Ќазаќстан Республикасы Конституциясыныѕ 52-бабыныѕ
жүктеу/скачать 7,99 Mb.
|
| АНЫҚТАДЫ:
1. "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктердiң қызметi мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Заңын Республика Парламентi 2002 жылғы 31 қаңтарда қабылдап, 2002 жылғы 8 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентiнiң қол қоюына берген. Конституцияның 72-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес Мемлекет басшысы Конституциялық Кеңеске жоғарыда аталған Заңның конституциялылығын тексеру туралы өтiнiш жiберген. 2. "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктердiң қызметi мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Заңды Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестiгi мәнiнде қарай отырып, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi мына ережелердiң конституциялылығына назар аударды: Заңның, дiни нанымдарды тарату бостандығын жүзеге асыру құқығы заң актiлерiмен шектелуi мүмкiн делiнетiн 3-тармағының 3) тармақшасы; ислам дiни бiрлестiктерiн мемлекеттiк тiркеу Қазақстан мұсылмандары Дiни басқармасының ұсынысы бойынша жүзеге асырылатындығы туралы 3-тармақтың 13) тармақшасы; Заңның, мұсылмандық ғибадат үйлерi мен ғимараттарын салу және (немесе) ашу Қазақстан мұсылмандары Дiни басқармасының рұқсатымен жүзеге асырылуын көздейтiн 3-тармағының 17) тармақшасы. 3. Дiни нанымдарды тарату бостандығын жүзеге асыру, Республика Конституциясы 20-бабы 2-тармағының: "Әркiмнiң заң жүзiнде тыйым салынбаған кез келген тәсiлмен еркiн ақпарат ... таратуға құқығы бар" деген нормасынан туындайды. Конституцияның 39-бабы 1-тармағына сәйкес, бұл аталған құқық конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртiптi, адамның құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын сақтау мақсатына қажеттi шамада ғана және тек заңмен шектелуi мүмкiн. "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктердiң қызметi мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Заңның 3-тармағы 3) тармақшасындағы, дiни нанымдарды тарату құқығы заң актiлерiмен шектелуi мүмкiн деген ереже, осы конституциялық талапқа қайшы келедi, себебi заңға немесе Қазақстан Республикасы Президентiнiң заң күшi бар жарлығына қарағанда заңдық күшi аз нормативтiк құқықтық актi арқылы адамның және азаматтың құқықтарын шектеуге жол бередi, өйткенi, "Нормативтiк құқықтық актiлер туралы" 1998 жылғы 24 наурыздағы Республика Заңының 1-бабына сай, Республика Парламентi мен оның Палаталарының қаулылары да нормативтiк құқықтық актiлер ұғымына кiредi. 4. Конституцияның 1-бабы 1-тармағымен көзделген, мемлекеттiң зайырлы сипаты, дiннiң мемлекеттен бөлiнуiн бiлдiредi. Бұл аталған норма-принцип өзге конституциялық нормаларда нақтылана түседi. Конституция 5-бабының 1-тармағына сәйкес қоғамдық және мемлекеттiк институттардың бiрiгiп кетуiне жол берiлмейдi. Конституцияның 14-бабына сай заң алдында жұрттың бәрi тең, бұл, зерделеу нысанына қатысты қолданыста, барлық дiндер мен дiни бiрлестiктер заң алдында бiрдей екенiн, кейбiр дiндер мен дiни бiрлестiктерге басқаларға қарағанда қандай да бiр артықшылықтар жасалуына жол берiлмейтiнiн, дiнге көзқарасына, нанымына байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша кемсiтуге тыйым салынатынын бiлдiредi. Ал бұл орайда болса, "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктердiң қызметi мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Заңның 3-тармағы 13) тармақшасымен, ислам дiни бiрлестiктерiн мемлекеттiк тiркеу Қазақстан мұсылмандары Дiни басқармасының ұсынысымен жүзеге асырылады деп белгiленедi. Одан тыс, Заңның 3-тармағы 17) тармақшасының нормалары, мұсылмандық ғибадат үйлерi мен ғимараттарын салу және (немесе) ашу Қазақстан мұсылмандары Дiни басқармасының рұқсатымен жүзеге асырылатынын көздейдi. Осылайша, Заңмен, ислам дiни iлiмiн уағыздаушы азаматтардың дiни бiрлестiгi болып табылатын, Қазақстан мұсылмандары Дiни басқармасына (жарғысын 1996 жылғы 23 мамырда Алматы қаласында Республика Әдiлет министрлiгi қайта тiркеген), мемлекеттiң айрықша құзырына жататын, рұқсат беру сипатына ие өкiлеттiк берiледi. Конституциялық Кеңес бұдан Республика Конституциясы 1-бабы 1-тармағының, 5-бабы 1-тармағының және 14-бабының ережелерiн бұзуды тауып отыр. Баяндалғанның негiзiнде Республиканың Конституциялық Кеңесi, "Қазақстан Республикасының кейбiр заң актiлерiне дiни сенiм бостандығы және дiни бiрлестiктердiң қызметi мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Заң Қазақстан Республикасының Конституциясына қайшы деп есептейдi. Қазақстан Республикасы Конституциясы 72-бабы 1-тармағының 2) тармақшасын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" конституциялық заң күшi бар Жарлығының 17-бабы 2-тармағының 1) тармақшасын, 31, 32, 33, 37, 38 және 39-баптарын басшылыққа алып, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi жүктеу/скачать 7,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|