамда, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы М.С. Нәрiкбаевтың қатысуымен өзiнiң ашық мәжiлiсiнде Қазақстан Республикасы Конституциясы 72-бабы 1-тармағының 4 тармақшасы, Қазақстан Республикасы Президентiнiң конституциялық заң күшi бар "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" Жарлығының 17-бабының 3тармағының 1 тармақшасы негiзiнде Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының ҚIЖК-нiң 200-бабын Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес емес деп тану туралы ұсынысын қарады. Баяндамашы – Кеңес мүшесi С.Ғ. Темiрболатовты, Жоғарғы Сот Төрағасы М.С. Нәрiкбаевтiң дәлелдерiн тыңдай және өндiрiс материалдарын зерттей келе таныса келе, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi ҰЙҒАРДЫ: 1997 жылғы 27 маусымда Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесiне Республиканың Жоғарғы Сотының Қазақ КСР-iнiң ҚIЖК 200-бабын Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес емес деп тану туралы мәселенi қарау жөнiндегi Төраға М.С. Нәрiкбаев қол қойған ұсынысы түстi. Конституциялық Кеңестiң 1997 жылғы 27 маусымдағы Қаулысымен Жоғарғы Соттың аталған ұсынысы конституциялық өндiрiске қабылданған болатын. Жоғарғы Соттың ұсынысынан байқалғаны, Қазақ КСР Қылмыстық кодексiнiң 76-3-бабының 3-бөлiгiнде көзделген қылмыспен айыпталған В.В. Тишкиннiң тергеуi аяқталған қылмыстық iсiн Павлодар қаласының Ильичевск аудандық соты өкiмдiк мәжiлiсiнде қосымша тергеуге жiберген. Аудандық соттың iстi қосымша тергеуге жiберу жөнiндегi ұйғаруын Павлодар облыстық сотының алқасы мен төралқасы да қолдаған. Жоғарғы Соттың қылмыстық iстер жөнiндегi сот алқасы Бас прокурордың наразылығы бойынша айыпталушы В. Тишкиннiң келiсiмiнсiз соттың барлық шешiмдерiн бұзып, соттылығын өзгертiп, Қазақ КСР-iнiң Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң 200-бабы негiзiнде оның тергеуi аяқталған iсiн сол аумақтағы сол ауданның сотында iстi қарауға болады деп iстi жаңадан қайта қарау үшiн Алматы қаласы соттарының бiрiне жiберген. Айыпталушының соттылығын оның келiсiмiнсiз өзгертуге болмайтындығын конституциялық құқығы бұзылған деген дәлелмен В. Тишкиннiң соттылығы iсiн өзгерту бөлiгiндегi сот алқасының аталған ұйғаруы бұзылып, iстi жүргiзу тоқтатылған. Аталған нақты қылмыстық iстiң мән-жайлары Жоғарғы Сот Төрағасының Конституциялық Кеңеске өтiну жасауына, Қазақ КСР-iнiң Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң 200-бабы Республика Конституциясының 77-бабы 3-тармағы 3 тармақшасына сәйкес келе ме? деген мәселенi қарау жөнiнде жiберген ұсынысына негiз болған. Жоғарғы Соттың Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң 200-бабының конституциялылығын тексеру жөнiндегi ұсынысын қараған кезде Конституциялық Кеңес мыналарды еске алды. Конституцияның 77-бабы 3-тармағы 3 тармақшасындағы норма "өзiне заңмен көзделген соттылығын оның келiсiмiнсiз ешкiмнiң өзгертуiне болмайды" деп белгiленген. Республиканың Қылмыстық iстер жүргiзу заңында iстер санатына қарай – Қазақ КСР-iнiң ҚIЖК-нiң 195, 196 және 197-баптары, сондай-ақ қылмыс жасалған жерде iстер тиiстi соттарда ҚIЖК-нiң 200-бабы – қаралады деген норма бар. Республиканың Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiндегi басқа нормаларда iс соттылығы белгiленбеген, ал ҚIЖК-нiң аталған баптарында қылмыстық iстер соттылығын өзгертудiң тек тәртiбi мен жағдайлары ғана белгiленген. Талданып отырған конституциялық нормадағы "өзiне заңмен көзделген соттылығын" деген сөз тiркесiн Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiндегi тиiстi баптарда көзделген соттылық деп ұғыну керек, ал ҚIЖК-нiң көрсетiлген, 195, 196, 197 және 200-баптары Конституцияның аталған нормасындағы "заңда көзделген соттылық" ұғымына жатады. Демек, Конституцияның 77-бабы 3-тармағы 3 тармақшасында бекiтiлген норма өзiнiң қисынды жалғасын тапқан және Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң тиiстi баптарында, соның iшiнде 220-бабында белгiленген "қылмыс қай ауданда iстелсе, iс сол ауданның сотында қаралуға тиiс. Қылмыстың iстелген жерiн анықтау мүмкiн болмаған реттерде, егер бұл iстер бiр мезгiлдiң iшiнде аттас екi соттың немесе бiрнеше соттың қарауына жататын болса, ондай iстi тергеу аяқталған ауданның соты қарайды" деген де құқық реттеудi дамыта түседi. Жоғарғы Соттың Конституцияның 77-бабының 3-тармағының 3 тармақшасы бланкеттiк, яғни соттылықты белгiлейтiн нақты заңға сiлтеме жасау болып табылады деген тұжырымын да негiздi деп таныған жөн. Демек, Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң қылмыстық iстi қылмыс жасалған жердегi сол ауданның сотына жiберу ал қылмыстың жасалған жерiн анықтау мүмкiн болмаған жағдайда қылмыс жасалған жерде iстi қозғаған немесе тергеудi аяқтаған сотқа жiберу белгiленген нормасы 77-баптың 3-тармағының 3 тармақшасында белгiленген Конституциялық нормаға қайшы келмейдi және айыпталушының келiсiмiнсiз оның соттылығы өзгермейтiндiгiнiң конституциялық құқығын бұзбайды. Қылмыстық iстер жүргiзу кодексiнiң 200-бабының Конституциялық нормаларға сәйкестiгi туралы мәселенi шеше отырып, Конституциялық Кеңес сонымен бiрге В.В. Тишкиннiң нақты iсi бойынша iс жүргiзу заңының аталған нормасының дұрыс қолданылғандығын қарамады, себебi ол оның құзырына жатпайды. Айтылғандардың негiзiнде және Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 2-тармағын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң конституциялық заң күшi бар "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" Жарлығының 33, 37, 38-баптарын басшылыққа ала отырып, Конституциялық Кеңес жүктеу/скачать 7,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|